Va axborot texnologiyalari 6-sinf toshkent – 2021

“To‘p va futbolchi” o‘yini ssenariysi qanday ishlab chiqiladi?
Buning uchun quyidagi savollarga javob berish zarur: 
1. O‘yinda kim yoki nima (yoki qanday qahramonlar) ishtirok etadi?
- Kim? – Futbolchi. 
- Nima? – To‘p.
2. Qahramonlar qayerda joylashgan? Voqealar qayerda sodir bo‘ladi? 
- Sahna (futbol maydoni)da. 
3. Kim bilan (yoki nima bilan) o‘zaro bog‘liq harakat (munosabat)da bo‘ladi? 
- Sichqoncha to‘p bilan, futbolchi esa to‘p bilan o‘zaro birga harakat qiladi. 
4. Obyekt (qahramon)lar bir-biri bilan o‘zaro qanday bog‘liqlikda harakatda bo‘ladi? 
- To‘p sichqoncha boshqaruvi ostida harakat qiladi, o‘yinchi esa to‘p tomon yugurishi kerak. 
Futbolchi
To‘p
+
=
TASVIR
HARAKAT
ANIMATSIYA
Kim?
Nima?
+
+
Qanday?
Qayerda?

---

I BOB. 
DASTURLASH TEXNOLOGIYASI. OBYEKTLARNI BOSHQARISH
42
Quyida o‘yin ssenariysiga mos dastur blok-sxemasini keltirib o‘tamiz:
Umumiy holda o‘yin ssenariysini quyida keltirilgan sxema orqali ifodalash mumkin:
Sichqoncha ko‘rsatkichi tomon o‘tish
To‘pga 
tegdimi?
To‘p tomonga 
qarash
10 qadam yurish
To‘xtash
“To‘pga tegdi!”, 
deyish
yo‘q
ha
Boshlash
Spraytlar 
+
Kostyumlar
Sahnalar +
fonlar,
ranglar
Spraytlar 
(boshqa 
qahramonlar)
+Kostyumlar
Foydalanuvchi
Skriptlar (algoritm, 
dasturlar)
O‘yin ssenariysi
+
=
INTER FAOLLIK
O‘YIN
ANIMATSIYA
Animatsiya 
elementlari
Qanday?
Kim?
Nima?
Qayerga?
Kim bilan?
Nima bilan?

---

43
“To‘pdan sakra!” nomli o‘yin ssenariysi
Sahnada to‘plar mushuk tomon dumalab kelaveradi. Mushuk to‘pga tegib ketmasligi uchun sakrab 
to‘pni o‘tkazib yuborishi kerak. Bunda mushuk klaviaturaning “probel” tugmachasi yordamida 
sakratiladi. O‘yin avvalida “Jonlar soni” 5 ta ga teng. Agar to‘p mushukka tegib ketsa, “Jonlar soni” 
bittaga, “Yutuqlar hisobi” esa 5 ballga kamayadi hamda to‘p rangi o‘zgarib, u ekrandan g‘oyib 
bo‘ladi. Aks holda, ya’ni mushuk to‘pni o‘tkazib yuborsa, “Jonlar soni” o‘zgarishsiz qoladi, “Yutuqlar 
hisobi”ga esa 10 ball qo‘shiladi. “Jonlar soni” 0 ga teng bo‘lganda, o‘yin tugaydi va ekranda “O‘YIN 
TUGADI” degan yozuv paydo bo‘ladi. 
1-topshiriq:
1. Dasturni ishga tushiring.
2. Mushuk spraytida harakatlanish animatsiyasini hosil qilish uchun quyidagi ko‘rinishli 
kostyumlarni yarating: