Tálim bilimlendiriw sistemasında kompyuter texnologiyalarınan paydalanıw

7.1.1-súwret. Kadrlar qoyılıwınıń kóp basqıshlıǵı. 
Hár bir keyingi jaylastırılatuǵın kadr óziniń jeke xızmetshi maǵlıwmatına 
baylanısıwı múmkin, maǵlıwmatqa shekem (tema) jaylasqan hám maǵlıwmattan 
keyin jaylasqan (treyler), sonday-aq, onıń wazıypası hár qıylı bolıwı múmkin. 
Tábiyiy hár bir basqıshtan keyin pakettegi xızmetshi maǵlıwmatlar qatnası asıp 
baradı. Bul bolsa bizge belgili maǵlıwmat uzatıwdıń ónimli tezligin kemeytedi. 
Sonday-aq, bul tezlikti wóshiriw ushın maǵlıwmat almasıw protokolları ilaji 
barınsha ápiwayı bolıwı kerek hám bul protokollar basqıshı bolsa ilaji barınsha 
kem bolıwı kerek. Bolmasa hesh qanday bitler uzatıw tezligine járdem bere 
almaydı hám tez uzatıw tarmaǵı, mısal ushın, tarmaq ápiwayı protokoldan 
paydalansa qandayda bir fayldı ásten islewshi tarmaqtan da ástenirek uzatıwı 
múmkin.
 
 
Bet 
Bet 
Bet 
Mag’lıwmatlar 
Treyler 
Mag’lıwmatlar 
Treyler 
Mag’lıwmatlar 
Treyler 

---

144 
7.2. Paketlerdi adreslew 
Aymaqlıq tarmaqtıń hár bir ob’ekti (uzel) óziniń adresine baylanısıw kerek (ol 
identifikator, MAS- adres), onıń adresine paket jónetiw múmkin bolıwı ushın 
tarmaq ob’ektine adres beriwdiń eki sisteması bar (anıqraǵı ob’ektlerdiń tarmaq 
adreslerine).
Birinshi sistema júdá ápiwayı. Bul tómendegi ápiwayı shólkemlerden ibarat. 
Tarmaq ornatılatuǵın waqıtta tarmaq ob’ektleriniń hár birine óz adresi beriledi 
(dástúriy yaki adapter platasına jalǵaw sáykesligi járdeminde). Bul jaǵdayda talap 
etiletuǵın razyadlar sanı keltirilgen anıqlama járdeminde anıqlanadı.
max
2
N
n

Bul jerde 
n
- adres razyadlar sanı, 
max
N
- tarmaqta eń kóp bolıwı múmkin 
bolǵan ob’ektler sanı. Máselen, segiz adres razyadında 255 ob’ekt bar tarmaq ushın 
jeterli bolıp esaplanadı. Bir adres (ádette 1111…11) barlıq ob’ektlerge bir waqıtta 
adreslengen paket ushın ajıratıladı. Mine usınday qaras belgili Arcnet tarmaǵında 
qollanıladı. Bunday qarastıń bar ekenligi, sonday-aq, paket adresin anıqlawshı 
adapterdegi qurılmanıń ápiwayılıǵı. Kemshiligi- adreslewdi kóp miynet talap 
etiliwi hám qátelik bar bolıwı (máselen, tarmaq abonentlerinen yekewine bir qıylı 
adres berip qoyıwı).
Adreslewge ekinshi qaras IEEE
xalıqaralıq shólkem tárepinen usınıs etilgen 
(bul shólkem tarmaqlardı standartlaw menen shuǵıllanadı). Tap sol usınıs kóp 
tarmaqlarda isletiledi hám jańa rejelerde de isletiw usınıs etiledi. Onıń ideyası, 
tarmaq adresiniń tarmaqtaǵı hár bir adapterlerge islep shıǵarıw basqıshında 
beriliwinde bolıp esaplanadı. Egerde bóliwi múmkin bolǵan adresler sanı jeterli 
dárejede kóp bolsa, ol jaǵdayda isenim menen aytıw múmkinqálegen tarmaqta bir 
qıylı adresli abonent bolmawın táminlew ushın 48 bit formatlı adres tańlanǵanda, 
280 trillion hár qıylı adresler payda boladı. Túsinikli, tarmaq adapterleri hesh 
qashan islep shıǵarılmaydı, demek tarmaqta bir qıylı mánzilli adapterler 
ushramaydı. kóp sanlı tarmaq adapterlerin islep shıǵarıwshıları ortasında bolıwı 
múmkin bolǵan adresler aralıǵın bólistiriw ushın tómendegi adres strukturası 
usınıs etilgen (6.2.1-súwret): 

---

145