Фирузя мяммядли

Сечилмиш ясярляри 
lX 
deyilir. Sap təbii olaraq yundan, barama lifindən, 
cürbəcür texniki bitkilərdən əyirilirsə, süni yolla 
sintetik materiallardan, polimerdən alınır. Sapı 
parça toxumaq, tikiş tikmək, tor hörmək, xalça-
palaz toxumaq, yoğun örkənlər, kəndirlər və s. 
üçün əyirirlər. Qədimdə sapı cəhrədə əyirir və bu 
işlə ən çox qadınlar məşğul olurdu. Sap əyirmək işi 
bütün başqa məişət işləri içərisində ən şərəfli və 
məsuliyyətli iş hesab olunurdu. Cəhrədə işləməyi 
bacaran, keyfiyyətli sap əyirən qızlar daim diqqət 
mərkəzində olar, onlar bütün məclislərdə, 
yığıncaqlarda, bulaq başında, səfərlərdə təriflənər, 
adı-sanı oba-oba, ölkə-ölkə gəzərdi. İndi bizim bir 
çox ədəbiyyatlarda keçmişdə qadın əməyindən 
danışarkən cəhrədə sap əyirməyi, lampa işığında 
işləməyi, beşik başında səhəri gözü ilə açmağı 
məşəqqətli bir həyat tərzi kimi təqdim edir, keçmiş 
qadın əməyində acınacaqlı səhnələr yaratmağa səy 
göstərirlər. Bilməlisiniz ki, ən məşəqqətli ömür 
işsizlik, bekarçılıq, avaralıqdır. Əmək insanı heç 
vaxt alçaltmayıb, acınacaqlı vəziyyətə salmayıb, 
əksinə, ucaldıb, şan-şöhrətə çatdırıb. Cəhrəyə, lam-
paya gələndə, vaxtilə cəhrə də, lampa da öz 
dövrünün böyük texniki nailiyyəti hesab olunub. 
Elm və texnikanın bugünkü səviyyəsindən 
baxdıqda onlar bizə gerilik, cahillik kimi görünür. 
Lakin, gəlin, bir dəqiqəliyə onlara dəri sapların, 
qara çıraqların işləndiyi dövrdən baxaq. O halda 
cəhrənin də, lampanın da zamanın irəliləyişi 

---

418 
Фирузя Мяммядли 
olduğunu, qədim dövrlərdə ulu nənələrimizin 
işlətdiyi bu məişət avadanlığının uzun və şərəfli bir 
yol keçdiyini görərik. 
Bu gün əyiricilik işi yüksək dərəcədə 
mexanikləşdirilmişdir. İndi bu iş maşınlarla 
görülür. Xüsusi dəzgahlar bir dəqiqə içərisində 
minlərlə metr sap əyirir. Bir adam bir neçə dəzgahı 
eyni vaxtda idarə edir. Ölkəmizdə adlı-sanlı 
əyiricilər çoxdur. Onlar barədə radio-televiziya və 
mətbuat daim maraqlı məlumatlar verir, verilişlər 
hazırlayır. Əyiricilik peşəsinin bugünkü texniki 
səviyyəsi bu sahədə xüsusi təhsilə malik olmağı 
tələb edir. Elə buna görə də bir sıra peşə 
məktəblərində gənclərə əyirici peşəsi böyük 
müvəffəqiyyətlə öyrədilir. 
Mantyor – işıqçəkən peşəsi barəsində: 
Yəqin fikir vermisiniz: axşamüstü, hava 
toranlıqlaşandan sonra kimsə əlini uzadıb, elektrik 
lampasını yandırır. Əgər evdə ağsaqqal, ağbirçək 
varsa, dərhal belə deyəcək: «Ömrünüz işıqlı 
olsun!» Görün nə gözəl, nə yüksək, nə ülvi bir 
diləkdir!.. Ömrün işıqlı olması – hər şeydən əvvəl 
insanın can sağlığına, işıqlı dünyanı, ətraf aləmi, 
ata-ananı, bacı-qardaşı, dost-tanışı, yaxınları – 
əzizləri, 
nəhayət, 
hardasa 
səni 
gözləyən 
yaxalamağa çalışan təhlükəni görmək imkanıdır. 
İşıqlı ömür – gözün nuruna, sağlamlığına işarədir. 
Daha sonra gözəl, firavan və əmin-amanlıq 
şəraitində keçən həyata, sürülən ömrə işarədir. İşıq 

---

419