Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Tashxodjayev, M. G. Umarxodjayeva

Mehnat tarixi. 
Mehnat jarayonining o‘ziga xos xususiyatlarining 
tarixi yigirmanchi asrning 70-yillariga to‘g‘ri keladi, chunki insonlar 
o‘zlarining daromadlarini oshirishga faol harakat qilishgan. Keyin-
chalik, 80-yillarda, xususiyatlar saqlanib qoldi va shu vaqtning o‘zida 
Yaponiya jahon iqtisodiyotida ikkinchi o‘ringa ko‘tarildi. Inqiroz va 
90-yillarning oxiri yirik kompaniyalarni qayta tuzilishiga va xodim-
larning faol mehnat faoliyatiga olib keldi, chunki hamma bo‘shagan 
joy uchun kurash olib bordi
38
.
 
Yaponiyadagi chet elliklar haqida
. Ko‘pchilik bu orol davlatida 
ishlash juda yaxshi deb o‘ylaydi. Bu fikr birinchi navbatda ish 
beruvchilar chet elliklar uchun barcha qulay sharoitlarni yaratishga 
harakat qilayotgan xorijiy kompaniyalarda ishlaydiganlardan kelib 
chiqadi. Biroq, oddiy fabrikalarda yoki mahalliy firmalarda mehnat ja-
rayoni juda aniq tashkil etilgan va samarali ishlash juda muammoli. 
Shu sababli siz an’anaviy (yaponlar uchun) ish joyida chet ellik kar-
yerasini ko‘rishingiz mumkin emas.
 
Tashqi ko‘rinishga talablar. 
Agar siz Rossiya Federatsiyasi u 
holda siz kiyinish qoidalariga nisbatan qat’iy talablarga o‘rganishingiz 
kerak bo‘ladi. Shubhasiz, bu yerda hamma narsa kompaniyaning 
o‘ziga bog‘liq, ammo umuman, tashqi ko‘rinish qoidalari qat’iyroq. 
Ularni buzish chuqur oqibatlarga olib keladi, bu darhol ishdan 
bo‘shatishni istisno etmaydi.
 
Oddiy firmalarda qora kostyum kiyinish kodining majburiy ele-
menti hisoblanadi. Siz uni har qanday ob-havoda kiyishingiz kerak,
issiq yoz yoki sovuq qish bo‘lsin. Biz uchun bu vahshiy tuyuladi, lekin 
yaponlar bolaligidanoq juda ehtiyotkorlik bilan jahldor bo‘lishadi.
Yaqinda ish kunida kalta ko‘ylak kiyishga ruxsat beruvchi farmon 
38 https://usolyesib.ru/uz/real-estate/yaponcy-i-rabota-kak-rabotat-v-yaponii-rabochaya-
nedelya-v-yaponii/ 

---

141 
paydo bo‘ldi. Yaponiya ishchilarga achinishga qaror qildi? Yo‘q, el-
ektr energiyasi shu tarzda tejaladi: eng issiq haroratda ham kon-
ditsionerlar yoqilmaydi. 
Ayol vakillariga o‘rnatilgan va qattiq kiyim kiyish ta’qiqlangan 
kompaniyalar mavjud.
Bundan tashqari, har qanday zargarlik buyumlari ta’qiqlanadi,
faqat nikoh uzuklari bundan mustasno. 
Yuzda minimal kosmetika, garchi yapon ayollari o‘zlari yorqin 
bo‘yanishni yaxshi ko‘rsalar: pushti qizg‘ish va soxta kirpiklar. 
Mehnat jarayonida qiz erkakning e’tiborini o‘ziga jalb qilmaslik uchun 
go‘yo betaraf bo‘lishi kerak. 
Bunday qoida ham mavjud: qizlarning soch turmagi qisqa bo‘lishi 
kerak, bu esa quloqlarni qoplamaydi. Ammo sochlarning rangi har 
doim qora bo‘lishi kerak. Agar siz ajoyib sariq sochlaringiz bo‘lsa, 
qora bo‘yoq tayyorlang. 
Biroq, nafaqat ayollar, balki erkaklar ham o‘zlarining cheklovlariga 
ega. Masalan, ularga soqol va mo‘ylov taqiqlangan.