Toshkent arxitektura qurilish instituti

Shartnoma munosabatlari tavsiflari
bo‘yicha – 
bosh pudratchi
va 
subpudratchi
.

Bajariluvchi ish turlari 
bo‘yicha umumiy qurilishga oid va 
ixtisoslashtirilgan. Umumiy qurilish trestlariga bo‘ysinadigan kenja 
boshqarmalar orqali umumiy qurilishga oid asosiy ishlarni (montaj, tosh ishlari, 
beton ishlari, ustachilik, duradgorlik va boshqa ishlar) bajarishlari qayd qilinadi. 
Odatda, ular bosh pudratchilar hisoblanadi. Ixtisoslashtirilgan trestlar bir
turdagi yoki bir necha bir xil ishlarni (poydevor qurilishi, pardozlash ishlari, 
elektr–montaj, sanitariya–texnik va h.k.) bajarishlari qayd qilinadi. 
Ixtisoslashtirish chuqurlashuvi bilan nisbatan tor doirada texnologik 

---

63 
ixtisoslashgan (payvandlash, granit–marmar ishlari, telefon tarmoqlarini montaj 
qilish, ishlab chiqarish inshootlarida shamollatish uskunalarini joylashtirish va 
h.k.) tashkilotlarning soni ortishi kuzatiladi. Qurilishda texnologik jihatdan 
ixtisoslashish bilan bir qatorda sohaga oid ixtisoslashish ham keng tarqalgan 
bo‘lib, ushbu holga muvofiq turar-joylar, sanoat inshootlari, temir yo‘llar, shaxta 
va boshqa turdagi qurilish trestlari o‘zaro farqlanadi. O‘z navbatida, 
ixtisoslashtirilgan tashkilotlar subpudratchi hisoblanib, biroq ayrim hollarda 
ular bosh pudratchi sifatida o‘rin tutishi mumkin (masalan, poydevor qurilishi, 
tom ishlari) yoki buyurtmachi bilan to‘g‘ridan–to‘g‘ri tuzilgan shartnoma 
ishlarini bajarishlari qayd qilinadi.

Faoliyatni amalga oshirish hududi 
bo‘yicha trest–maydonlar, shahar, 
viloyat va mamlakat miqyosida xududida ish olib boradigan trestlar bo‘ladi.
Trest – maydonlar
oldingi davrda bitta maydonda yirik hajmdagi ishlarni 
bajarish uchun sanoat miqyosidagi ishlab chiqarish maqsadlaridagi qurilishlarda 
tashkil qilingan.
Shahar turidagi trestlar
bir shahar doirasidagi ishlarni bajarishlari, 
hududiy 
trestlar
esa – bir aniq hudud doirasida ish bajarishi qayd qilinadi.