Up with down
Didaktik məşğələlərin keçirilməsi metodikası
Yüklə 4,08 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- • Obyektin daimiliyi barədə təsəvvür
- Ölçü, forma, rəng. Nümunə əsasında çeşidləmə • “Eynilik” anlayışının formalaşdırılması
- • Ölçüyə görə çeşidləmə
- • Formaya görə çeşidləmə
- Quruculuq fəaliyyəti • Sərt sxem əsasında qurma. Görmə-hərəkət əlaqəliliyinin inkişaf etdirilməsi
- • Nümunə əsasında qurma
- • Hissələrdən tamın yığılması
- Hesablamanın öyrədilməsi • “Bir” anlayışının formalaşdırılması
- Oyun fəaliyyəti • Oyuncaqla funksional hərəkətlərin sərbəst şəkildə yerinə yetirilməsi
- • Valideynin rəhbərliyi altında ayrı-ayrı süjetli-oyun fəaliyyətinin yerinə yetirilməsi
- Blok 2. Bir anlayışla işləmək bacarığı əsasında çalışmalar Bölmə Bölmənin məzmunu Təklif edilən çalışmalar
- Diqqət və yaddaş • Təqdim edilmiş 3-4 obyektin yadda saxlanılması
- Ölçü, forma, rəng. Adı ilə seçmə • Ölçü
|
Didaktik məşğələlərin keçirilməsi metodikası Didaktik məşğələlər zamanı uşaqlara verilən bütün çalışmaları şərti olaraq hər bir çalışmalar blokunda təmsil olunmuş aşağıdakı bölmələrə ayırmaq olar. Diqqət və yaddaş Bir neçə anlayışla eyni vaxtda məşq etmək, bir hərəkəti yerinə yetirmək və bununla yanaşı növbəti addımın neçə olacağını yadda saxlamaq bacarığı ən müxtəlif fəaliyyət növlərində mühüm əhəmiyyətə malikdir. Yazını oxuyarkən onu bitirməmiş başlanğıc sözləri yaddan çıxarmamaq, hərfi yazarkən bütün sözü yadda saxlamaq, əşyaları sadalayarkən neçə ədəd olduğunu yadda saxlamaq, telefonla danışarkən südün daşdığını yaddan çıxarmamaq, qapını şappıltı ilə bağlayarkən açarı yaddan çıxarmamaq lazımdır.
Abstrakt təfəkkürün inkişafı üçün zəmin yaradır, əşyavi material ilə bağlı təhlil və assosiasiya etmə qabiliyyətlərini inkişaf etdirir. Ölçü, forma, rəng Əşyaların ölçü, forma və rəngi anlayışlarının formalaşması və onların fəal şəkildə istifadə edilməsi
Quruculuq fəaliyyəti, nümunənin surətini köçürmə bacarığı, süjetli şəkil və sxemi təhlil etmə məkanı təsəvvür və təhlil qabiliyyətlərinin inkişafı üçün əsasdır. Hissələrdən tamın yığılması oxunun prototipidir. Sxem əsasında qurma isə yazının öyrənilməsindən xəbər verir.
13 Saymağın öyrənilməsi Hesabın öyrənilməsi rəqəm ardıcıllığı, cəmləməklə əşyaların sayılması ilə bağlı bilikləri, götürülməsi xahiş edilən əşyaların sayını bilmək bacarığı, kəmiyyət və sayın uyğunlaşdırılması, hesablayıcı materialdan istifadə etməklə nümunə və tapşırıqların həllini əhatə edir.
Süjet xətti və rol oyunları uşağın gerçək həyatda baş verən hadisələrin məqsədini və ardıcıllığını başa düşməsinə yardım edir, yaddaşı, assosiativ təfəkkürü və planlaşdırmanı inkişaf etdirir, ona gələcəkdə öz oyunlarına və digər uşaqlarla oyunlarına daxil edə biləcəyi süjet ünsürlərini təqdim edir. Uşaqları oyuna öyrətməklə biz onun öz yaşıdları ilə əlaqə qurmaq imkanlarını asanlaşdırır, onun ətraf aləmlə bağlı biliklərini genişləndirir və çevik davranışının əsasını qoyuruq. Bu isə nəticə etibarilə onu daha sərbəst və müstəqil edir. Daun sindromu olan uşaqların idrak fəaliyyətinin ardıcıl formalaşması və inkişafına yönəlmiş çalışmalar blokunun hər biri üzərində ətraflı duracağıq. Blok 1. Obyektin daimiliyi barədə təsəvvür və “eynilik” anlayışına əsaslanan çalışmalar Bölmə Bölmənin məzmunu Təklif edilən çalışmalar Qiymət Diqqət və yaddaş Obyektin daimiliyi barədə təsəvvür Uşağın gözünün qabağında gizlədilmiş 1-2 şeyi tapmaq Ölçü,
forma, rəng.
Nümunə əsasında çeşidləmə “Eynilik” anlayışının formalaşması Eyni şəkillərin cüt-cüt yığılması. Şəkilli loto Ölçüyə görə çeşidləmə Böyük və kiçik dairələri iki qutuya yığmaq
Formaya görə çeşidləmə Üçbucaqları və kvadratları iki qutuya yığmaq
Rəngə görə çeşidləmə İki rəngdə olan detalları iki qutuya yığmaq
14 Quruculuq fəaliyyəti Sərt sxemə əsasında qurma Seqen lövhəsini yığmaq (3-4 forma) Nümunə əsasında qurma Eyni istiqamətdə qurulan kərpiclərdən ibarət konstruksiya inşa etmək (yollar, hasarlar və s.) Hissələrdən tamın quraşdırılması Süjeti təhlil edərək iki hissədən ibarət şəklin quraşdırılması Saymağın öyrədilməsi “Bir” anlayışının formalaşması Əşya qrupundan birini götürmək Oyun
fəaliyyəti Oyuncaqla funksional hərəkətlərin sərbəst şəkildə yerinə yetirilməsi “İnkişaf etdirən mərkəz”lə sərbəst oynamaq, maşın sürmək, qəpiyi daxıla atmaq və s. Valideynin rəhbərliyi altında ayrı-ayrı süjetli- oyun fəaliyyətinin yerinə yetirilməsi Valideynin xahişi ilə kuklanı yedizdirmək və ya onu yatızdırmaq
“Oyuncaq” mövzusunda şəkillər olan bir dəst kart. Kiçik uşaqlar çox vaxt onların hazırda görmədiyi əşyaların əvvəlki kimi mövcud olmasına əmin olmurlar. Hazırkı bölmədən daha mürəkkəb çalışmalara keçməzdən əvvəl uşağınızda obyektin daimiliyi barədə təsəvvürün formalaşdığına əmin olun. Yəni, o, doğurdan da, onun gözünün qabağında gizlətdiyiniz yerdə oyuncağı axtarır. Bundan sonra onun gözünün qabağında ona tanış olan iki balaca oyuncağı stəkan ilə örtərək gizlətmək və ya bu oyuncaqları ovucda sıxmaqla soruşmaq lazımdır: “İt hardadır?” və ya “Maşınlar hardadır?” və s. Körpə oyuncaqları tapmağı öyrəndikdə kartlardan istifadə etməklə ona eyni cür çalışma vermək olar. Uşaqla kartlarda olan iki-üç şəklə baxın və müvafiq jestlərdən istifadə edərək onların adını deyin, sonra isə onları çevirin və soruşun. Məsələn: “Top hardadır?”. Uşaq lazım olan kartı açmalıdır.
sadə, lakin dəqiqliklə çəkilmiş şəkillər olan cüt kartlar dəsti. Bu mövzular üzrə 4-6 şəkil olan loto kartları.
15 Uşağın qarşısına sadə şəkilli iki-üç kart qoyun. Öz qarşınıza da bu kartlardan qoyun. Əvvəlcə eyni şəkilli kartları bir-birinin üstünə necə qoymağı uşağa öyrədin. Sonra öz kartlarınızdan birini göstərin və adını deyin, onu uşağa verin və eynilə belə kartın harada olduğunu uşaqdan soruşun (işarət barmağını paralel tutaraq “eynilə belə” jestindən istifadə etmək olar). Uşaq eyni kartı qarşısındakı iki-üç şəkil arasından tapmalı və sizin ona verdiyiniz kartı bu kartın üzərinə qoymalıdır. Oyunda əvvəlcə cüt kartlar dəstindən istifadə edilir, sonra isə dörd-altı şəkil olan loto kartından istifadə edə bilər. Uşaq eyni kartları bir-birinin üstünə yığmağı öyrəndikdə bütün ailə ilə loto oynamaq olar. Eləcə də uşaqdan corabları cüt-cüt yığmağı istəmək olar (bir şərtlə ki, bu cütlər bir-birindən kifayət qədər fərqlənsin) və s. • Növə görə çeşidləmə Materiallar: şam qozaları və şabalıdlar (ümumilikdə iyirmiyə yaxın), iki qutu
Uşaqda çeşidləmə haqqında təsəvvürlərin yaradılması üçün əvvəlcə təkcə növünə görə deyil, eləcə də formasına görə (məsələn, şam qozaları və şabalıdlar) əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənməlidir. Uşağın qabağına nümunə üçün iki qutu qoyun və onlardan birinin içərisinə şabalıd yığın, digərinə isə şam qozası. Sonra isə uşağa bir qoza və bir şabalıd verin və onları lazımi qutulara qoymasını istəyin. Bu zaman xüsusi vurğulayın ki, eyni əşyalar bir qutuya qoyulmalıdır. Məsələn: “Eynilə belə” jestindən istifadə etməklə “Qoza. Belələri hardadır? Ora qoy”. Daha sonra bütün qoza və şabalıdları uşağa göstərib onları iki qutuya yığmasını istəyin. Növə görə çeşidləməni öyrətmək üçün həmçinin karandaş, düymə, xırda daş, çarx və ya digər materiallardan istifadə etmək olar. Uşağa çəngəl və qaşığı qab-qacaq qutusunun bölmələrinə yığmağı, almaları bir səbətə, soğanları isə digər səbətə yığmağı, yuyulduqdan sonra tumanları və corabları çeşidləməyi və s. tapşırın. Uşağın çeşidləmə anlayışını qavramasından sonra ölçü, forma və rəngə görə çeşidləmənin öyrədilməsinə keçmək olar.
dəsti və iki qutu. Belə bir dəsti kartondan da hazırlamaq olar. Əvvəlcə bir rəngdə olan dairəciklərdən istifadə edin. Uşağın qabağına iki qutu qoyun. Onlardan birinə kiçik dairəni, digərinə isə böyüyünü qoyun. Dairəcikləri uşağa bir-bir göstərib ölçüsünü deyin və onları lazımi qutu- lara qoymasını istəyin. Bu zaman xüsusi vurğulayın ki, eyni fiqurlar bir qutuda olmalıdır. Məsələn: “Bu – böyükdür. Böyüklər hardadır? Belələri
16 hardadır?” Uşağın daha yaxşı başa düşməsi üçün “böyük” və “kiçik”, eləcə də “belələri” jestindən istifadə etmək olar. Uşaq dairəcikləri nümunə üzrə düzgün yerləşdirməyi öyrəndikdən sonra ona müxtəlif rəngli dairəcikləri verin. Növbəti mərhələdə uşağa on dairəcik verin və onları nümunəyə uyğun qutulara yerləşdirməyi tapşırın. Uşağa həmçinin böyük və kiçik qaşıqları qab-qacaq qutusuna yığmağı, böyük (atanın) və kiçik (uşağın) corabları iki yerdə çeşidləməyi tapşırmaq olar.
fiqurlar dəsti (onları müxtəlif rəngdə hazırlamaq lazımdır) və iki qutu. Bu həndəsi fiqurlar dəstini qalın karton kağızından hazırlamaq (büzməli qablaşdırma kartonundan istifadə etmək olar) və onlara rəngli kağız yapışdırmaq olar. Əvvəlcə eyni rəngli fiqurlardan istifadə edin. Uşağın qabağına iki qutu qoyun və hər birinə nümunə üçün fiqur, məsələn, birinin içərisinə kvadrat, digərinə dairə qoyun. Uşağa fiquru göstərib adını deyin və onu lazımi qutuya qoymasını tapşırın. Bu zaman xüsusi vurğulayın ki, eyni fiqurlar bir qutuda olmalıdır. Uşaq fiqurları nümunə üzrə düzgün yerləşdirməyi öyrəndikdən sonra ona müxtəlif rəngli fiqurlar verin. Tapşırıq eyni rəngli fiqurda olduğu kimi verilir. Növbəti mərhələdə uşağa on fiqur verin və onları nümunəyə uyğun iki qutuya yerləşdirməyi tapşırın. Uşağın qavrama səviyyəsindən asılı olaraq ona çeşidləmə üçün üç fiqur və üç qutu təklif edin. Həmçinin oyunda olduğu kimi, məsələn, ayıcıq yalnız dairəvi peçeny- eni, it isə yalnız üçbucaqları xoşlayır demək olar. • Rəngə görə çeşidləmə Materiallar: dörd əsas rəngdən (qırmızı, göy, yaşıl və sarı) ibarət iri mozaika dəsti və iki qutu. Bu təlim mərhələsində dörd əsas rəngdən istifadə edilir: qırmızı, sarı, yaşıl və göy. İki müxtəlif rəngli mozaikanı götürün və mozaikanın hissələrini nümunə üçün bir-bir qutulara yığın. Mozaika hissələrini bir-bir uşağa göstərin, rəngini deyin və uyğun qutuya qoymağı tapşırın. Məsələn: “Bu – sarıdır. Sarılar hardadır? Belələri hardadır? Oraya qoy”. Sonra uşağa iki rəngdə olan 10 mozaika hissəsini verin və onları nümunəyə uyğun
17 iki qutuya yığmağı tapşırın. Uşağın qavrama səviyyəsindən asılı olaraq çeşidləmə üçün üç, daha sonra isə dörd rəng təklif etmək olar. Rənglərin adından gündəlik həyatda istifadə edin: “bu göy maykadır, belə göy corab götür” və s. Oyun quraraq uşağa kukla üçün nəlbəkinin rənginə uyğun fincan seçmək, əsgərləri iki orduya ayırmaq, dovşancıq üçün sarı, ayıcıq üçün isə göy kubiklərdən (kubik nümunələrini göstəririk) ev tikməyi tapşırın. Quruculuq fəaliyyəti • Sərt sxem əsasında qurma. Görmə-hərəkət əlaqəliliyinin inkişaf etdirilməsi Materiallar: 4-6 hissəsi olan lövhə (Seqen lövhəsi). Hissələrin dəstəyi rahat olmalıdır. Seqen lövhəsini uşağın qabağına qoyun və onunla birlikdə bütün hissələri götürün. Sonra hissələri bir-bir uşağa verin və onları yerinə qoymağı tapşırın. Sınaq metodundan istifadə edin: “Oraya uyğun gəlmir. Bura qoyaraq yoxla”. Uşaq əhəmiyyətli dərəcədə çətinlik duyarsa əvvəllər oyuqların bir hissəsini bağlayın və ona iki oyuqdan lazım olanını seçmək imkanı verin. Tədricən görmə vasitəsilə uyğunlaşdırma vərdişləri inkişaf edəcək və uşaq oyuqları demək olar ki, səhv salmadan hissələri öz yerinə qoymağı öyrənəcək. Bu halda bütün hissələri ona verin və onları yerinə qoymağı tapşırın. Siz Seqen lövhəsinin əvəzinə ayaqqabı qutusundan rahatca “poçt qutusu” hazırlaya bilərsiniz. Qapağında uşaqların diyircək və kubiklər ata biləcəyi kvadrat və dairəvi oyuqlar açın. Uşağa təklif edilə biləcək digər bir çalışma “daxıl”dır. Daxılı metal bankanın plastik qapağında yarıq açmaqla düzəltmək olar. Oyunun gedişində daxılı tədricən döndərməklə yarığın yeri dəyişsək, uşaq buna uyğun olaraq qəpikləri döndərməli olacaq və beləliklə də görmə-hərəkət əlaqəliliyini inkişaf etdirəcək və əlin biləkdən dönməsini məşq etdirəcək.
Şaquli qoyulmuş kərpicdən yol, qüllə, hündür hasar və ya alçaq hasar (köndələninə qoyulmuş kərpicdən) qurmağa başlayın (əlavə 2-yə bax). 3-4 kərpicdən ibarət nümunə tikin. Sizin nümunədə bütün kərpiclərin istiqaməti eyni olmalıdır. Sonra kərpicləri bir-bir uşağa verin və ona yol və ya hasar tikintisini davam etdirməyi tapşırın. Əgər onda alınmırsa, özünüzün kərpicləri necə düzdüyünüzü ona göstərin. Əgər bu da kifayət etməzsə, birgə hərəkətə keçməli və onun əlindən tutaraq bir neçə kərpici qoymaqda ona yardın edin, daha sonra isə başlanmış nümunəni sərbəst şəkildə davam etdirməsini ona tapşırın. Tikinti işini bitirdikdən sonra mütləq onu istifadə 18 etmək lazımdır. Uşağa iki barmağı ilə yolda yeriməyi, maşın sürməyi, hasarın arxasında isə kiçik oyuncaqları gizlətməyi, qülləni uçurtmağı və s. təklif etmək olar. Kərpicdən qurma işlərini oyun fəaliyyətində geniş istifadə etmək olar. Bu zaman uşaq yol və hasar tikir, valideyn isə onu daha mürəkkəb konstruksiyalarla tamamlayır. Kərpic əvəzinə uşaq yeməyi qutularından və kasetlərindən istifadə etmək olar.
istiqamətlərdə kəsilməlidir. Belə dəsti çəkilmiş sadə süjetli bir neçə parlaq şəkli qalın karton kağızının üzərinə yapışdırmaqla və onların hər birini maket bıçağı ilə iki hissəyə kəsməklə özünüz də hazırlaya bilərsiniz. Onlar əyri xətlərlə elə kəsilməlidir ki, şəkilin hissələrini bir-biri ilə tutuşdurmaq ehtiyacı yaransın. İnsan fiqurları təsvir edilmiş dəb jurnallarındakı şəkillərdən də istifadə etmək olar. Yığılmış şəkli uşağa göstərərək oradakı təsvirləri onunla müzakirə edin və müxtəlif detalları göstərməyi ondan istəyin. Məsələn: “Bu ayıcıqdır. Ayıcığın başı hardadır? Qarnı hardadır? Pəncələri hardadır? Gəl, ayıcığa baxaq. Ayıcıq sağdır”. Sonra şəklin hissələrinə ayırın və onu yenidən qurmağı uşağa tapşırın. O, bunu mənimsədikdə çalışmanı daha da çətinləşdirin. Şəkili hissələrə ayırarkən elə edin ki, uşaq onu yığarkən onları çevirməli olsun. Diqqəti süjetə və şəkilin hissələrinin tutuşdurulmasına yönəltməklə uşağa kömək etmək olar. Məsələn: “Bir bax. Burada top (hissə) var. Orada da top (hissə) var. Bu topu bütöv elə”. Şəkil yığıldıqdan sonra şəklin tam olduğunu təsdiqləyin və uşağıq tərifləyin.
hesablama materialı dəsti. Uşaq valideynin tapşırığı ilə bir neçə əşya içərisindən birini götürməyi, “bir” deməyi və ya müvafiq “bir” jestindən istifadə etməyi (bir barmağını göstərməyi) bacarmalıdır. Boşqabı kuklanın qabağına qoyun və hesablama dəstindən üç-dörd pomidoru uşağın qabağına düzün. Kuklanın adından istəyin: “Mənə bir pomidor verin”, eyni zamanda isə “bir” jestini göstərin. Uşaq bir pomi- doru boşqaba qoyacaq. Boşqabdakı pomidoru ona göstərin və soruşun: “orada neçə pomidor var?” Uşaq “bir” cavabını verəcək və ya “bir” jestini göstərəcək. Uşaqdan barmağı ilə pomidora işarə etməklə “bir” jestini göstərməsini istəyin. Bu, əlavə olaraq jest və əşyanın sayını uyğunlaşdırmaqda ona yardım edir. Bundan sonra uşaqdan kuklaya po- midor yedizdirməsini istəyin. Qoy, kukla ona desin, məsələn, “Sağ ol, 19 çox dadlıdır!” İndi pomidoru yığışdırın və üç-dörd “alma” qoyun. Oyun təkrarlanır. Gündəlik nitqə “bir” anlayışını daxil edin. Deyin: “Bir qaşıq, bir kon- fet götür, mənə bir peçenye ver” və müvafiq şəkildə “bir” jesti edin. “Bir” sözündən istifadə əksər hallarda süni olur, lakin bununla belə, onun nitqdə işlədilməsi faydalıdır.
Uşaq tədricən oyuncaqla funksional hərəkətlərin yerinə yetirilməsini, yəni, topla oynamağı, maşın sürməyi, “effekt”li oyuncaqla oynamağı öyrənir. “İnkişaf etdirici mərkəz” kimi oyuncaqlar çox faydalıdır. Burada, uşağın sadə bir hərəkətinə cavab olaraq kifayət qədər parlaq effekt yaranır. Bu da uşağın onun hərəkətinin hansı nəticəyə gətirib çıxaracağını və nəticəyə nail olmaq üçün hansı hərəkəti etməyin lazım olduğunu anlamasına kömək edir. Beləliklə, uşaq hərəkət və nəticə arasındakı səbəb-nəticə əlaqəsinin mövcudluğunu və öz hərəkətlərinin mənasını dərk edir.
(kukla və maşınlar həm oğlanlara, həm də qızlara lazımdır). Uşaqla süjetli oyun oynayın. Ona kuklanı necə yedizdirməyi və onu necə yatızdırmağı göstərin. Bu kifayət etmədikdə kuklanı birlikdə yedizdi- rin. Təlim qısa, asan başa düşülən süjetlərlə başlamaq lazımdır. Uşaq yemək yeyəndən sonra kuklanı də yedizdirin, yatmağa uzandısa kuklanı də yatızdırın. Çalışın ki, oyun zamanı uşağınızın gündəlik həyatda etdiklərini yerinə yetirin. Uşaqlar kuklanı çanaqda oturtmağı xüsusən çox xoşlayırlar. Hərdən kukla uşağın xoşuna gəlmir. Kuklanın əvəzinə xovlu oyuncaqlardan istifadə etmək olar. Blok 2. Bir anlayışla işləmək bacarığı əsasında çalışmalar
Bölmənin məzmunu Təklif edilən çalışmalar Qiymət Diqqət və yaddaş Təqdim edilmiş 3-4 obyektin yadda saxlanılması Uşağın gözünün qabağında gizlədilmiş 1-2 şeyi tapmaq 20 Ölçü,
forma, rəng.
Adı ilə seçmə
Ölçü Böyük və kiçik əşyaları seçmək Forma Dairə, üçbucaq və kvadratları seçmək Rəng Qırmızı, sarı, göy və yaşıl rəngləri seçmək Quruculuq fəaliyyəti Sərt sxemə əsasında qurma Həndəsi mozaikanın 2-3 detalının sxemə yerləşdirilməsi (3-4 forma) Üst-üstə qoymaqla qurma Nümunənin surətində müxtəlif istiqamətdə iki kərpicdən ibarət konstruksiyaların qurulması (divan, stul və s.) Hissələrdən tamın quraşdırılması Süjeti təhlil edərək üç hissədən ibarət şəklin quraşdırılması Saymağın öyrədilməsi “Bir”, “iki” anlayışı Əşya qrupundan bir və ya ikisini götürmək. 1, 2 rəqəminin əzbərlənməsi Oyun
fəaliyyəti Sərbəst şəkildə ayrı-ayrı süjetli-oyun fəaliyyətinin yerinə yetirilməsi Sərbəst şəkildə kuklanı yedizdirmək və ya onu yatızdırmaq Ardıcıl bir neçə oyun hərəkətlərindən ibarət süjetli oyun (valideynin rəhbərliyi altında) Ardıcıl bir neçə oyun hərəkətlərinin yerinə yetirilməsi (sıyıq bişirmək, kuklanı yedizdirmək, onu yatızdırmaq) Diqqət və yaddaş • Təqdim edilmiş 3-4 obyektin yadda saxlanılması Materiallar: dörd kiçik oyuncaq və onları gizlətmək üçün stəkanlar. Uşağa tanış olan mövzularda (“Oyuncaq”, “ərzaq”, “heyvan” “paltar”, “me- bel”) şəkilli kartlar dəsti Uşağın gözünün qabağında əvvəlcə üç, sonra isə dörd kiçik oyuncağı gizlədin və soruşun: “Maşın hardadır?” Uşaq düzgün stəkanı qaldırıb baxmalı və maşını sürməlidir. Sonra oyuncağı yenidən stəkanın altında gizlədin və soruşun: “Məstan pişik hardadır?” və s. Uşaq oyuncağı tapmağı öyrəndikdən sonra şəkilli kartın istifadə edildiyi eyni çalışmanı yerinə yetirmək olar. Uşaqla birlikdə şəkillərə baxın və üçünü, sonra isə dördünü seçin. Hər dəfə sözləri jestlərlə ifadə edin. Sonra isə uşağın gözü qarşısında kartı tərs üzünə çevirin və soruşun: “Stul hardadır?” və ya “Fincan hardadır?” və s. Uşaq düzgün kartı açmalıdır. Çalışmanın düzgün yerinə yetirildiyini təsdiqləyin: “Düzdür, afərin, bu fincandır!” İki karta baxmaq və üzünü çevirməklə soruşmaq olar: “Burada nə var?” Uşaq sözlə və ya müvafiq jestlə cavab verir, sonra isə kartı açıb cavabın düzgünlüyünü yoxlayır. Uşağın seçiminin düzgün olduğunu 21 təsdiqləyin: “Düzdür, bu qaşıqdır! Afərin!” və ya onun səhvini göstərin: “Xeyr, bu qaşıq deyil, bir daha fikirləş!” Görünüş sahəsində olmayan, məsələn, digər otaqdan hər hansı bir əşyanı gətirməyi uşağa buyurun. Yaxşı olar ki, bu buyruqları edərkən hər dəfə nəsə yeni bir əşyanı seçin. Uşaq anlamalı və yadda saxlamalıdır ki, on- dan istəyirlər ki, digər otağa getsin, lazımi əşyanı götürsün və onu gətirsin, yəni, tapşırılmış məqsədə nail olmaq üçün bir necə ardıcıl hərəkəti yerinə yetirsin.
Uşaqla birlikdə piramidanı sökün və bütün halqaları Sonra uşağa iki halqa göstərin və soruşun: “Böyüyünü götür!” və ya “Kiçiyini götür!”. Piramida tam yığılana qədər növbə ilə böyük və kiçik halqaları seçin. (Nəticədə piramida qayda ilə yığılmayacaq.) Uşaq seçimində yanıldıqda jestdən istifadə etməklə tapşırığı təkrarlayın. Sonra isə lazımi halqanı seçməkdə ona kömək etmək olar. Əvvəlcə böyüklüyünə görə bir-birindən əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənən halqalardan, sonra isə onun öyrənmə səviyyəsindən asılı olaraq ölçüsünə görə bir-birinə yaxın olan halqaları təklif etmək olar. Daha sonra uşağa əvvəlcə üç, sonra isə daha çoxsaylı halqalar arasından ən böyük və ya ən kiçiyini götürməyi tapşırmaq olar. Uşaq bir neçə halqanın arasından lazım olanını seçməyi öyrəndikdən sonra piramidanı nizamla yığmağı ona öyrətmək olar. Bu zaman, hər dəfə ən böyük halqanı götürməyi xatırlatmaq lazımdır. Yüklə 4,08 Mb. Dostları ilə paylaş:
|