Toshkent moliya instituti rasulova d. V., Xotamov I., Asatullaev X. S. Biznesni tadqiq etish usullari


-rasm. Bashoratlashning miqdoriy uslublarini turkumlanishi



Yüklə 1,97 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə21/80
tarix10.05.2023
ölçüsü1,97 Mb.
#110356
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   80
biznesni tadqiq etish usullari (2)

 
3-rasm. Bashoratlashning miqdoriy uslublarini turkumlanishi
 
Sifatiy uslublar shu soha mutaxassis va ekspertlarning fikrini bilish orkali 
kelajakni, masalan kichik biznes sub’ektlarining ochilish soni, rivojlanish 
tendentsiyalariga tashhis qo’ysa, mikdoriy uslublar kichik biznes rivojlanish 
tendentsiyalarini to’g’ridan- to’g’ri matematik uslublar orqali ko’rib chiqadi (2.1.3-
rasm). 
KB faoliyatini tahlil qilishda ekonometrik uslubning taqsimot qonunlari va 
katta sonlar qonunlari alohida ahamiyatga ega. Taqsimot qo-nunlari KB ni 
mikdoriy (son) jihatdan o’rganishda va bashoratlash ishla-rini olib borishda katta 
rol o’ynaydi. Bizga ma’lumki, taqsimotning Binominal, Puasson, darajali, 
geometrik, gipergeometrik
5
, tekis, normal taqsimot, Styudent, Fisher-Sinekord, χ-
kvadrat
6
, gamma, Veybull
7
taqsimot qonunlari mavjud. 
Taqsimot qonunlari yordamida KB ni bashoratlash, uning rivojlani-shiga ta’sir 
etuvchi omillar va mezonlari bo’yicha taqsimlash va shu asosda mamlakatda yoki 
uning mintaqalarida KB ni rivojlanishini bashoratlash istiqbollarini ishlab chiqish 
dolzarb masalalardan biridir. Bunday mezon-lar qatoriga dastlab asosiy vositalar 
bilan ta’minlanganlik tahlili, pul mablag’lari va foyda bo’yicha taqsimotlarni 
kiritish mumkin. Bunday diskret yoki uzluksiz tasodifiy miqdor taqsimoti orqali 
nazariy bilimlarni amaliyotga tadbiq etish iqtisodiyotda katta rol o’ynaydi. 
5
В.Е.Гмурман. Эхтимоллар назарияси ва математик статистика.Тошкент.Укитувчи.2013. 
6
Н.Ш.Кремер «Теория вероятностей и математическая статистика». Москва. «Юнити» 2016 г 100-140 бетлар. Е.В. 
Шикин, А.Г. Чхартишвили «Математические методы и модели в управлении». Москва. «Дело». 2013г. Стр. 304-307. 
7
Douglas C. Montgomery “Introduction to Statistical quality control”. “John Willey and Sons”. USA 2016. p.40. 

Yüklə 1,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   80




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin