Toshkent arxitektura qurilish instituti
Yüklə 3,2 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Chiziqli tavsifdagi tashkiliy tuzilma
|
boshqaruv apparati
ishchi–xodimlari (mas’uliyat doirasida) chiziqli tavsifli rahbariyat va funksional xodimlarga ajratiladi. Chiziqli tavsifli rahbariyat – bu vertikal bo‘yicha bo‘ysunish tartibini o‘rnatuvchi, ular orasida ierarxiyani shakllantiruvchi usta, ish boshqaruvchi, uchastka boshlig‘i va qurilish boshqarmasi rahbari kabilardan iborat. Ular o‘zlari boshchilik qiladigan tegishli tashkiliy tuzilmalarda amalga oshiriladigan faoliyatga rahbarlik qiladilar. Funksional rahbarlarga nisbatan ular o‘zaro vertikal bo‘yicha quyidagilar yuqoridagilarga so‘zsiz itoat qiladilar, uzviy bog‘liqlikka ega. Funksional tavsifga ega bo‘lgan ishchi–xodimlar boshqaruv jarayonining ro‘yobga oshirilishini boshqaruv faoliyatining ma’lum aniq turdagi sohalarida zarur ma’lumotlarni tayyorlash va tizimga solinishini, shuningdek tegishli funksiyalarni bajarishga bog‘liq, barcha masalalar bo‘yicha boshqaruv 55 tuzilmasining gorizontal va vertikal tavsifdagi yo‘nalishlarida axborotlarga oid o‘zaro bog‘liqlikni ta’minlaydi. Boshqarish vazifalarini amalga oshirish uchun boshqaruv xodimlari bir necha turdagi tashkiliy tuzilmalarga birlashtiriladi: chiziqli, funksional, chiziqli– funksional yoki chiziqli–shtabli tavsifli va ularning birikishidan shakllanadigan tuzilmalarga ega. Chiziqli tavsifdagi tashkiliy tuzilma undan yuqoridagi bitta va undan quyiroqdagi bir necha buysunuvchi xalqa darajalariga ega hisoblanadi. Barcha masalalar bitta chiziqli yo‘nalishi bog‘lanish bo‘yicha hal qilinadi. Har bir rahbar bevosita o‘z rahbarligidagi (bo‘ysunuvchi) bosqichdagilardan axborot oladi va ular faoliyatini boshqaradi. Faqat shu rahbar o‘zi boshchilik qilayotgan sohaga tegishli barcha masalalar yuzasidan qaror va yechimlar chiqaradi. Chiziqli tavsifdagi tuzilma asosiy tamoyillar taqsimotning yagonaligi bilan ajralib, axborot almashinuvining qat’iy vertikal xususiyatga egaligi bilan belgilanadi. Vazifalar soni ko‘p bo‘lmagan hollarda boshqarishni chiziqli tavsifda tashkillash samarali hisoblanib, bu holatda vazifalar unchalik murakkab hisoblanmaydi va bu masalalar yaqin joylashgan yuqori darajalarda hal qilinishi mumkin. Bu ko‘rinishdagi tuzilmada belgilangan maqsadni ro‘yobga oshirishda barcha boshqaruv darajalari uchun qulay imkoniyatlar yuzaga keltiradi. Biroq, boshqarishning bu ko‘rinishdagi tashkiliy tuzilmasi tizimning bir xil darajalari o‘rtasida o‘zaro bog‘lanishlar mavjud emas va barcha masalalar bo‘yicha bitta rahbarga murojaat qilishga to‘g‘ri keladi, ya’ni bu rahbar « hamma narsani bilishi »ni talab qiladi. Modomiki, rahbariyat barcha masalalar bo‘yicha mutaxassis bo‘lishi shart emas. Bu holda samarasiz yechimlar va qarorlar qabul qilish havfi yuzaga kelib, xato qilish ehtimoli ortadi. Bundan tashqari, boshqaruv ko‘p pog‘onali bo‘lishi sababli axborot uzatilish vaqti uzayib, mos ravishda boshqaruv tezkorligi susayadi. Bu holat chiziqli tavsifli tuzilma kamchiligini belgilab beradi. 56 Chiziqli tavsifga ega bo‘lgan boshqarish tuzilmasi katta bo‘lmagan qurilish tashkiloti yoki bo‘linmalari, masalan, qurilish uchastkalarining maqsad va vazifalariga xos hisoblanadi (3.1-rasm). Yüklə 3,2 Mb. Dostları ilə paylaş:
|