Vii bob. Tashqi siyosatning konstitutsiyaviy asoslari l-§. Tashqi s iy o s a t yuritish davlatn in g muhim va zifa si

4-§. Fuqarolikning to'xtatilishi
Fuqarolik davlat tom onidan ta rtib g a solinadigan 
m unosabat.
S h u n in g uchun bu haqdagi qonun fuqarolikka eg a bo'lish asos­
lari, bu boradagi imtiyozlarni belgilash bilan birga, 
fuqarolikni
to 'x tatish asoslarini ham belgilab qo'ygan.
Q o n u n n in g 19-moddasiga aso san quyidagilar O' zbekiston 
Respublikasi fuqaroligini to'xtatish asosi hisoblanadi:
- O 'z b ek iston Respublikasi fuqaroligidan chiqish;
- fuqarolikni yo'qotish;
136
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

- O 'zbekiston Respublikasining xalqaro shartnom alarida na- 
zarda tutilgan asoslarga binoan;
- ushbu qonunda ko'zda tutilgan boshqa asoslarga binoan.
О zbekiston Respublikasi fuqaroligidan chiqish ixtiyoriy bo'lib, 
shaxsning iltimosiga (fuqaroning) ko‘ra, belgilangan tartibda fuqa- 
rolikdan chiqishga ru x s a t etiladi. Fuqarolikdan chiqishni so'rab 
murojaat qilgan s h ax s oldiga davlat, jamiyat manfaatlaridan kelib 
chiqib ba’zi s h a rtla r (talablar) qo'yiladi.
Fuqarolikdan chiqishni iltimos qilgan sh ax sn in g davlat oldida 
yoki fuqarolar yoxud davlat va jamiyat tashkilotlari oldida mulkiy 
majburiyatlari bo'lsa, sh ax s shu majburiyatlarni bajarmagunicha 
fuqarolikdan chiqarish rad etiladi.
O'zbekiston Respublikasi fuqaroligidan chiqmoqchi bo'lgan 
shaxs ayblanuvchi sifatida jinoiy javobgarlikka tortilgan bo'lsa 
yoki unga nisbatan kuchga kirgan va ijro etilishi zarur bo'lgan 
sud hukmi bo'lsa, sh a x s n in g fuqarolikdan chiqishi respublikaning 
davlat xavfsizligi manfaatlari zid bo'lsa, ya’ni shaxs davlat sirlari- 
dan voqif bo'lsa, fuqarolikdan chiqishga yo'l qo'yilmaydi.
O 'zbekiston fuqaroligidan chiqishda bu masala sh ax snin g ixti- 
yori, roziligi bilan hal qilinadi.
Fuqarolikni yo'qotish shaxsning roziligi bilan bo'lmay boshqa 
sabablar asosida am alg a oshiriladi. Qonunga asosan shaxs:
- chet davlatda harbiy xizmatga, xavfsizlik idoralariga yoki 
davlat hokimiyati idoralariga ishga kirsa;
- chet elda doimiy yashovchi O'zbekiston fuqarosi 5 yil davo- 
mida uzrli sabablarsiz konsullik hisobiga turm ag an bo'lsa;
■ O'zbekiston fuqaroligi soxta m a’lumot va hujjatlarga asosan 
olingan bo'lsa, fuqarolik yo'qotiladi.
O ta-onaning har ikkalasi O'zbekiston fuqaroligidan chiqqan 
vaqtda u larning 14 yoshga to'lmagan bolalari ham fuqarolikdan 
chiqqan hisoblanadi.
O ta-onalardan biri O'zbekiston fuqaroligidan chiqsa, boshqasi 
esa, O'zbekiston fuqarosi bo'lib qolaversa, bola О zbekiston fuqaro- 
ligini saqlab qoladi.
Ota-onalarning fuqaroligi o'zgargan taqdirda, shuningdek, far- 
zandlikka olinganda 14 yoshdan 18 yoshgacha bo lgan bolalarning 
fuqaroligi bolalarning roziligi bilan о zgartirilishi mumkin.
137
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

“Fuqarolik to'g'risida”gi Q o n u n d a fuqarolarni siyosiy qarash- 
lari, e ’tiqodlariga qarab fuqarolikdan m a h ru m qilish holatlari kozda 
tu tilm ag an lig i qonunim izning xalqaro hujjatlar talabiga mos ekan­
ligini ko'rsatadi.
Sobiq Ittifoq davrida sotsialistik tu z u m g a qarshilik qilish 
em as, uni tanqid qilganlik uchun, k o m m u n istik jam iyat haqida o‘z 
fikrini bildirganlik uchun ko'plab kishilar, shu ju m ladan , xalq orasi- 
da katta obro'-e’tiborga sazovor kishilarni fuqarolikdan mahrum 
qilish, m a m lak a td an quvg'in qilish hollari tez-tez uchrab turadigan 
holat bo'lib qolgan edi.
O 'zbekistonda bunday holatni ko'rm aym iz, chunki qonun bun- 
ga yo'l qo'ymaydi.