% summa, mln. so‟m Salmog‟i, % summa, mln. so‟m Salmog‟i, % A 1 2 3 4 5 6 Bino
491,6
10,7
604,7
10,5
113,1
123
Inshootlar
482,4
10,5
512,6
8,9
30.2
106,2
Uzatish qurilmalari
340
7,4
408,9
7,1
68,9
120,2
Mashin va
uskunalar
2665
58
3456,1
60
791,1
129,6
Mebel va ofis
jihozlari
92
2
115,2
2
23,2
125,2
Kompyuter va
hisoblash texnikasi
147
3,2
161,3
2,8
14,3
109,7
Transport vositalari
248,1
5,4
334,1
5,8
86
134,6
Boshqa asosiy
vositalar
128,6
2,8
167
2,9
38,4
129,8
Jami 4594,7 100 5759,9 100 1165,2 125,3 Ko‘rib chiqilayotgan davr uchun asosiy vositalarning umumiy qiymati
25,3% ga o‘sgan. Ularning tarkibida o‘zgarish sodir bo‘lgan: mashina va uskunalar
ulushi yil boshidagi 58% dan yil oxirida 60% gacha o‘sib, passiv qism ulushi
qisqargan. Bunda mashina va uskunalar o‘sishi boshqa asosiy vositalarning o‘sish
sur‘atini ortda qoldirgan.
6.3. Asosiy vositalar harakati tahlili Asosiy vositalar harakati tahlili quyidagi ko‘rsatkichlar asosida amalga
oshiriladi – asosiy vositalar kirimi (joriy qilinishi), yangilash, hisobdan chiqarish,
tugatish, kengaytirish koeffitsientlari. Asosiy vositalarning texnik holatini
tavsiflash uchun yaroqlilik, eskirish va almashtirish koeffitsientlari hisoblanadi.
Ko‘rsatkichlarni hisoblash uchun boshlang‘ich axborot manbai asosiy
vositalar harakati bilan bog‘liq hisob ma‘lumotlari hisoblanadi. Yangilash va
207
tugatish koeffitsientlarini hisoblash uchun yangi uskuna keltirilishi va eskirgan
uskunalar tugatilishi haqida birlamchi analitik hisob ma‘lumotlari talab qilinadi.
Ko‘rsatkichlarni hisoblash metodikasini quyida keltirilgan jadval
ma‘lumotlari misolida ko‘rib chiqamiz.