Toshk ent davlat pedagogika universiteti

3-Modul. Grafika va orfografiva.
()■ m iiv/ii. 
( )‘/bek grafikasi (yozuv tizimi) haqida m a’lumot. H arf tilning asosiy 
(.'.riillk VDsitiisi ckanligi. Tovush v ah a rf. Alifbo (alfavit).
( ) ‘/,bck imiosi va uning asosiy tamoyil(prinsip)Iari; morfologik, fonetik, 
iiirimiiviy-ctimologik, differensiyalash, grafik tamoyillar. M orfologik tamoyilning 
asosiy va yctakchi tamoyil ekanligi.
( )‘/bi.-kimli)siningasosiyqoidalari: 
ayrimharflar, 
o ‘zak-negizvaqo‘shimchalar, 
(|()‘shm aso‘/.larimlosi; bo‘ g ‘inko‘chirish, boshharflarningyozilishqoidalari.
4-M odul. Orfoepiva.
7-iiiav/.ii.()rroepiyahaqidaumumiyrna’lurnot.
I l()/.ireio‘zbekadabiytiliningorfoepikme’yorlari, 
unlilarorfoepiyasi,
ayrimundoshlarorfoepiyasi, ayrimgrammatikshakllarorfoepiyasi. Ayrim orfoepik 
m c’yorlarning imio qoidalariga (orfografik m e’yorlarga) mos kelmaslik hollari.
5-M odul. Leksikologiva.
8-iiiavzu.Leksika (lu g ‘at tarkibi) va leksikologiya haqida umumii m a’lumot.
So‘z til va nutqning eng muhim va asosiy birligi sifatida. So‘zning leksik va 
grammatik m a’nosi.
9-m avzu.B ir m a ’noli va k o ‘p m a ’noli so‘zlar. S o‘zning o ‘z va ko‘chm a m a’nosi. 
M a’no 
ko'chirishning 
asosiy 
turlari; 
metafora, 
metonimiya, 
sinekdoxa, 
funksiyadoshlik (m a’noning vazifaga k o ‘ra ko‘chishi; m a’noning torayishi va 
kengayishi.
10-m avzu.O ‘zbek tilida so ‘zlarn in g shakl va m a ’no m u n o sa b atlarig a k o ‘ra 
tu rla ri h aqida 
m a ’lum otO m onim lar, ularning ko ‘p m a’noli so‘zlardan 
(polisemantizmlardan) farqi.
11-m avzu.S inonim lar (m a’nodosh so‘zlar) va sinonimiya qatori. Antonimlar. 
Paronimlar. Omonim, sinonim, antonim va paronimlarning asosiy turlari va nutqda 
qo‘llanish xususiyatlari.

---

12-m avzu.O na tili lu g ‘a t ta rk ib in in g m a ’no jih a td a n tavsiflanishi. Lug‘at 
tarkibidagi so'zlarning kelib chiqishi jihatidan tavsiflanishi.
13- m avzu. L u g ‘a t ta rk ib in in g ijtim oiy g u ru h la r tom o n id an q o ‘llanishi 
jih a tid a n tavsiflanishi, L ug‘at tarkibining ijtimoiy guruhlar tomonidan qo‘llanishi 
haqida m a’lumot.
14-m avzu.L ug‘a t 
ta rk ib in in g
faolligi 
yoki 
nofaolligi 
jih a tid a n
tavsiflanishi;lug‘at 
tarkibininghissiy-ta’siriy 
bo‘yoqdorligi 
jihatidan 
tavsiflanishi.O ‘zbek tilining nofaol leksikasi, neologizm lar (yangi paydo boMgan 
so‘zlar). 
Hissiy-ta’siriy jihatdan o‘zbek tili lesikasi; um um iste’moldagi hissiy- 
ta ’siriy bo'yoqsiz va bo'yoqdor so'zlar. Usiubiy jihatdan o'zb ek tili leksikasi; 
uslublararo (yoki usiubiy betaraf) va usiubiy xoslangan leksika
6-M odul. F razeologiva.
15-m avzu. Frazeologiya haqida m a’lumot. Frazeologizm til va nutq birligi sifatida. 
Frazeologik iboralarning m a’no xususiyatlariga k o ‘ra asosiy belgilari va 
lur!ari..Lug‘at tarkibidagi ajralmas birikmalar - frazeologik birikmalarning m a’no 
va tarkib jihatdan tavsiflanishi.
7-M oduI. L eksikografiya.
16-niav/,u. 
Leksikografiya haqida umumiy m a’lumot. Lu g'atlar va ularning 
tiplari: cnsiklopedik (qomusiy) va lingvistik (yoki filologik) lu g ‘atlar. Bir tilli va 
ko‘p (illi lingvistik lu g ‘atlar. Bir tilli lingvistik lu g ‘atlam ing tiplari.
8-M odul. M orfcm ika.
17-mav/.u.M orfeniika va morfcma haqida umumiy m a’lumot. Morfema va uning 
turlari: 
o ‘zak 
morfema 
va 
aCfiksial 
(qo‘shimcha) 
morfcma. 
Affiksial 
morl'cmalarning turlari; so‘z yasovchi, shakl yasovchi, so‘z o'zgartuvchi affikslar. 
Shakl yasovchi affikslarning o ‘ziga xos xususiyatlari va turlari; katcgorial va 
nokatogorial shakl yasovchi affikslar. Affiksial morfemalariing tuzilishiga ko‘ra 
turlari; sodda affikslar va qo'shm a affikslar.
9-M odul. S o‘z vasalishi.
18-m avzu..So‘z yasalishi haqida m a’lumot. Tub va yasam a so ‘zlar , 0 ‘zbek tilida 
so‘z yasash usullari; affiksatsiya, kompozitsiya, semantik, fonetik, abbreviatsiya. 
Affiksatsiya va kompozitsiya usullari - o ‘zbek tilida so‘z yasashning eng asosiy 
usullari ekanligi.
10-M odul. G ra m m a tik a .
19-m avzu.Gram m atika haqida umumiy m a’liimot. So‘zning grammatik m a’nosi va 
grammatik shakli. S o‘zlam ing sintetik, analilik, jiift va takroriy, aralash ham da nol 
ko‘rsalkichli 
shakllari. 
Grammalik 
katcgoriya 
haqida umumiy 
m a’lumot. 
(iram m alik kategoriya grammatik ma’no va iilarni ifoda qiluvchi vositalar tizimi 
I'kanligi, Morfologiya va sinlaksis ^’,riimmiilikanii)g qismlari ekanligi.

---