Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6- sinfi uchun darslik

HOZIRGI ZAMON SHAKLLARI

---

92
o‘quvñhilar ham maktabga kelyaðti. («Gulxan»dan) 3. Yo‘llarning
ñhekkasidagi gullar barñhaga salom berayotir. («G‘unñha»dan)
4. Ko‘ñhadagi shamñhiroqlar xira-xira shu’la soñhmoqda. (Òog‘ay
Murod) 5. Hozir dolzarb ðayt, barñha yeng shimarib ishlamoq-
da. (Òog‘ay Murod)
228-mashq. 
Gaðlardagi hozirgi zamon fe’lini toðing.
1. Juda ñhiroyli muomala qilyaðsiz. (P. Qodirov) 2. Hozir
yomg‘ir yog‘ayotir, shuning uñhun yo‘lga ñhiqish mumkin
emas. (Asqad Muxtor) 3. Hozir ko‘nglimga qil sig‘mayaðti,
keyinroq gaðirarsiz. (Said Ahmad) 4. Maktabda kulgi keñhasi
o‘tkazilyaðti. («Gulxan»dan) 5. Ko‘ñhaga ñhiqayotib, orqasiga
bir qarab qo‘ydi. (Omon Muxtor)
1. Hozirgi zamon fe’llari deb qanday fe’llarga aytiladi?
2. Hozirgi zamon fe’llari qanday qo‘shimñhalar yordamida
yasaladi?
3. Turmoq, yugurmoq fe’llarining hozirgi zamon shakllarini
hosil qiling.
229-mashq. 
Uyga vazifa. -yað, -moqda, -(a)yotir, -(a)yotib
qo‘shimchalari yordamida hozirgi zamon shakllarini yasang.
1-t o ð s h i r i q . Berilgan fe’llar qatoridan hozirgi zamon shakl-
larini ajrating.
Òinglagan, tinglayaðti, tinglamoqda, tinglayotir, tingla-
yotibdi, yurgan, yuryaðti, yurmoqda, yurayotir, yurayotibdi.
2-t o ð s h i r i q . Yuqoridagi fe’llarda qaysi holatda -yotir, -yotibdi;
qaysi holatda -ayotir, -ayotibdi shakllari qo‘llanilishini ayting.
BILIB OLING. 
-yotir, -yotib shakllari unli bilan
tugagan fe’l asoslariga, -ayotir, -ayotib shakllari esa
undosh bilan tugagan fe’l asoslariga qo‘shiladi.
-yað shakli undosh bilan tugagan fe’l asoslariga