Darsning maqsadi: Odam organizmi shilliq pardasi hujayralari haqida to`liq ma’lumot berish. Vaqtinchalik preparat tayyorlab, uni mikroskopda ko`rish.
Bu ish odam hujayrasini o`rganilayotganda bajariladi. Mikroskoplari etarli bo`lgan labarotoriya xonalarida hujayra preparatini tayyorlash va uni mikroskopda ko`rish yuzasidan darsdan tashqari labarotoriya ishlari o`tkazish maqsadga muvofiqdir.
Kerakli jihozlar: mikroskop buyum va qoplagich oynalar, spirt lampa, tomizgich, spirt, issiq qonli hayvonlarga mo`ljallangan eritma (osh tuzining 0.9 % li eritmasi), paxta, oynasiga rangli siyoh.
Ishning borishi: Spirt lampada qizdirilib va spirt bilan artilib, dizenfekciya qilingan skalpelning o`tmas tomoni bilan labning ichki shilliq yuzasi sekin kiriladi. Kirindini toza buyum oynasidagi fiziologik eritma tomchisiga ko`chirilib, u bilan aralashtiriladi va qoplagich oyna bilan yopiladi. Agar preparat to`g`ri tayyorlangan bo`lsa, tiniq epiteliy hujayralari mikroskopda alohida va bir nechtasi g`uj holda ko`rinadi. Labning ichki yuzasidan olingan qirindida hujayralar tolpilmasi, til yoki lunj yoki tanglay yuzasidan olingan qirindi mikroskopda ko`riladi.
Hujayra yadrosini aniq ko`rish uchun buyum oynasidagi qirindiga suyultirilgan binafsha rang siyox tomizilib, 1-2 minut o`tgach. qoplag`ich oyna yopiladi.
Preparat mikroskopda ko`rilganda talaba hujayraning shakli va qismlari (qobiq, citoplazma va yadro)ni aniqlay olishi juda muhimdir. Buning uchun yaxshi tayyorlangan preparatlardan biri mikroskopning katta ob’ektiviga to`g`rilanadi va okulyari orqali talabalarga ko`rsatiladi. Labaratoriya mashg`uloti yakunida odam hujayrasi ham xayvon va o`simlik hujayralari kabi qobiq, citoplazma va yadrodan iborat degan xulosa chiqariladi.
Ishni rasmiylashtirishga oid tavsiyalar.
Mikroskopda ko`rilgan til yoki tanglaydan qirindini, ichki tuzilishlarini rasmini chizing.
Laboratoriya ishi № 3
Mavzu: Baqa terisidan olingan epiteliy to`qimasidan vaqtinchalik preparat tayorlash va uni mikroskopda ko`rish.
