Axborot tizimlarida boshqaruv tuzilmasining o„rni.
Axborot tizimi
jamiyat va har bir tashkilot uchun quyidagilarni bajarishi lozim:
1. Axborot tizimining tuzilmasi va uning qo‗llanilish maqsadi, jamiyat va
korxona oldida turgan vazifa bilan to‗g‗ri kelishi kerak. Masalan; tijorat firmasida
– foydali biznes, davlat korxonasida ijtimoiy va siyosiy vazifalarni bajarishi kerak.
2. Axborot tizimi inson tomonidan boshqarilishi va ijtimoiy etika prinsiplari
asosida foyda keltirishi kerak.
3. To‗g‗ri, kafolatli va o‗z vaqtida axborotlarni mijoz yoki tizimlarga
yetkazishi lozim.
Tashkilotni boshqarish tuzilmasi axborot tizimini yaratish, tashkilotning
boshqaruv tuzilmasini tahlil qilishdan boshlanadi. Boshqarish deganda quyidagi
151
vazifalarni amalga oshirish funksiyasi bilan qo‗yilgan maqsadga erishish
tushuniladi:
Tashkillashtirish – normativ hujjatlar kompleksi va tashkiliy tuzilmani ishlab
chiqish; shtat jadvali, bo‗limlar, laboratoriyalar va h.k.
Hisobga olish – bu funksiya firma yoki tashkilot ko‗rsatkichlarining metod
va formalarini ishlab chiqadi. Masalan; buxgalteriya hisoboti, moliyaviy hisob-
kitob, boshqaruv hisoboti va boshqalar.
Tahlil (analiz) – rejalashtirilgan vazifalarni qay darajada bajarilganligini
aniqlaydi.
Analitik jarayonlar boshlanar ekan birinchi navbatdagi masala uni qanday
o‗tkazish masalasiga qaratiladi. Agar korxona moliyaviy holatini va uning
kutilishlarini baholashning yagona uslubiyoti yaratilgan va uni amalga oshirishning
dasturiy ta‘minoti mavjud bo‗lsa mazkur jarayon soatday ishlashi mumkin edi.
Afsuski, bunday holat mavjud emas. Shu sababli, ko‗pincha ushbu jarayon maxsus
topshiriqlar asosida ayrim subyektlar (buxgalterlar, menejerlar, analitiklar)
tomonidan amalga oshirib kelinmoqda.
Moliyaviy hisobotlar tahlilida ko‗rsatkichlar, moliyaviy koeffitsiyentlar
turlicha nomlanishi tufayli ularning yagona dasturiy ta‘minotini yaratish
imkoniyati ham cheklangan. Shu bilan birga amaldagi tartiblarda ushbu
ko‗rsatkichlar ―o‗sgan‖, ―kamaygan‖, ―ijobiy o‗zgarish‖, ―salbiy o‗zgarish‖, ―bu
yaxshi‖, ―bu yomon‖ kabi so‗zlarning ishlatilishi mijozga ma‘qul variant emas.
Shu bilan birga, dasturiy ta‘minotlarda analitik hisob-kitoblarning matnli‚ izohli,
tahlil natijalari yuzasidan xulosalar berilishi ham mijozlar talabiga to‗la mos
tushmaydi
152
3.15-jadval
Dostları ilə paylaş: |