Urganch davlat universiteti

Normativ–huquqiy hujjatlari:

	O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. – Toshkent: O’zbekiston, 2008.
	O’zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksi. – Toshkent: O’zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi, 2008.
	O’zbekiston Respublikasining “Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to’g’risida”gi Qonun. O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Axborotnomasi, 1993. 5-son, 225-modda.
	O’zbekiston Respublikasining “Fuqarolar sog’lig’ini saqlash to’g’risida”gi Qonun. O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Axborotnomasi, 1996. 9-son, 128-modda.
	O’zbekiston Respublikasining “Fuqarolarning jamg’arib boriladigan pensiya ta’minoti to’g’risida”gi Qonun. O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2004 yil, 51-son, 512-modda.
	O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2002 yil 25 yanvardagi “Aholini himoyaga muo’toj qatlamlarini aniq yo’naltirilgan tarzda qo’llab quvvatlashni kuchaytirish to’g’risida”gi 3017-son Farmoni. O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2002 yil, 2-son, 15-modda.
	O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mao’kamasining 1994 yil 11maydagi 249-son qaroriga ilova “Pensiya tayinlash uchun mehnat stajini tasdiqlash tartibi to’g’risida”gi Nizom. O’zbekiston Respublikasining imtiyozli pensiya ta’minoti va mehnatni muhofaza qilish bo’yicha normativ hujjatlari. – T.: Adolat, 2000.
	O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1994 yil 12 may “Imtiyozli shartlar asosida pensiya ta’minoti huquqini beradigan ishlab chiqarishlar, muassasalar, ishlar, kasblar, lavozimlar va ko’rsatkichlarning 1,2,3–sonli ro’yxatlarini tadbiq etish tartibini tasdiqlash haqida”gi 250-sonli qaror. O’zbekiston Respublikasining imtiyozli pensiya ta’minoti va mehnatni muhofaza qilish bo’yicha normativ hujjatlari. – T: Adolat, 2000.
	“Ishlayotgan pensionerlarga pensiya to’lash tartibi”. O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Axborotnomasi, 1995. 10-son, 45-modda.
	Imtiyozli shartlarda yoshga doir pensiya olish huquqini beradigan ishlab chiqarishlar, muassasalar, ishlar, kasblar, lavozimlar va ko’rsatkichlarning 1,2,3-sonli ro’yxatlarini qo’llash tartibi to’g’risida tushuntirishlar. Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligining 1994 yil 26 iyundagi 6/21/05-1043 sonli qarori bilan tasdiqlangan. O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Axborotnomasi.
	Alohida asoslarga ko’ra mehnat shartnomasi bekor qilinganda ishdan bo’shatilgan xodimlarga muddatidan oldin pensiya tayinlash to’g’risida Yo’riqnoma. Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi tomonidan 1998 yil 30 noyabrida tasdiqlanib 1999 yil 7 yanvarda Adliya Vazirligida 588-son bilan davlat ro’yxatiga olingan.
	O’zbekiston Respublikasi Mehnat vazirligi, Ijtimoiy ta’minot vazirligi, Moliya vazirligining 1999 yil, 31 may 973/02,1208/01,44-son qarori bilan tasdiqlangan “YOshga doir pensiyaga chiqqandan keyin ishlayotgan ayollarga pensiyalarni to’liq miqdorda to’lash Tartibi”. O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Axborotnomasi.
	Sog’liqni saqlash vazirligining 2000 yil 6 iyuldagi 300-sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan “Kasb kasalliklari ro’yxati”. O’zbekiston Respublikasi vazirliklari, davlat qo’mitalari va idoralarining normativ hujjatlar Axborotnomasi, 2000 yil, 12-son, 165-166-bet.
	O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 1996 yil 10 dekabrdagi “Bolali oilalarni davlat tomonidan qo’llab-quvvatlashni yanada kuchaytirish to’g’risida” 1657-son Farmoni. O’zbekiston Respublikasi QT, 1997 yil, 1-son.
	O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 1999 yil 13 yanvardagi “Aholini aniq yo’naltirilgan ijtimoiy madad bilan ta’minlashda fuqarolarning o’zini-o’zi boshqarish organlari rolini oshirish to’g’risida”gi Farmoni. QT, 1999 yil, 1-son.
	O’zbekiston Respublikasining “Nogironlarni ijtimoiy himoya qilish to’g’risida”gi qonun. O’zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1992 yil, 2-son, 78-modda.
	O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 1999 yil 13 yanvardagi “Aholini aniq yo’naltirilgan ijtimoiy madad bilan ta’minlashda fuqarolarning o’zini-o’zi boshqarish organlari rolini oshirish to’g’risida”gi Farmoni. QT, 1999 yil, 1-son.
	O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 1999 yil 19 martdagi “Ayollarning ijtimoiy himoyasini kuchaytirish tadbirlari to’g’risida”gi Farmoni, Xalq so’zi, 1999 yil 18 mart.
	O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2002 yil 25 yanvardagi “Aholini ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlarini aniq yo’naltirilgan tarzda qo’llab quvvatlashni kuchaytirish to’g’risida”gi 3017-son Farmoni. O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2002 yil, 2-son, 15-modda.
	Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligining 2002 yil 1 apreldagi 21-sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan “Davlat ijtimoiy sug’urtasi bo’yicha nafaqalar tayinlash va to’lash tartibi to’g’risida”gi Nizom. Adliya Vazirligining 2002 yil 14 mayda 1136-raqam bilan ro’yxatdan o’tgan. O’zbekiston Respublikasi vazirliklari, davlat qo’mitalari va idoralarining normativ hujjatlar Axborotnomasi, 2002 yil, 4-5- son.
	O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1994 yil 24 avgust 434-son “Kam ta’minlangan oilalarni ijtimoiy himoya qilishni tashkil etish masalalari to’g’risida”gi qarori, QT, 1994 yil, 8-son.
	O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1994 yil 24 avgust 434-son qarori bilan tasdiqlangan “Kam ta’minlangan oilalarni hisobga olish, ularga moddiy yordam tayinlash va to’lash tartibi to’g’risida”gi Nizom. QT, 1994 yil, 8-son.

Qo’shimcha adabiyotlar:

1. Pravo sotsialnoe obespecheniya: praktikum, normativnыe aktы, obraztsы dokumentov. Pod.red. E.G.Tuchkovoy. – M: Novo’y yurist, 1997.

2. Mejdunarodnaya organizatsiya truda. Konventsii i rekomendatsii (1957-1990 g.) Tom 1-2. Mejdunarodnoe Byuro Truda. – Jeneva, 1991.
Elektron ta’lim resurslari

1. 
   www.hs-sone. net. Motivatsiya”.
   

2. http:// www. Solidarity-mos.ru / center/ Lawyers/ Komm. Tk.

3. 
   Sayt “Profsoyuznaya ucheba”: neyantsev @ z66.ru. http: // bca/uz/prot.
   

10.Didaktik vositalar.

- Jihozlar va uskunalar, moslamalar: chizmalar, slaydlar, amaliyotdan olingan misollar, vaziyatli o’yinlar, krosvordlar, testlar.

Video-audio uskunalar: video proektor, kodaskop, kinoproektor, vcd pleer.

Kompyuter va multimediali vositalar: dioproektor, kodoskop.

7. TEST TOPSHIRIQLARI

n bo‘limi	Fan bobi	Qiyinlik	Test topshirig‘i	To‘g‘ri javob	Muqobil javob	Muqobil javob	Muqobil javob
1	1	2	Ijtimoiy ta’minot tushunchasiga eng to‘liq va to‘g‘ri ta’rif qaysi javobda berilgan?	*faqat muhtoj aholi tabaqasiga beriladigan turli xil yordamlar	aholining muayyan qatlamiga beriladigan turli xil yordam shakllari	aholining barcha qatlamlariga muayyan holatlar (yuridik faktlar) yuzaga kelganda davlat byudjeti va maxsus byudjetdan tashqari fondlardan beriladigan moddiy yordamlar yoki ko‘rsatiladigan xizmatlar	jamiyat tomonidan uning a’zosiga ijtimoiy iste’mol fondlari hisobidan ko‘rsatiladigan turli xil yordam
1	1	2	Ijtimoiy ta’minot turlaridan biri noto‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping?	*pensiyalar	bepul ta’lim olish	nafaqalar	ijtimoiy xizmatlar
1	1	3	Fuqarolarning ijtimoiy ta’minot olish huquqi qanday huquq?	*shaxsiy huquq	siyosiy huquq	iqtisodiy huquq	ijtimoiy-iqtisodiy huquq
1	1	1	Fuqarolarning ijtimoiy ta’minot olishga bo‘lgan huquqi o‘z ifodasini topmagan normativ aktni toping?	*BMTning Inson huquqlari Umumjahon Deklaratsiyasi	BMTning Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi Xalqaro Pakti	O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi	O‘zbekiston Respublikasining “Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida”gi Qonuni
11	1	3	Fuqarolarga ko‘rsatiladigan tibbiy yordam ijtimoiy ta’minotning turi bo‘lib hisoblanadimi?	*fuqarolarga ko‘rsatiladigan tibbiy yordam va uning har qanday ko‘rinishlari ijtimoiy ta’minot shakli bo‘lib hisoblanadi	faqat sanatoriy-kurortlarda davolash va xizmat ko‘rsatish ijtimoiy ta’minotning shakli hisoblanadi	agar tibbiy yordam tibbiy sug‘urta mablag‘laridan yoki alohida imtiyoz shakli sifatida amalga oshirilsa ijtimoiy ta’minotning turi bo‘lib hisoblanadi	faqatgina alohida imtiyoz shakli sifatida beriladigan tibbiy yordam ijtimoiy ta’minotning bir turi hisoblanadi
1	1	2	Ijtimoiy ta’minotga xos bo‘lmagan belgini toping?	*ijtimoiy ta’minotning maqsadliligi	ijtimoiy ta’minotning muayyan yuridik faktlar yuzaga kelgandagina to‘lanishi	ijtimoiy ta’minotning umumiyligi	ijtimoiy ta’minotning davlat byudjeti va maxsus byudjetdan tashqari fondlardan mablag‘ bilan ta’minlanishi
1	2	3	Ijtimoiy ta’minot huquqi predmetini tashkil qiluvchi ijtimoiy munosabatlarning turlari to‘liq berilgan javobni toping?	*pensiyalar, nafaqalar, ijtimoiy xizmatlar, ijtimoiy ta’minot bilan bog‘liq muayyan yuridik faktlarni belgilash va ijtimoiy ta’minot sohasida huquqlarni himoya qilish bilan bog‘liq protsessual munosabatlar	pensiyalar va ijtimoiy xizmatlar ko‘rsatish bilan bog‘liq ijtimoiy munosabatlar	pensiyalar, nafaqalar va ijtimoiy xizmatlar ko‘rsatish bilan bog‘liq ijtimoiy munosabatlar	ishsizlik nafaqasi va kompensatsiya to‘lovlari bilan bog‘liq munosabatlar
4	1	3	Ijtimoiy ta’minot huquqiga oid metodlarning xususiyatlari to‘g‘ri keltirilgan qatorni toping?	*ijtimoiy ta’minotning subektlari sifatida fuqarolarning mutlaq huquqi	ijtimoiy ta’minotga oid munosabatlarni tartibga solishda markaziy va lokal usullarning uyg‘unlashuvi	ijtimoiy ta’minotga oid munosabatlarni qonunlar va shartnomalar asosida tartibga solishning uyg‘unlashuvi	belgilangan majburiyatlarning bajarilmaganligi uchun javobgarlik va huquqni himoya qilish
1	3	3	Ishsizlik nafaqasini to‘lashga oid munosabatlar qaysi huquq predmetiga kiradi?	*mehnat huquqi	moliya huquqi	ijtimoiy ta’minot huquqi	ma’muriy huquq
10	3	1	Ijtimoiy ta’minot tizimini mablag‘ bilan ta’minlashga oid munosabatlar qaysi huquq predmetini tashkil qiladi?	*ijtimoiy ta’minot huquqi	moliya huquqi	soliq huquqi	ma’muriy huquq
4	1	2	Ijtimoiy ta’minot huquqida ham amal qiladigan sohalararo tamoyillarni toping?	*ijtimoiy ta’minotning xilma-xilligi	mulkka ehtiyotkorona munosabatda bo‘lish	onalik va bolalikning muhofaza qilinishi	insonparvarlik
2	2	3	Ijtimoiy ta’minot huquqi sohasiga oid tamoyillar qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?	*ijtimoiy ta’minotni ijtimoiy sug‘urta va byudjet mablag‘laridan amalga oshirilishi	ijtimoiy ta’minot turlarining xilma-xilligi	ijtimoiy ta’minotning umumiyligi	ijtimoiy ta’minotning miqdori tirikchilik uchun zarur eng kam miqdordan oz bo‘lmasligi
2	2	2	Ijtimoiy ta’minotning umumiyligi tamoyili mazmuni qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?	*zaruriy shartlar mavjud bo‘lgan taqdirda barcha fuqarolarga ularning millati, tili, dini va boshqa belgilaridan qat’i nazar ijtimoiy ta’minot olishi	hech qanday shartlarsiz barcha fuqarolarga ularning millati, tili, dini va boshqa belgilaridan qat’i nazar ijtimoiy ta’minot bilan ta’minlanishi	barcha fuqarolarning teng miqdorda ijtimoiy ta’minot olishi	ayrim toifa fuqarolarga ijtimoiy ta’minot yuzasidan imtiyozlar berilishi
1	3	3	Ijtimoiy ta’minot qaysi manbalar hisobidan amalga oshiriladi?	*davlat byudjeti mablag‘laridan	ijtimoiy sug‘urta mablag‘laridan	mahalliy byudjet mablag‘laridan	turli jamg‘armalar mablag‘laridan
9	1	3	Ijtimoiy ta’minot turlarining xilma-xilligi tamoyili mazmuniga to‘g‘ri kelmaydigan yordam turini ko‘rsating?	*ijtimoiy nafaqalar, subsidiyalar	sanatoriy- kurortda davolash, protez -ortopedik yordam	harakatlanish vositalari bilan ta’minlash, dori-darmonlar bilan ta’minlashda imtiyozlar	yoshga doir pensiya, nogironlarni kasbiy o‘qitish
2	3	3	Ijtimoiy ta’minotga oid huquqiy munosabatlar tushunchasiga to‘g‘ri ta’rif berilgan javobni toping?	*jtimoiy ta’minot huquqi normalari bilan tartibga solingan, ijtimoiy ta’minotning barcha turlarini tayinlash va to‘lash bilan bog‘liq uning sub’ektlari o‘rtasidagi yuridik aloqa	o‘zaro huquq normalari va muayyan yuridik faktlar asosidagi aloqa	Fuqarolar bilan ijtimoiy taminot orgonlari bilan bo‘ladigan al’oqalar	ijtimoiy ta’minotning ayrim turlari yuzasidan uning sub’ektlari o‘rtasidagi aloqa
2	3	3	Ijtimoiy ta’minotga oid bevosita huquqiy munosabatlarga taalluqli bo‘lmagan munosabatlar turini ko‘rsating?	*protsessual huquqiy munosabatlar	pensiya tayinlash va to‘lashga oid huquqiy munosabatlar	ijtimoiy xizmat ko‘rsatishga oid huquqiy munosabatlar	nafaqalar tayinlash va to‘lashga oid huquqiy munosabatlar
4	1	3	Ijtimoiy ta’minotga oid bilvosita (mustaqil vujudga kelmaydigan) huquqiy munosabatlarni belgilang?	*protsessual huquqiy munosabatlar	ijtimoiy xizmat ko‘rsatishga oid huquqiy munosabatlar	nafaqalar tayinlash va to‘lashga oid huquqiy munosabatlar	protseduraga oid huquqiy munosabatlar
3	1	3	Pensiyaga doir huquqiy munosabatlar turi noto‘g‘ri ko‘rsa-tilgan javobni toping?	*ijtimoiy pensiyalarga doir huquqiy munosabatlar	yoshga doir pensiyalarni tayinlashga oid huquqiy muno-sabatlar	nogironlik pensiyasi tayinlashga doir huquqiy munosa-batlar	boquvchisini yo‘qotganlik pensiyasini tayinlashga oid huquqiy munosabatlar
4	5	3	Protseduraga oid huquqiy munosabatlar mazmuni qaysi javobda to‘g‘ri berilgan?	*ijtimoiy ta’minotga bo‘lgan huquqni himoya qilishga oid huquqiy munosabatlar	ijtimoiy ta’minot yuzasidan vujudga keladigan kelishmov-chiliklarni hal qilish bilan bog‘liq munosabatlar	yuridik faktlarni belgilash va yuridik ahamiyatga ega bo‘lgan vaziyatlarni tasdiqlash yuzasidan kelib chiqadigan huquqiy munosabatlar	ijtimoiy ta’minotni amalga oshirish yuzasidan asosiy moddiy huquqiy munosabatlar
4	2	3	Ijtimoiy ta’minotga oid huquq layoqati necha yoshdan boshlab vujudga keladi?	*16 yoshdan	18 yoshdan	tug‘ilishdan	15 yoshdan
4	4	3	Voyaga etmagan shaxs ijtimoiy ta’minotga oid huquqiy munosabatlarning sub’ektlari bo‘la oladimi?	*ijtimoiy ta’minotni olish uchun tegishli yuridik faktlar bo‘lsa, voyaga etmagan bo‘lsa ham bo‘la oladi	yo‘q sub’ekt bo‘la olmaydi, ularga vasiy yoki homiy tayinlanadi	shaxs tug‘ilishidan boshlab ijtimoiy ta’minotga oid huquqiy munosabatlarning sub’ektiga aylanadi	Barchasi to‘g‘ri
4	2	1	Muomalaga layoqatsiz shaxs ijtimoiy ta’minotga oid huquqiy munosabatlarning sub’ekti bo‘la oladimi?	*vakil orqali bo‘la oladi	ha, bo‘la oladi	yo‘q, bo‘la olmaydi	nogironlik belgilansa bo‘la oladi
			Ijtimoiy ta’minotga oid huquqiy munosabatlar sub’ektlaridan biri noto‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang?	*bolalar	mehnatga layoqatsiz shaxslar	nogironlar	ishsiz shaxslar
4	2	2	Pensiyaning qaysi turini olishda oila sub’ekt bo‘lishi mumkin?	*ijtimoiy pensiya	yoshga doir pensiya	nogironlik pensiyasi	boquvchisini yo‘qotganlik pensiyasi
4	2	2	Ijtimoiy ta’minotga oid huquqiy munosabatlar sub’ekti noto‘g‘ri berilgan javobni toping?	*mahalliy mehnat organlari	ijtimoiy ta’minot bo‘limlari	kasaba uyushmalari	sog‘liqni saqlash bo‘limlari
4	2	2	YOshga doir pensiyaga oid huquqiy munosabatlarni yuzaga keltiruvchi yuridik faktlarning noto‘g‘ri berilganini toping?	*qonunda belgilangan yoshga etganlik	hech bo‘lmaganda besh yil mehnat stajiga ega bo‘lishlik	davlat pensiyasini tayinlovchi komissiyaning belgilangan miqdorda pensiya tayinlashlik haqidagi qarori	ariza bilan murojaat qilganlik
			Fuqaroga yo‘qotilgan ish haqi o‘rniga yoki qo‘shimcha qo‘llab-quvvatlash maqsadida qonun bilan belgilangan to‘lovlar deganda nimani tushunasiz?	*ijtimoiy xizmatning moddiy shaklda ko‘rsatilishini	pensiyani	nafaqani	imtiyozlarni
11	1	2	Natural shaklda ko‘rsatiladigan ijtimoiy xizmat turlarini ko‘rsating?	*mehnatga yaroqsiz yolg‘iz fuqarolarga bepul ijtimoiy-maishiy xizmat ko‘rsatish	tibbiy yordam va davolash	mehnatga layoqatsizlarni ijtimoiy muassalarda saqlash	bepul yoki imtiyozli shartlarda protezlash
3	2	2	Ijtimoiy ta’minot huquqining manbai noto‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping?	*mahalliy hokimiyat organlarining qarorlari	O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudi qarorlari	jamoa shartnomalari	jamoa kelishuvlari
9	1	2	O‘zbekiston Respublikasining “Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida”gi Qonuni qachon qabul qilingan?	*1993 yil 6 may	1996 yil 29 avgust	1991 yil 18 noyabr	1993 yil 3 sentyabr
1	3	3	O‘zbekiston Respublikasining ijtimoiy ta’minot to‘g‘risidagi qonun hujjatlari O‘zbekistonda yashayotgan chet el fuqarolariga qaysi hollarda tatbiq etiladi?	*faqat xalqaro shartnomalarda nazarda tutilgan bo‘lsa, tadbiq qilinadi	chet el fuqarolarining xohishi bo‘yicha amalga oshiriladi	chet el fuqarolariga, ular O‘zbekiston Respublikasida yashayotgan bo‘lsalar ham, o‘z davlatining shu sohadagi qonun hujjatlari tatbiq etiladi	chet el fuqarolariga ham ular O‘zbekiston Respublikasida yashayotgan bo‘lsalar, ijtimoiy ta’minot to‘g‘risidagi qonun hujjatlari tatbiq qilinadi
12	1	3	«Pensiya ta’minoti sohasida MDH a’zo davlatlar fuqarolar huquqlarini kafolatlari to‘g‘risida»gi Kelishuv qachon tuzilgan?	*1993 yil 12 mart	1992 yil 13 mart	1994 yil 14 mart	1991 yil 11 mart
1	2	3	O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining ijtimoiy ta’minot olishga bo‘lgan huquqi Konstitutsiyaning nechanchi moddasida belgilab quyilgan?	*39-modda	11-modda	36-modda	37-modda
5	2	3	Mehnat staji mazmuni to‘g‘ri yoritilgan javobni toping?	*ijtimoiy sug‘urta mablag‘lari o‘tkazib turilgan mehnat faoliyati davri	bevosita mehnat faoliyati va boshqa ijtimoiy foydali faoliyat davomiyligining jami	bevosita amalda davom etgan mehnat faoliyati davri	dehqon xo‘jaligiga a’zolik davri
5	2	2	Umumiy mehnat stajining tushunchasi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?	*ijtimoiy sug‘urta badallari to‘lab turilgan mehnat faoliyati, shuningdek qonunda maxsus nazarda tutilgan alohida davrlar	zararli, noqulay sharoitlarda, muayyan kasb, lavozim va joylarda, ishlarda ishlangan davr va shu tufayli ijtimoiy ta’minot olish sohasida imtiyozlardan foydalanishning huquqini beradigan davrlar	uzluksiz bir sohada ishlangan davr	alohida tusga ega bo‘lgan ishlarda uzoq ishlangan davr
1	3	3	Mehnat stajiga ega bo‘lmagan fuqarolarning ijtimoiy ta’minotga bo‘lgan huquqi qanday amalga oshiriladi?	*fuqarolar mehnat stajiga ega bo‘lmasalar eng kam oylik ish haqi miqdorida pensiya oladilar	mehnat stajiga ega bo‘lmagan fuqarolar davlat pensiyalarini olish huquqiga ega emaslar	mehnat stajiga ega bo‘lmagan fuqarolar belgilangan tartibda nafaqa oladi	mag‘sus stajiga ega bo‘lgan fuqarolar
5	2	3	Ish stajiga qo‘shib hisoblanadigan mehnat faoliyati turlaridan biri noto‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping?	*onaning bolalarini go‘daklik davrida parvarishlagan vaqti	I guruh nogironiga yoki 16 yoshgacha bo‘lgan nogiron bolaga, shuningdek o‘zgalarning parvarishiga muhtoj bo‘lgan 80 yoshga to‘lgan qariyalarga qarab turilgan vaqt	oliy va o‘rta maxsus o‘quv yurtlarida, bilim yurtlarida, kadrlar tayyorlash, malaka oshirish va yangi ixtisosni o‘rganish maktablari va kurslarida, aspiranturada, doktoranturada va klinik ordinaturada kunduzgi o‘qish davri	idoraviy bo‘ysunuvidan qat’i nazar, harbiylashtirilgan soqchilikdagi, maxsus aloqa organlari va tog‘-kon qutqaruv qismlaridagi xizmat
5	3	3	Oliy va o‘rta maxsus o‘quv yurtlarida o‘qish davrining mehnat stajiga qo‘shib hisoblanish shartlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang?	*faqat kunduzgi shaklda o‘qish	b) byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga sug‘urta badallari to‘lagan holdagi mehnat faoliyati bilan shug‘ullangan kamida 5 yillik umumiy mehnat stajiga ega bo‘lish	c) 5 yillik umumiy mehnat stajiga o‘qishdan oldin ega bo‘lishlik	d) byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga sug‘urta badallari to‘lagan holdagi mehnat faoliyati bilan shug‘ullangan kamida 10 yillik umumiy mehnat stajiga ega bo‘lish
5	3	3	CHo‘ponlarning xotinlari ishga joylashish imkoniyati bo‘lmagan davrlarda eri bilan birga yashagan vaqti mehnat stajiga qo‘shib hisoblanish sharti nimadan iborat?	*ulardan 5 yil mehnat staji talab qilinadi	ulardan 3 yil maxsus mehnat staji talab qilinadi	ular nogiron bo‘lib qolgan bo‘lsalar	ular keyinchalik og‘ir va zararli sharoitlarda ishlagan bo‘lsalar
5	2	3	YOshga doir pensiya tayinlanganidan keyin ishlangan vaqt pensiyani hisoblab chiqarish uchun mehnat stajiga qo‘shib hisoblanadimi?	*yoshga doir pensiya tayinlanganidan keyin ishlangan vaqt pensiyani hisoblab chiqarish uchun mehnat stajiga qo‘shilmaydi	agar ish beruvchi pensiyaga chiqqandan keyin ham ishlayotgan shaxsga sug‘urta badallarini o‘tkazgan bo‘lsa mehnat stajiga qo‘shiladi	yoshga doir pensiya chiqqandan keyin ishlangan vaqt ham mehnat stajiga kiradi	ijtimoiy ta’minot bo‘limi xohishiga bog‘liq
8	2	3	Ham otasidan ham onasidan ayrilgan bolalarga boquvchisini yo‘qotganlik pensiyasini hisoblab chiqarishda qaysi birining mehnat stajiga qaraladi?	*ham otaning, ham onaning mehnat stajiga qaraladi;	ota-onadan birining mehnat stajiga qaraladi;	otaning mehnat stajiga qaraladi;	onaning mehnat stajiga qaraladi;
5	3	3	Ish stajiga imtiyozli tarzda qo‘shib hisoblanadigan faoliyat davrlari qaysi javobda berilgan?	*asossiz ravishda jinoiy javobgarlikka tortilgan, asossiz ravishda qatag‘on qilingan va keyinchalik oqlangan fuqarolarning qamoqda bo‘lish va hibsda saqlash joylarida turgan vaqti	patologoanatomiya muassasalari va sud-tibbiy ekspertiza muassasalarining ayrim tibbiy xodimlarining ishi	maxovxonalarda, vaboga qarshi muassasalarda, immunodefitset virusi bilan kasallangan shaxslar davolanadigan yuqumli kasalliklar muassasalarida ishlash	II Jahon urushi yillarida mamlakat ichkarisida ishlash
5	3	3	Asossiz ravishda jinoiy javobgarlikka tortilib, keyin oqlangan fuqaroning bir yil qamoqda turgan vaqti qancha mehnat stajiga yuradi?	*uch yil;	bir yarim yil;	ikki yil;	keyinchalik shaxs oqlangan bo‘lsa ham qamoqda bo‘lish davri mehnat stajiga kirmaydi;
5	3	3	Sanoatning mavsumiy tarmoqlariga oid korxonalarda to‘liq mavsum mobaynida ishlash qancha ishlangan deb topiladi?	bunday korxonalarda to‘liq mavsum davomida ishlash bir yil ishlagan deb hisoblanadi	*bunday korxonalarda to‘liq mavsum davomida ishlash mavsum qancha muddat davom etsa, shu muddat doirasida mehnat staji hisoblanadi	bunday korxonalarda to‘liq mavsum davomida ishlash ikki yil ishlagan deb hisoblanadi	bunday korxonalarda garchi to‘liq mavsum davomida ishlangan bo‘lsa ham mehnat staji sifatida hisobga olinmaydi
5	3	3	O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarning chet elda ishlagan davri mehnat stajiga qo‘shib hisoblanadimi?	*Tashqi mehnat migratsiyasi masalalari bo‘yicha agentlikka bir martalik to‘lovni amalga oshirgan bo‘lsa mehnat stajiga qo‘shib hisoblanadi	agar byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga badallar o‘tkazib turilgan bo‘lsa, qo‘shib hisoblanadi	byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasi badallar to‘lanmasa ham mehnat stajiga qo‘shib hisoblanadi	yo‘q, qo‘shib hisoblanmaydi
5	3	2	CHet el fuqarolarining va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning chet eldagi ishi mehnat stajiga qo‘shib hisoblanadimi?	*ularning chet elda ishlagan davri O‘zbekiston Respublikasida mehnat stajiga qo‘shib hisoblanishi mumkin	ularning chet eldagi ishi O‘zbekiston Respublikasida ishlaganiga to‘g‘ri keladigan stajning 1|3 hissasidan oshmagan miqdorda stajiga qo‘shiladi	ularning chet elda ishlagan davri O‘zbekiston Respublikasida ishlagan bo‘lsagina hisobga olinadi	ularning chet elda ishlagan vaqti O‘zbekiston Respublikasida mehnat staji hisoblanmaydi
5	3	1	Mehnat daftarchasi kimlarga yuritiladi?	*mulkchilik va xo‘jalik yuritish shaklidan qat’i nazar, korxonalar, tashkilotlar va muassasalarda besh kundan ortiq ishlagan fuqarolarga	muayyan muddatga yollangan xodimlarga	davlat ijtimoiy sug‘urta qilinishi ko‘zlangan taqdirda, shtatlar jadvalidan tashqari xodimlarga	mulkchilik va xo‘jalik yuritish shaklidan qat’i nazar, korxonalar, tashkilotlar va muassasalarda o‘n kunda kundan ortiq ishlagan fuqarolarga
5	3	3	Mehnat daftarchasiga qanday ma’lumotlar kiritiladi?	*ishga qabul qilish to‘g‘risidagi yozuv	boshqa doimiy ishga o‘tkazish to‘g‘risidagi yozuv	vaqtincha boshqa ishga o‘tkazish to‘g‘risidagi yozuv	intizomiy jazolar to‘g‘risidagi ma’lumotlar
5	3	3	Xodimning ishi, boshqa doimiy ishga o‘tkazilishi to‘g‘risida noto‘g‘ri yoki noaniq yozuvlar aniqlangan taqdirda ular kim tomonidan to‘g‘rilanadi?	*ushbu yozuvni kiritgan ish beruvchi tomonidan	korxona tugatilgan bo‘lsa, shu korxona bo‘ysungan yuqori tashkilot tomonidan	korxona qayta tashkil etilganda uning huquqiy vorisi tomonidan	korxona butunlay tugatilgan taqdirda tegishli arxiv muassasalaridan olingan ma’lumotlar asosida mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan
5	3	3	Xodimga ishlab turgan davrida yangi malaka darajasi berilsa, bu haqda mehnat daftarchasiga tegishli yozuv kiritiladimi?	*xodimga yangi malaka darajasi berilsa, bu haqda belgilangan tartibda tegishli yozuv kiritilishi shart	xodimga yangi malaka darajasi berilishi, mehnat daftarchasiga bu haqda tegishli yozuv kiritilishiga sabab bo‘lmaydi	bu xaqda belgilangan tartibda tegishli yozuv kiritilishi mumkin	bu xaqda tegishli yozuv kiritish ish beruvchining huquqi
5	3	3	Mehnat daftarchasida quyidagilardan qaysi birlari ko‘rsatilmaydi?	*mehnat shartnomasini bekor qilishning asosi	mehnat shartnomasini bekor qilishning sababi	intizomiy jazolar to‘g‘risidagi ma’lumotlar	Mehnat shartnomasini bekor qilishning turkumlari
5	3	3	Mehnat shartnomasi bekor qilinganda ish beruvchi aybi bilan mehnat daftarchasini berish kechiktirilishining oqibati to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping?	*butun kechiktirilgan davr uchun xodimga o‘rtacha oylik ish xaqi to‘lanadi	xodim korxona oldida moddiy javobgar bo‘lsa hech qanday to‘lovni amalga oshirmaydi	mehnat daftarchasi kechiktirib berilgan kun ishdan bo‘shash kuni hisoblanadi	butun kechiktirilgan davr uchun eng kam oylik ish xaqi miqdorida ish beruvchidan jarima undiriladi
			YAngi mehnat daftarchasini berishda ish beruvchi xodimdan qancha miqdorda haq undirib oladi?	*eng kam oylik ishi xaqi miqdorida	eng kam oylik ishi xaqining 10% miqdorida	eng kam oylik ishi xaqining 30% miqdorida	o‘rtacha oylik ish xaqining 20% miqdorida
5	3	2	Ishdan bo‘shagan xodimlar mehnat daftarchalarini umuman olmagan taqdirda ish beruvchida arxivda necha yil saqlanadi?	*2 yil	50 yil	52 yil	48 yil
5	3	2	Mehnat daftarchasini yuritish tartibiga rioya qilinishi ustidan nazorat kim tomonidan olib boriladi?	*mehnat huquq inspeksiyalari tomonidan	kasaba uyushmalari tomonidan	prokuratura organlari tomonidan	yuqori turuvchi idoralar tomonidan
5	3	3	Mehnat daftarchalarini berish va mehnat stajini belgilash tuman (shahar) ijtimoiy ta’minot bo‘limlari tomonidan amalga oshiriladigan shaxslar kim?	*xususiy tadbirkorlar	yakka tartibdagi mehnat faoliyati bilan shug‘ullanuvchilar	shaxsiy yordamchi xo‘jaliklarda ishlovchilar
			YAkka tartibdagi tadbirkor byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga sug‘urta badallari to‘lagan taqdirda quyidagi ta’minotlardan qaysi birini olishga haqli bo‘ladi?	*vaqtincha mehnatga layoqatsiz nafaqasi;	homiladorlik va tug‘ish nafaqasi;	bola tug‘ilganlik uchun nafaqa;	davlat pensiyalaridan biri;
9	2	3	YAkka tartibdagi tadbirkorga tayinlanadigan pensiya va nafaqaning miqdorlari nimalarga bog‘liq bo‘ladi?	*sug‘urta badallari miqdoriga	mehnat stajiga	soliqlarga	Mehnatning layoqatliligiga
3	3	2	Tadbirkor belgilangan tartibda faoliyatini to‘xtatib turgan davr mehnat stajiga kiritiladimi?	*faoliyati to‘xtatilib turilgan davrning yarmi mehnat stajiga kiradi	bu davrda sug‘urta badallari to‘lanmaganligi bois bu davr mehnat stajiga qo‘shilmaydi	faoliyati to‘xtatilib turilgan davrning 2/3 qismi mehnat stajiga kiritiladi	tadbirkorlarga imtiyoz sifatida mehnat stajiga kiradi
5	3	2	Tadbirkorlik faoliyati fuqaro uchun o‘rindoshlik hisoblansa, mehnat daftarchasi qaerda yuritiladi?	tuman (shahar) ijtimoiy ta’minot bo‘limida	tuman (shahar) soliq inspeksiyasida	mahalliy mehnat organida	asosiy ish joyida
5	3	3	To‘liq kalendar yili mobaynida tadbirkorning asosiy faoliyati qishloq xo‘jaligi mahsulotlari etishtirish va qayta ishlash bo‘lgan hollarda badallar necha oyga to‘langanda bir yil mehnat staj deb olinadi?	*8 oy	9 oy	10 oy	11 oy
10	4	3	Dehqon xo‘jaligi a’zolari qanday asosda ijtimoiy sug‘urta qilinadilar?	majburiylik asosida	ixtiyoriylik asosida	ijtimoiy sug‘urtalanmaydilar	etishtirilgan mahsulotga soliqlar solish asosida
10	4	3	O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “YUri-dik shaxs bo‘lmasdan tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi jismoniy shaxslar va dehqon xo‘jaliklari a’zolarini davlat tomonidan ijtimoiy sug‘urtalash to‘g‘risida”gi qarori qachon qabul qilingan?	*2001 yil 24 avgust	1995 yil 8 avgust	1995 yil 6 iyul	2001 yil 16 may
5	3	3	O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbe-kiston Respublikasida yangi mehnat daftarchalarini joriy qilish to‘g‘risida”gi qarori qachon qabul qilingan?	*1995 yil 6 iyun;	1995 yil 6 iyul;	2001 yil 16 may;	2001 yil 24 avgust;
5	3	3	Tuman (shahar) ijtimoiy ta’minot bo‘limlarining mehnat stajini tasdiqlash bilan bog‘liq vakolatlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping?	mehnat stajini tasdiqlash uchun taqdim etilgan hujjat-larning mazmuni va zarur darajada rasmiylashtirilganligini huquqiy baholash	zarur hollarda mehnat faoliyatining ayrim davrlarini stajga qo‘shib hisoblash yoki olib tashlash	guvohlarning ko‘rsatmalari asosida ish stajini aniqlash;	ayrim shaxslarning parvarishlashga ketgan vaqtini aniqlash;