X. N. Zayniddinov Pedagogika kafedrasi mudiri, p f. d

Bu vazifani bajarib ko’ring. 
Uchinchi obyektni qo'shamiz, lekin dasturni nusxa qilmaymiz. Uchinchi obyekt ish 
sohaning markazida tursin va har doim ikkinchi obyektga qarab tursin. Ikkinchi obyekt doimiy 
ravishda ish sohasi bo'ylab harakatlanayotganligi sababli, uchinchi obyekt ham doimo aylanb 
turadi. Uchinchi obyektni qo'shing va u uchu ham shunday skriptni yig‘ing: 
Burilishga sozlash-buyrug’i
: 
ushbu buyruq ochiladigan ro'yxatida tanlangan obyektga burilish 
uchun ishlatiladigan obyektni bildiradi. Tsikl har doim bu erda zarur. Aks holda, obyekt boshida 
faqat bir marta aylanadi. Ikkinchi obyekt doimo harakatda bo‘lgani uchun, uni har doim kuzatib 
borish kerak. Ishga tushirish tugmasini bosing va natijada paydo bo'lgan animatsiyani ko'ring. 
Barcha uchta obyekt bir vaqtning o'zida o'z harakatini boshlaydi, lekin ular turli yo'llar bilan 
harakat qiladi, chunki ularning har biri o'z skripti bilan boshqariladi. 
 
Qatlamlar 

---

85 
Harakatlanayotganda, ob'ektlarning qaysi biri tepada ekanligiga e'tibor bering, go'yo boshqalar 
bir-birining ustiga o'girilgandek. Katta ehtimol bilan, bu uchinchi ob'ekt bo'ladi. Ko'chib 
o'tayotganda, ikkinchi ob'ekt, xuddi bo'lgani kabi, uning ostidan o'tib ketadi va shu bilan birga, 
agar sezsangiz, birinchisidan yuqori bo'ladi. Ma'lum bo'lishicha, ish sohada uchta qatlam mavjud 
va har bir ob'ekt faqat o'z yo'nalishi bo'yicha harakatlanadi. Uchinchi ob'ekt ikkinchi darajadan 
past bo'lishi kerak bo'lsa, nima qilish kerak? Buni amalga oshirish uchun faqat ikkinchi ob'ektni 
(kursor turganida sichqonchaning chap tugmachasini bosib) olib, uchinchisining ustiga qo'ying. 
Buni qiling va animatsiyani tomosha qiling. Qaysi ob'ektlar quyida ekanligini tekshiring. 
Bajarishni to'xtating, endi uchinchi ob'ektni ikkinchisiga qo'ying. Dasturni yana ishga tushiring 
va farqni qayd eting. Ob'ektlarni ish sohadagi boshqa qatlamlarga nafaqat sichqoncha yordamida, 
balki dastur sathida ob'ekt skriptiga yuqori qatlamga o'tish va qavatlarga qaytish uchun buyruqlar 
qo'yishingiz mumkinligini bilishingiz kerak. 
Mustaqil ish
Scratch dasturni ishga tushiring va farqni qayd eting. Ob'ektlarni ish sohadagi boshqa 
qatlamlarga nafaqat sichqoncha yordamida, balki dastur sathida ob'ekt skriptiga yuqori qatlamga 
o'tish va qavatlarga qaytish uchun buyruqlar qo'yishingiz mumkinligini bilishingiz kerak. 

---

86