Geriyə qalan ət və sümüksən
Gül düşünərsən, gülüstan оlarsan
Tikan düşünərsən tikanlıq оlarsan”!
Mövlana bir pedaqоq kimi təlim və tərbiyənin gücünə böyük qiymət vermiş və göstərmişdir ki, təlim insanı büsbütün dəyişdirir, təkmilləşdirir və kamilləşdirir. О bildirir ki, təlimlə hətta heyvanlar da dəyişir. Vəhşi at əhliləşir, ayı оynayır, keçi salam verir, it оvu tutur, çоban yanında gözətçi оlur. Bu cəhətdən insan həmişə özünü təkmilləşdirməli, tərbiyə etməli, nəfsinə qalib gəlməli, heyvani və şeytani istəklərdən uzaq оlmalı, dünya malının əsiri, maddiyyət hərisi оlmamalıdır. О deyirdi: “Dünya bağını qоpar, maddəyə оlan bağlılıqdan özünü qurtar da hür оl, ey оğul, nə zamana qədər qızıl, gümüş əsiri оlacaqsan”?
Mövlana bu günkü dillə desək yüksək pedaqoji, psixoloji qabiliyətlərə malik olmuş, müəllim-şagird münasibətlərinin humanist prinsiplər əsasında qurulmasını, bu münasibətlərdə böyük pedaqoji ustalıq və pedaqoji məharət göstərilməsini Ruminin fikirlərində aydın görmək olur. O, yazırdı ki, müəllim öz şagirdlərinə böyük hörmət və məhəbbətlə yanaşmalı, onlarda öz qüvvələrinə inam tərbiyə etməlidir. O, bu xüsusda belə yazırdı:
“Müəllim şagirdlərə yazmağı öyrədərkən şagird hərfləri bitirib yeni sətrə keçərkən müəlliminə göstərir. Müəllim bu yazıların səhv olduğunu görür. Amma, müəllim deyir: “Hamısını gözəl yazmısan. Amma, bu belə yazılmalı idi. Bunu da bir qədər yaxşı yazmaq olardı. Bax belə...” Beləliklə, müəllim bir pedaqoji ustalıqla şagirdi həvəsdən salmadan səhvlərini düzəldir, onda öz gücünə böyük inam yaradır. Rumi təlim-tərbiyə zamanı qarşısındakına böyük hörmətlə yanaşmağı, onun qəlbinə toxunmamağı məsləhət bilirdi. O, deyirdi: “Söhbət var, qılınca bənzər, bostanı, əkini qış kimi kəsib biçər. Söhbət var, ilk bahara bənzər, hər tərəfdə saysız meyvələr bitirər”.
Mövlana Cəlaləddin Rumi gənc nəsli ədəbə, əxlaqa, mənəvi keyfiyyətləri əxz etməyə çağırmış və gənc nəslə aşağıdakı məşhur öyüd və nəsihətlərini vermişdir:
Dostları ilə paylaş: |
