151
vazifalarni amalga oshirish funksiyasi bilan qo‗yilgan
maqsadga erishish
tushuniladi:
Tashkillashtirish – normativ hujjatlar kompleksi va tashkiliy tuzilmani ishlab
chiqish; shtat jadvali, bo‗limlar, laboratoriyalar va h.k.
Hisobga olish – bu funksiya firma yoki tashkilot ko‗rsatkichlarining metod
va formalarini ishlab chiqadi. Masalan;
buxgalteriya hisoboti, moliyaviy hisob-
kitob, boshqaruv hisoboti va boshqalar.
Tahlil (analiz) – rejalashtirilgan vazifalarni qay
darajada bajarilganligini
aniqlaydi.
Analitik jarayonlar boshlanar ekan birinchi navbatdagi masala uni qanday
o‗tkazish masalasiga qaratiladi. Agar korxona
moliyaviy holatini va uning
kutilishlarini baholashning yagona uslubiyoti yaratilgan va uni amalga oshirishning
dasturiy ta‘minoti mavjud bo‗lsa mazkur jarayon soatday ishlashi mumkin edi.
Afsuski, bunday holat mavjud emas.
Shu sababli, ko‗pincha ushbu jarayon maxsus
topshiriqlar asosida ayrim subyektlar (buxgalterlar, menejerlar, analitiklar)
tomonidan amalga oshirib kelinmoqda.
Moliyaviy hisobotlar tahlilida ko‗rsatkichlar,
moliyaviy koeffitsiyentlar
turlicha nomlanishi tufayli ularning yagona dasturiy ta‘minotini yaratish
imkoniyati ham cheklangan. Shu bilan birga
amaldagi tartiblarda ushbu
ko‗rsatkichlar ―o‗sgan‖, ―kamaygan‖, ―ijobiy o‗zgarish‖, ―salbiy o‗zgarish‖, ―bu
yaxshi‖, ―bu yomon‖ kabi so‗zlarning ishlatilishi mijozga ma‘qul variant emas.
Shu bilan birga, dasturiy ta‘minotlarda analitik hisob-kitoblarning matnli‚ izohli,
tahlil natijalari yuzasidan xulosalar berilishi ham mijozlar talabiga to‗la mos
tushmaydi