Toshkent arxitektura qurilish instituti
Yüklə 3,2 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xolding kompaniyasi
- Assotsiatsiya
|
Qo‘shma korxonalar
(QK) O‘zbekiston fuqarolari va xorijiy yuridik va jismoniy shaxslar ishtirokida tuzilib, bunda ulush sifatida shartnoma ishtirokchilarining pul mablag‘lari va mol–mulklari o‘rin tutadi. Bu ko‘rinishdagi shartnomalar tarkibida xo‘jalik faoliyati yuritish tartib va qoidalari hamda daromadni taqsimlash shartlari belgilanadi. Korxonalar turli xildagi tashkiliy–yuridik shakllarda o‘z kuch–quvvatini birlashtirishlari mumkin va bu shakllarga keyingi o‘rinlarda qisqacha ta’rif berilgan. Xolding – mazmun – mohiyatiga ko‘ra, turli xil kompaniyalarning faoliyati ustidan nazorat o‘rnatish va dividend ko‘rinishida daromad olish maqsadida turli kompaniyalar (ishlab chiqaruvchi, ta’minotchi, moliya va sh.k.) aksiyalarining nazorat paketiga egalik qilishdan tashkil topadi. Xolding kompaniyasi – bu aksiyadorlik kompaniyasi bo‘lib, bunda sarmoya asosan boshqa kompaniyalarning faoliyati ustidan nazorat o‘rnatish va divident ko‘rinishida daromad olish maqsadida boshqa kompaniyalarning aksiyalar nazorat paketiga egalik qilish uchun foydalaniladi. Bu ko‘rinishdagi kompaniya uchun yirik investitsiyalar talab qilinib shu sababli, o‘z navbatida bu kompaniyalarning faoliyati bir nechta jismoniy yoki yuridik shaxslar sarmoyalarini birlashtirish asosida yuritiladi. Tuzilmasiga ko‘ra, bu kompaniya trestga yaqin, biroq korxonalar birlashtirilishi faqat moliyaviy jihat bilan chegaralanadi. Xolding kompaniya rahbarligi aksiyalarning nazorat paketiga ega bo‘lgan va boshqaruvchi kompaniya nomini olgan kompaniyaga tegishli bo‘lib, 52 u quyi darajada joylashgan, oraliq kompaniyalar orqali o‘z faoliyatini amalga oshiradi. Assotsiatsiya –to‘liq xo‘jalik faoliyatini yuritish mustaqilligini va o‘z– o‘zini boshqarish huquqini saqlagan holda, yuridik shaxslarning birga faoliyat yuritish maqsadida o‘z ixtiyoriga binoan, ko‘ngilli birlashishi hisoblanadi. Assotsiatsiya faqat vakolatli, ixtiyoriy asosda ko‘ngilli assotsiatsiya a’zosi sifatida birlashish holatidagina tashkil etiladi. Konsern assotsiatsiyadan keng ko‘lamliligi bilan farq qiladi va tarkibiga ishlab chiqarishga oid, loyihalashga oid, ilmiy–tadqiqot tashkilotlarini va o‘z navbatida, tijorat bankini qamrab oladi. Kelgusida yagona ishlab chiqarish majmui sifatida o‘rin tutadigan konsern, yirik xo‘jalik miqyosidagi vazifalarni hal qiladi, tadqiqotchilik darajasidan tortib, tayyor mahsulot ishlab chiqarilishigacha bo‘lgan butun ishlar siklini amalga oshiradi. Yüklə 3,2 Mb. Dostları ilə paylaş:
|