Јурилиш материаллари ва конструкциялрини тадіиі этиш ва
Nurlanishning ionlashgan qayd qilinishi bilan boruvchi
Yüklə 24,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1.5.4. Nurlanishning ionlashgan qayd qilinishi bilan boruvchi
rentgenstrukturaviy tahlil usuli Keyingi yillarda tekshirishlar amaliyotida rentgenstrukturaviy tahlilda nurlanish jadvalligini qayd qilishning ionlashgan usuli katta ahamiyatga ega bo‘ldi. Bu usuldan foydalanishda qaytarilgan nurlarni qayd qilish Geyger – Myuller hisoblagichlari yordamida URS – 50 I, URS – 50 IM rentgen apparatlari va Dron–1 ssintillyatsiyali apparatda amalga oshiriladi. Bu usulning ayrim minerallarga nisbatan yuqori sezgirligi va tahlil vaqtining ancha qisqarishi ushbu usulning katta afzalligidir. Asbestotsement ITI ning fizik-kimyoviy laboratoriyasining ma’lumotlari bo‘yicha aylanayotgan namunaning suratga olinishi bilan qaytarilgan rentgen nurlarini 55 ionlashgan qayd qilish usulining qo‘llanishi va suratga olish tartibining to‘g‘ri tanlanishi u yoki bu mineralning 2-3% miqdorida klinkerda bo‘lishida uning mavjudligini aniqlash imkonini beradi. Ma’lum va doimiy tekisliklararo masofalarga fazalar tekshirilishi kerak bo‘lganda ionlashtirish usuli ayniqsa katta afzalliklarga ega. Bu holda tahlil vaqti faqat 1-2 min ni tashkil etishi mumkin, bu mahsulotning fazali tahlilini ishlab chiqarishda oqimda amalga oshirish uchun ushbu usul istiqbolidir. Muayyan va juda o‘tkir burchaklar ostida olingan rentgenogrammalar uchastkalari bilan ishlaganda ularning rasshifrovka qilinishi (ochib yozilishi) kerakli mineralning ma’lum miqdorini o‘z ichiga olgan aralashmalarning rentgenografik tekshiruvlari asosiga qurilgan darajalash egri chiziqlari bo‘yicha amalga oshiriladi. Tekshirilayotgan material №006–son elagidan to‘liq o‘tish darajasigacha maydalanadi, shundan so‘ng xalqasining diametri 20-25 mm va chuqurligi 3 mm gacha diametrga ega bo‘lgan organik shishadan yasalgan tutqichga to‘ldiriladi. To‘ldirish qatlam ketidan qatlam, asta-sekinlik bilan amalga oshiriladi, bunda har bir qatlami absolutlashgan spritning bir necha tomchilari bilan namlanadi. Qatlamlarni zichlash maxsus kurakcha bilan amalga oshiriladi. Chetlarigacha to‘ldirilgan kyuvetaning yuzasidan ortiqcha kukun o‘tkir tig‘li pichoq bilan shunday olinadiki namunaning yuzasi silliq bo‘lib qolishi kerak, chunki bunga tajribaning aniqligi bog‘liq. Material bilan to‘ldirilgan kyuveta goniometrning preparat tutqichga o‘rnatiladi va keyin apparat ishlashining u yoki bu rejimida rentgenogrammaning yozib olinishi amalga oshiriladi. Ishonchli ma’lumotlarni olish uchun ikkita rentgen grammani suratga olish va ularni solishtirish bilan kyuvetaga kukunini ikki marotaba qayta to‘ldirish olib boriladi. |