Yadında qalsın



Yüklə 4,97 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/15
tarix17.09.2023
ölçüsü4,97 Mb.
#144862
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
Yadında-qalsın-nahayi

İkinci fəsil 
Səni yad etmək qəlbimizdə tufan 
yaradır 
Xəstəxananın Ürək Reanimasiya şöbəsinin pəncərəsi 
arxasından bütün xəstələr, xüsusilə də nənəm üçün dua 
edirdim. Bir-iki gün idi ürəyində yaranmış ağrılara görə 
xəstəxanada yatırdı. Dərin fikirlərə daldığım halda birdən 
bir nəfər başını mənə çevirib salam verdi. Həmid idi. Hələ 
də gözlərinə baxmağa cürət etmirdim. Hətta o günə kimi 
gözlərinin nə rəngdə olduğunu belə bilmirdim. Dedi: 
“Narahat olma, nənənin vəziyyəti yaxşıdır. Hə, bir də iki 
gün sonraya genetik müayinə üçün həkimdən növbə 
almışam”. 
Növbəmiz çatan gün anamı da özümüzlə apardıq. 
Anamla mən qabaqda gedirdik, Həmid də arxadan gəlirdi. 
Həkimin otağına çatanda anam növbətçidən soruşdu: 


28 
“Həkim gəlib, ya yox?” Növbətçi dedi: “Həkim 
məzuniyyətə çıxdığı üçün bu günə verilmiş növbələri 
çərşənbə axşamına keçirdik”. 
Həmid dedi: “Bibi, siz niyə zəhmət çəkirsiz? Mən 
özüm gələn həftəyə vaxt təyin edərəm. Siz əyləşin”. 
Həmid vaxt almağa gedəndə anam gülərək astadan dedi: 
“Fərzanə, deyəsən, bu sənin atandan da qısqancdır”.
Gülümsədim. Utanmasaydım, anama belə deyərdim: 
“Gələcək həyat yoldaşına qarşı belə həssas və diqqətli 
olması xoşuma gəlir”. 
Klinikadan çıxanda Həmid bizi evə aparmaq istəyirdi, 
ancaq biz bazara getməli olduğumuzdan, orada ondan 
ayrıldıq. 
İkinci gün özümüz həkimə getdik. Gözləmə zalında 
oturmuşdum, hələ növbəmiz çatmamışdı. Hava mülayim 
idi, payız günəşinin şüaları pəncərədən içəri düşürdü. 
Həmid özünü soyuqqanlı göstərməyə çalışsa da, 
yüngülcə titrəyən əlləri həyəcanlı olmasından xəbər 
verirdi. Onun şıltaqlığı da tutmuşdu. Əlindəki mobil 
telefonu elə tərpədirdi ki, günəş şüaları gözlərimə düşürdü. 
O, elə uşaqlıqdan bu kimi dəcəlliklərindən qalmırdı. 
Mülayim səslə dedim: “Həmid ağa, olar ki, belə 
etməyəsiz?!” Nişanlanandan bir ay sonraya qədər onunla 
rəsmi danışır, “siz” deyə müraciət edirdim. 
“Siyahkali” soyadını eşidən kimi vaxt itirmədən 
həkimin otağına getdik. Həmid qapını açdı və məndən 
sonra içəri girdi.
Yaşlı qadın olan həkim bizim qohumluq əlaqəmiz 
barədə soruşdu. Bir neçə nəsil davam edən qohumluq 
tarixçəmizi araşdırmalıymışıq. Həmidin bu mövzu barədə 
kifayət qədər məlumatı yox idi. Məsələn, o, atamın ögey 
dayısının onun bibisi ilə evləndiyini bilmirdi, amma mən 


29 
nənəmin sayəsində bütün bunlardan xəbərdar idim. 
Qohumların bütün evliliklərini bilirdim. Buna görə də, 
atamın ögey dayısını asanlıqla yaza bildim. 
Tayfamızda qohum evliliyi çox olduğundan həkim 
sülalə sxemini tərtib etməkdə neçə dəfə yanlışa yol verdi. 
Tez-tez xətt çəkib düzəliş edirdi. Axırda alınmadığını 
görüb dedi: “Görünür, əvvəldən başlamalı olacağıq. Sizin 
qohumluğunuz çox qarmaqarışıqdır”. Nəhayət, birtəhər 
cədvəli tamamlayıb qan analizi və digər işlər üçün nüsxə 
yazdı. 
Analiz verəcəyimiz gün Fatimə də bizimlə getdi. Qan 
analizi olduqca çətin və ağrılı idi. Gözlərimdən yaş axırdı, 
rəngim qaçmışdı. Həmid narahat halda başım üstə 
dayanmışdı. 
Məni 
bu 
vəziyyətdə 
görməsini 
heç 
istəməzdim. 
Fikrimi 
yayındırmaq 
üçün 
mənimlə 
zarafatlaşır, müxtəlif mövzular barədə danışırdı. 
Analizi verdikdən sonra bir neçə dəqiqə oturduq. Çox 
qan verdiyimə görə bədənim zəifləmişdi. Bayıra çıxanda 
analiz qəbzini verib dedi: “Üzr istəyirəm, Fərzanə xanım! 
Doğrusu, mən sabah ezamiyyətə yollanacam. Zəhmət 
olmasa, iki gün sonra cavabını alarsız. Xahiş edirəm, 
nəticəni yubanmadan mənə çatdırın. Qayıdandan sonra 
birlikdə gedərik”. 
İki gün ərzində onunla heç bir əlaqəm olmadı. Hətta 
danışmaq üçün bir-birimizin telefon nömrəsini də 
götürməmişdik. Bəzən başı kəsilmiş toyuq kimi yerimdə 
qıvrılır, durmadan gözümü analiz qəbzinə zilləyirdim. Bir 
neçə il sonranı pazl hissələri kimi beynimdə bir-birinin 
yanına düzürdüm. Öz-özümə deyirdim: “Analizin cavabı 
yaxşı çıxsa, Həmidlə ailə quracağıq. İllər ərzində bir-
birimizin 
yanında 
gözəl 
həyat 
yaşayıb, 
övladlar 
böyüdəcəyik”. 


30 
Analizin mənfi olacağı barədə fikirləşmək istəmirdim. 
Bu evliliyin baş tutmayacağını təsəvvür edə bilmirdim. 
Bəzən hissə qapılıb öz-özümə deyirdim: “Analizin cavabı 
mənfi olsa, necə olacaq? Onda hər şey danışdığımız kimi 
sona çatacaq, hər kəs öz həyatının arxasınca gedəcək. Bu 
barədə heç kimə bir söz deməyəcəyik. Axı bu qədər 
mühüm analizin cavabını görməzdən gələ bilmərik!” Bu 
yerə çatanda xəyalımda toxuduğum hər şey bir andaca 
sökülürdü. Bu barədə Həmidin də fikirini bilmək 
istəyirdim. 
Bu iki gün çox uzun və çətin keçdi. Durmadan saata 
baxır, əqrəblərinə ip bağlayıb qabağa çəkmək istəyirdim. 
Çantamı açıb analiz qəbzini gözdən keçirdim. Analizin 
cavabını hansı saatda almalı olduğumu bilmək istəyirdim. 
Mən plan cızmaqla məşğul ikən bibim zəng elədi, 
salamlaşandan sonra Həmidin ezamiyyətdən qayıtdığını 
bildirdi. Həmid analizin cavabını öyrənmək üçün mənimlə 
birgə getmək istəyirdi. Mənsə xəcalət çəkirdim, yolboyu 
onunla necə danışacağımı bilmirdim.
Həmidlə birlikdə analizin cavabını almağa yollandıq. 
Həyəcan və streslərimizi bir-birimizdən gizlətməyə 
çalışırdıq. Ancaq iztirab hər ikimizin gözlərində aydın 
sezilirdi. Həmid analizin cavabını alıb mənə göstərdi. 
Dedim: 
-Əgər nəticəni bilmək istəyirsizsə, gərək bizi nahara 
qonaq edəsiz”. 
-Siz dua edin, bir problem çıxmasın, on dəfə qonaqlıq 
verməyə hazıram. 
Verdikləri kağızdan anladım ki, heç bir problem 
yoxdur. Buna baxmayaraq, Həmidə dedim: “Əmin olmaq 
üçün gərək nəticəni həkimə göstərək”. Həmid elə oradaca 
həkimə zəng edib, axşama növbə aldı. 


31 
Analizi alandan sonra oradan çıxıb, Xəyyam prospekti 
ilə Səbzə Meydan dairəsinə kimi yarım saat piyada getdik. 
Analizin cavabı qəti olana qədər bu barədə heç kimə, hətta 
yaxın qohumlara belə bir söz demədiyimizdən kiminsə 
bizi birlikdə görəcəyindən narahat idim. 
Bir-bir mağazaların önündən keçəndə Həmid dedi: 
-Meyvə şirəsi içək? 
-Xeyr, meylim yoxdur. 
Bir neçə addım atdıqdan sonra dedi: 
-Nahar vaxtından keçir, gedək bir yerdə yemək yeyək. 
-İştahım yoxdur. 
Təkliflərindən məlum idi ki, birlikdə daha çox zaman 
keçirmək üçün bəhanə axtarır. Öz əlimdə deyildi, onunla 
hələ də səmimi ola bilmirdim. 
Təkliflərinin qəbul olunmadığını görüb inciməyə 
başlayırdı. Maşında da bir-birimizlə çox danışmazdıq. 
Hava çox isti idi, sanki yay fəsli bitməmişdi. Günəş eynəyi 
taxmışdım. Həmidin kirpiyi köynəyinə düşmüşdü. Mənə 
göstərib dedi: “Bax, o qədər danışmadın, kirpiklərim 
tökülür”. 
Özümdən asılı olmayaraq, gülməyim tutdu. Məhz elə o 
gülüşümə görə də, evə gələndə narahat olmağa başladım. 
Axı mən nə üçün bir naməhrəmlə deyib-gülməli idim?! 
Anam halımın pozulduğunu görüb dedi: “Qızım, burda 
narahatlığa səbəb olacaq bir şey yoxdur. Sən artıq 
Həmidin həyat yoldaşı olursan”. 
Anamın məhəbbətlə dediyi sözlər qəlbimi sakitləşdirsə 
də, beynimdə fırlanan burulğanlardan qurtara bilmirdim. 
Bir tərəfdən, Həmidlə daha çox vaxt keçirmək, onu 
tanımaq və daha çox söhbətləşmək istəyirdim, digər 
tərəfdən də xəcalət çəkirdim. Doğrusu, o vaxta qədər belə 
bir duruma düşməmişdim. 


32 
Həmin gün axşam Həmid məni həkimə aparmağa gəldi. 
Növbədə cəmi bir-iki nəfər vardı. Giriş pulunu ödədikdən 
sonra yanımdakı boş oturacaqda əyləşdi. Ayaqlarını 
durmadan silkələməyindən həyəcanlı olduğu məlum idi. 
Bir neçə dəqiqə gözləməli olduq, növbəmiz çatanda otağa 
girdik. 
Həkim analizin cavabını diqqətlə nəzərdən keçirdi. Bir 
neçə dəqiqə baxandan sonra eynəyini gözündən çıxardı, 
gülərək dedi: “Gərək muştuluq verəsiz. Təbrik edirəm, heç 
bir problem yoxdur, rahat şəkildə evlənə bilərsiz”. 
Həkim bu sözləri deyən kimi Həmid gözlərini bağlayıb 
dərindən nəfəs aldı. Çünki bu evliliyə mane olacaq yeganə 
səbəb həmin genetik problemi idi ki, o da Allahın lütfü ilə 
həll olmuşdu. Həmid dedi: “Təşəkkür edirəm, xanım 
doktor. Sözün düzü, elə analizin cavabını alanda Fərzanə 
xanım nəticənin nədən ibarət olduğunu anlamışdı. Ancaq 
əmin olmaq üçün sizə göstərdik”. 
Həkim dedi: “Fərzanə bir neçə ildən sonra bizim 
həmkarımız olacaq. Bunu bilməsi normaldır. Ümidvaram 
ki, gözəl və xoşbəxt bir ailə qurasız”. 
Həmid sevincdən yerə-göyə sığmırdı. Həkimin yanında 
öz hisslərini büruzə verə bilməsə də, ona dəfələrlə 
təşəkkür etdi və biz məmnun halda otaqdan çıxdıq. 
Həmidin gözləri qəribə şəkildə gülürdü. 
-Allaha şükürlər olsun, artıq hər şey bitdi. Rahatlaşdıq. 
Bir anlıq dayanıb dedim: 
-Xeyr, hələ bitməyib. Məncə, bir analiz də verməli və 
nikah üçün kursa getməliyik. 
Həmid bunları eşidən kimi dedi: “Yox, daha bəsdir. 
Heç nə lazım deyil. Tez gedək, şirniyyat alıb bu xoş xəbəri 
ailələrimizə çatdıraq. Əminəm ki, onlar da sevinəcəklər”. 


33 
Çiyinlərimi çəkib dedim: “Bilmirəm, bəlkə də mən 
yanılıram və sizin daha dəqiq məlumatınız var”. 
Uşaqlıqda bibimgilə tez-tez gedər və bibim qızları ilə 
oynayardım. Böyüyüb həddi-büluğa çatandan sonra 
utandığımdan onlara çox az gedərdim. Həmid də nadir 
hallarda bizə gələrdi. Evlilik məsələmiz ciddi hal alandan 
sonra get-gəllərimiz çoxalmışdı. Həmin gün də Həmid ata-
anası ilə məsələni həll etmək üçün bizə gəlməli idi. 
Mətbəxdə meyvə yuyanda atam yaxınlaşıb dedi: 
“Qızım, mehr təyin olunmalıdır, nə deyək? Fikrin nədir?” 
Atamla bu haqda açıq danışa bilmədiyim üçün başımı 
qaldırıb qısaca dedim: “Siz nə məsləhət görürsünüzsə, elə 
də olsun, ata can”. Atam gülümsəyib dedi: “Mehr sənin 
haqqındır, mənim bu barədə heç bir fikrim yoxdur. Mehri 
qız təyin etməlidir”. Dedim: “500 ədəd qızıl sikkə 
necədir? Eşitdiyimə görə anamın qohumlarının hamısının 
mehri 500-dən yuxarıdır”. Atam bir naringi götürüb dedi: 
“Sən nə desən, elə də olacaq, amma mənim fikrimcə, 
çoxdur”. Meyvələri səbətə yığıb dedim: “Onda 300 
deyərik”. Atam gülüb dedi: “Bu vaxtacan kim mehr verib, 
kim alıb?!” Gülməmək üçün özümü güclə saxladım. 
Atamın baxışları çox qəribə idi. Sanki həmişə atasının 
qucağına atılmağa bəhanə axtaran, onunla saatlarla 
oynamağı sevən balaca Fərzanə ilə mehr, toy barəsinə 
söhbət etdiyinə inana bilmirdi. 
Qonaqlar üçün hər şey hazırlamışdım. İlk dəfə deyildi 
ki, 
qonaq 
qəbul 
edirdim, 
amma 
nədənsə 
çox 
həyəcanlıydım. Qab-qacaqları bir neçə dəfə sildim. Fatimə 
məni ələ salır, anam da sakit halda atamla danışırdı. 
Anamın atamla mehr barədə danışdığını düşünürdüm. 
Nəhayət, qonaqlar gəldilər. Salamlaşandan sonra 
yenidən mətbəxə qayıtdım. Qabları sonuncu dəfə sildim. 


34 
Bütün diqqətim qonaq otağında gedən söhbətlərdə idi. 
Bibim dedi: “Qardaş, analizin cavabı yaxşı çıxdığına görə 
icazə ver, Həmidlə Fərzanə gedib bazardan üzük alsınlar. 
Gələn həftənin cümə günü də nişan mərasimi keçirək”. 
“Üzük” sözünü eşidən kimi bir anlığa gözüm sol 
barmağıma sataşdı, vücudumu qəribə bir hiss bürüdü. Bu 
hiss rahatlıqla eyni zamanda, üzərimə düşən məsuliyyətin 
ağırlığını əks etdirirdi. 
Mehr söhbəti başlayan kimi atam dedi: “Fərzanənin 
istəyi 300 sikkə qızıldır”. Həmidin atası dedi: “Mənim 
fikrimcə, Həmidlə Fərzanə mehrin miqdarını təyin edib 
razılığa gəlməlidirlər”. Otağa bir neçə dəqiqəlik ağır sükut 
çökdü. Həmidin böyüklərin yanında danışmayacaq qədər 
həyalı olduğunu bilirdim. Ancaq hamının onu gözlədiyini 
görüb dedi: “Bizim qohumlarımızın, qardaşlarımın 
yoldaşlarının, bacılarımın mehri təxminən 140 qızıl olub. 
300 qızıl çoxdur, mənim fikrimi soruşsanız, həyat 
yoldaşımın mehrinin 14 sikkə qızıl olmasını istəyərdim. 
Ancaq yenə də gəlin tərəfinin nəzəri əsasdır”. 
Hər şey düşündüyümün əksinə olurdu. Çoxdan idi ki, 
Həmidin məhəbbəti ailəmin qəlbinə hakim olmuşdu. 
Anam mənim tərəfimi saxlamaq və dediyim miqdarı 
təsdiq etmək əvəzinə Həmidə dedi: “Sabah üzük almağa 
gedəndə bu barədə Fərzanə ilə danışarsız. Bəlkə fikrini 
dəyişdirə bildin. Siz nə qərara gəlsəniz, biz qəbul 
edəcəyik”. Atam da bu məsələdə anamdan geri qalmır, 
məndən çox Həmidi düşünürdü. Mənim fikrimin 300 qızıl 
olduğunu desə də, əslində, öz fikrinin tamam başqa bir şey 
olduğunu gizlədə bilmirdi. 
Qonaqlara çay aparanda özümü əlinə ilk dəfə sini 
götürmüş biri kimi hiss edirdim. Elə bil, o vaxta qədər 
Həmidi əsla görməmişdim. Sanki bu gün bizim evə gələn 


35 
Həmid daha öncə dəfələrlə gördüyüm bibim oğlu deyildi. 
O indi təkcə bibim oğlu deyil, həm də həyatıma yoldaş 
olacaq ömür sirdaşım idi. Hamıya çay verəndən sonra 
bibimin yanında oturdum. Üzündən sevinc yağırdı. 
Əlimdən tutub dedi: 
-Qardaşımdan icazə aldım. İnşallah, gələn həftənin 
cümə günü nişan mərasimi keçirəcəyik. Sabah gedib üzük 
ala bilərsiz? 
-Saat 4-ə kimi dərsim var. Evə çatana beşin yarısı 
olacaq. 
Qərara gəldik ki Həmid sabah saat beşdə bizə gəlsin, 
birlikdə bazara üzük almağa gedək. 
Ertəsi gün səhər saat 7-dən dərsim vardı. Hər dərs bir 
kafedradaydı, birini bitirib qaça-qaça digərinə gedirdim. 
Evə qayıdanda saat beşin yarısı oldu. Atamla Fatimə 
həyətdə tennis oynayırdılar. Yorğun oduğum üçün onların 
yanında dura bilmədim. 
Paltarımı dəyişib televizorun qarşısında oturdum. Təzə 
ayaqqabılarım 
ayağımı 
döyürdü. 
Topuqlarımın 
suluqladığını hiss edirdim. Televizorda Donqi serialı 
gedirdi. Birdən qapının zəngi çaldı. Həmid idi. Düz saat 
beşdə gəlmişdi. 
O qədər yorğun idim ki, Həmidlə bazara gedəcəyimi 
tamam unutmuşdum. Həmid yuxarı çıxmadı, aşağıda məni 
gözlədi. Pəncərədən həyətə göz gəzdirdim. Həmid əlini 
saçında gəzdirirdi. Əynində mənimlə ilk dəfə söhbət etdiyi 
zaman geyindiyi paltar vardı: boz şalvar və üzərinə saldığı 
boz sadə köynək. Sadə və gözəl! 
Səhərdən dərsdə olduğuma görə getməyə həvəsim yox 
idi. Ayaqlarım da sızıldayırdı. Ayağımı bəhanə etmək 
istəyəndə anam həmişəki kimi Həmidin tərəfini tutub dedi: 


36 
“Dur, get, ayıbdır, Həmid səni gözləyir. Gör nə vaxtdır 
həyətdə ayaqüstə dayanıb”. 
Tez hazırlaşıb evdən çıxdım. Güclü külək əsirdi, hər 
tərəfi toz-torpaq bürümüşdü. Həmid qardaşı Səidin maşını 
ilə gəlmişdi. Düzü, bir az qorxurdum. Buna görə də, 
taksiylə getməyi məsləhət gördüm. Belə bir təklifin onun 
xətrinə dəydiyini hiss etsəm də, məsləhətimi qəbul edib 
tez taksi tutdu. 
Biz taksidən düşəndə külək daha da şiddətlənmişdi, 
yeriməyə imkan vermirdi. Dedim: 
-Həmid ağa, deyəsən, alış-veriş etmək bu günə qismət 
deyilmiş. Bir tərəfdən mən yorğunam, bir tərəfdən də hava 
belədir. 
Həmid havanın pisləşməsini görməzdən gəlib dedi: 
-Məncə, hava çox gözəldir, iki nəfərə alış-veriş etməyin 
əsl vaxtıdır. Gərək bu gün üzüyü alaq, anama söz 
vermişəm. 
Bir neçə qızıl dükanına baş çəkdik. Barmağıma taxanda 
rahat olacağım yüngül və sadə üzük axtarırdım. Həmid isə 
daş-qaşla bəzədilmiş ağır üzük axtarırdı. Mağazaların 
vitrininə baxanda Həmidin nə isə demək istədiyini hiss 
etdim. 
-Nəsə demək istəyirsən? 
Bir anlıq fikrə daldı. 
-Bəli, amma bilmirəm indi deyim, yoxsa yox. 
-Sizə necə rahatdırsa, elə də edin, özünüzü əziyyətə 
salmayın. Bir problem varsa, buyurun, deyin. 
Üstündən yarım saat keçsə də, fikrim-zikrim Həmidin 
demək istədiyi sözdə idi. Buna görə diqqətimi cəmləyib 
bir üzük seçə bilmirdim. Üzümü ona tutub astadan dedim: 
-Həmid ağa, xahiş edirəm, sözünüzü deyin. Diqqətimi 
toplaya bilmirəm, fikrim dağınıqdır. 


37 
Hələ də onunla belə rəsmi danışırdım. Zarafata dedi: 
-Axı mən hələ fikirləşib qurtarmamışam.
-Fikirləşib bir nəticəyə gələ bilsəniz, minnətdar olaram. 
Yenə bir qədər fikirləşib dedi: 
-Mehri azaltmaq mümkündür? Doğrusu, mənə 14 qızıl 
daha uyğundur. 
“Mehr” sözünü deyən kimi anamın Həmidə dediyi 
sözlər yadıma düşdü. 
-Elə buna görə bu qədər fikirləşirdiz? Mən fikrimi 
dünən 
bildirdim. 
Bilirsiz, 
mənim 
ana 
tərəfdən 
qohumlarımın hamısı 500 sikkədən çox təyin edib. Mən 
sizi nəzərə alıb 300 demişəm, 200-ünü azaltmışam. Siz də 
qəbul etsəz, peşman olmazsız. 
Heç nə demədi. Birinci gün mənimlə necə rəftar 
etmişdisə, indi də elə davranırdı. İstədiyi şey yalnız mənim 
razılığım idi. Onun bu davranışı mənimçün çox dəyərli idi. 
Çox gəzdikdən sonra sadə bir üzük ala bildik. Qızılın 
bir qramı 114 min tümən idi. Aldığımız üzük də 600 min 
tümənə başa gəldi. İşimiz qurtarandan sonra Həmidə 
piyada qayıtmaq istədiyimi bildirdim. Birlikdə söhbət 
etmək, onu daha çox tanımaq istəyirdim. Belə olanda 
özümü daha yaxşı hiss edirdim. 
Bazardan Nizamvəfa dördyoluna kimi piyada gəldik. 
Həmid məni meyvə şirəsinə qonaq etmək istəyirdi, ancaq 
nə qədər gəzdiksə, tapa bilmədik. Dedi: 
-Bir şirəsatan yoxdur ki, adam öz istəklisinə bir şey ala 
bilsin. 
Gülümsədim. 
-Bu küçədəki mağazaların hamısı elektrik dükanlarıdır. 
Burda kim meyvə şirəsi satar axı?! 


38 
Bir qədər də gedib Səidi küçəsinə çatanda nəhayət, 
meyvə şirəsi satılan bir dükan tapa bildik. Həmid iki 
dondurma, yemiş və kök şirəsi və bir də adi su aldı. 
Suyu stəkana töküb içdikdən sonra üzümü Həmidə 
tutub dedim: 
-Bəziləri deyirlər ki, antisanitariya nöqteyi-nəzərindən 
hamı öz şəxsi stəkanında su içməlidir. Ancaq mən 
alimlərin birindən eşitmişəm ki, ər-arvadın eyni stəkandan 
su içməsi ailədə sevginin möhkəmlənməsinə səbəb olar. 
Mən bu sözü deyən kimi Həmid öz stəkanını kənara 
qoyub, mənim stəkanımı su ilə doldurdu. Suyu içmək 
istəyəndə utancaq halda dedi: “Olar ki, su içəndə mənə 
baxmayasan?” 
Zarafata salıb onu bir qədər incitmək istəyirdim. 
Gözümü ondan çəkmədim. Onu gülmək tuturdu, bir 
qurtum da içə bilmirdi. Dedim: 
-Özün bilirsən ki, mən dəcəl uşağam. 
Bunu deyib uşaqlıqda balaca bacımın başına gətirdiyim 
hadisələri danışmağa başladım. 
-Yadımdadır, bir gün çəngəli istiota batırıb ikiyaşlı 
Fatiməyə vermişdim. Yazıq uşağın ağzı alışıb yanır, 
ağlayır, mən də ona baxıb gülürdüm. 
Uşaqlıq xatirələrimi, dəcəlliklərimi danışanda Həmid 
zarafatla dedi: 
-Dayıqızı, hələ gec deyil, gəl bu evliliyin xeyrindən 
keçək. 
-Bəli, hələ də gec deyil, fürsətiz var. Gedin, yaxşı-yaxşı 
fikirləşin. 
Dondurmaları yedikdən sonra yorğun olmağıma 
baxmayaraq, yenə də piyada yola düşdük. Həmid çox 
sevinirdi. O da uşaqlıq və yeniyetməlik çağlarını xatırlayıb 
dedi: 


39 
-Bayramda sizə gələndə ən çox istədiyim şey qapını 
açıb bayıra çıxmağın və səni görməyim idi. Sən bayıra 
çıxmayanda əsəbiləşirdim. Ancaq sizdən çıxanda bu 
hərəkətindən xoşum gəldiyini hiss edirdim. Çünki bayıra 
naməhrəm səni görməsin deyə çıxmırdın. 
Həmid doğru deyirdi. Evimizə naməhrəm gələndə 
otaqdan bayıra çıxmamağa adət etmişdim. 
Söhbətimiz bir qədər səmimiləşəndən sonra soruşdum: 
-Həmid, sənin elçiliyinə “yox” cavabı verdiyimi 
eşitdikdə hansı hissləri keçirdin? 
Dərin nəfəs alıb dedi: 
-Sən canın, yaramı təzələmə. Mənim heç bir şeydən 
xəbərim yox idi. Evdəki bu söz-söhbəti eşidəndə 
otağımdan çıxıb anama dedim: “Siz hara getmişdiz ki? Bu 
nə söz-söhbətdir?” Anam dedi ki, Tağı dayıngilə 
getmişdik, Fərzanə də bizi əliboş qaytardı. Mən də narahat 
olub yarızarafat-yarıgerçək dedim: “Ana can, elçiliyə 
getmisiz, məni niyə aparmamısız?! Axı harda görünüb ki, 
elçiliyə bəysiz getsinlər?!” Sonra otağıma girdim, 
gözlərim doldu. Doğrusunu bilmək istəsən, hətta bir qədər 
ağladım da. Öz-özümə dedim ki, mən dayıqızını çox 
sevirəm, onsuz yaşaya bilmərəm. Bir zamanlar sənin nə 
vaxtsa mənim həyat yoldaşım olacağına bütün varlığımla 
inanırdım. Sənin rədd cavabı verdiyini eşidəndə çox 
duyğulandım. Fikirləşdim ki, bir insanı bu qədər sevib, 
yalnız onu düşündüyün halda onun səni sevməməsi 
mümkündürmü?! 
Həmid bunları deyəndən sonra mən də ona Allahla 
bağladığım əhd-peymandan danışdım: 
-Siz ikinci dəfə gəlməzdən öncə mən Allahla əhd-
peyman bağladım ki, qırx gün Təvəssül duasını oxuyacam, 
sonra da ilk gələn elçiyə “hə” cavabı verəcəm. Ancaq 


40 
görünür, siz tələsirdiz, səbir etməyib əhd-peymanımın 
iyirminci günündə gəldiz. 
Həmid təbəssümlə dedi: 
-Sənə bir söz deyim, amma lovğalanıb nazlanma! 
Onun danışıq tərzinə gülüb dedim: 
-Eşidirəm, buyur. 
-Doğrusu, mən sizə ikinci dəfə gəlməzdən bir həftə 
qabaq müqəddəs Qum şəhərinə -həzrət Məsumənin 
ziyarətinə getmişdim. O həzrətə yalvarıb dedim: “Ya 
həzrət Məsumə! Səni and verirəm qardaşın İmam Rzaya 
(ə), məni sevdiyimə qovuşdur. Mən Fərzanədən başqa heç 
kəsi sevə bilmərəm, həyatımda ondan başqasını təsəvvür 
edə bilmərəm”. 
Bir qədər fikrləşib dedim: 
-Həmid ağa, indi ki bunları dedin, icazə ver, mən də bir 
neçə il öncə gördüyüm yuxunu danışım. Bu şərtlə ki, 
yuxumu eşitdikdən sonra çox da lovğalanmayasan. 
-Danış, görüm nə görmüsən? 
-Yuxuda gördüm ki, bir helikopter evimizin üstündə 
fırlanaraq məni çağırır. Dama çıxanda helikopterdən 
qucağıma başı kəsilmiş qoyun cəmdəyi atdılar. 
-Qəribə yuxudur. Yozumunu öyrənmədin? 
-Bu yuxunun təəssüratından qurtara bilməsəm də, onu 
heç kəsə danışmamışdım. Məşhəd ziyarətinə gedəndə 
mehmanxananın foyesində şəhidlərin xatirələrindən bəhs 
edən bir neçə kitab vardı. Kitabların arasından Şəhid Nasir 
Kaziminin həyat yoldaşının xatirələrini oxuyurdum. 
Təsadüfən, xatirələrin birində mənim gördüyüm yuxuya 
bənzər bir yuxu danışırdı. Yazılmışdı ki, mənim kimi o da 
elçilərə ilk dəfə “yox” deyəndə bir helikopterin evlərinin 
üzərində uçduğunu, onun da qucağına başı kəsilmiş bir 
qoyun və bir balıq atıldığını görmüşdü. O, bu yuxusunu 


41 
danışanda iş yoldaşlarından biri deyir ki, başı kəsilmiş 
qoyun Allah yolunda veriləcək qurbana işarədir. Yəqin, 
ailə qurandan sonra həyat yoldaşın şəhid olacaq. Balıq da 
uşağa işarədir. Yozumu da budur ki, həyat yoldaşın 
övladın dünyaya gəlməzdən qabaq şəhid olacaq. Sonda 
onun həyatı eynilə deyilən kimi olur. Övladı dünyaya 
gəlməmiş yoldaşı şəhid olur. Bu xatirəni oxuyanda 
anladım ki, mənə də bir şəhidin həyat yoldaşı olmaq 
qismət olacaq.
Bu hadisəni danışanda Həmid məni qəribə baxışlarla 
süzüb dedi: 
-Yəni bu, mümkündür? Şəhid olmaq mənim ən böyük 
arzumdur. Ancaq biz hara, şəhadət hara?! 
O gün ürəyimiz istəyən qədər piyada gəzib, söhbət 
etdik. İlk dəfə idi ki, bu qədər səmimi və şirin zaman 
keçirirdik. Su kanalına çatanda həddən artıq yorulduğumu 
hiss etdim. Həmid mənim vəziyyətimi görüb taksi ilə 
getməyi məsləhət gördü. Maşına minən kimi dedi: 
“Deyəsən, şirniyyat yadımızdan çıxdı. Gərək bir şey alıb 
özümüzlə aparaq”. 
Bir qədər getdikdən sonra maşından düşüb Əlborz 
bazarına yollandıq. Həmid iki qutu şirniyyat aldı; birini 
özlərinə, birini də bizimçün. Bir qutu da mənə ayrıca 
sifariş verib dedi: “Bu “Məhəmməd gülü” şirniyyatı da 
sənin üçündür, səhərlər dərsə gedəndə yeyərsən”. 
Həmidin doğum günü tarixini bilmək istəyirdim. 
Birbaşa soruşmaq istəmədiyim üçün şirniyyatlar hazır 
olana qədər qəsdən ad günü tortları olan vitrinə 
yaxınlaşdım, tortlara baxıb dedim: “Görürsən necə 
gözəldir?! Builki ad günüm keçib, amma gələn il 23 
iyunda belə bir tort sifariş vermək istəyirəm. Ad günündən 
söz düşdü, bəs siz hansı aydansız?” 


42 
-Mənim ad günümə də çox qalıb, aprelin 24-üdür”. 
Bu sözü eşidən kimi ad günlərimizi müqayisə etməyə 
başladım. Tələsik beynimdə doğum günlərimiz arasında 
ortaq nöqtə tapa bildim. Doğrusu, mənə çox təəccüblü 
gəldi. Çünki ad günlərimiz bir-birinə uyğun gəlirdi. Mən 
(hicri-şəmsi təqvimilə) dördüncü ayın ikisi, Həmid isə 
ikinci ayın dördündə dünyaya gəlmişdi. 
Şirniyyat mağazasından Kövsər dairəsinə kimi piyada 
getməli idik. Həmid uşaqlıqdan idmanla məşğul 
olduğundan bu gəzintilər onun üçün adi bir iş idi. Ancaq 
mən o qədər piyada gəzməyə adət etmədiyimdən tez-tez 
yolun ortasında oturub deyirdim: “Mən daha bacarmıram, 
çox yorulmuşam”. 
Həmid əlində şirniyyat yenə də öz şıltaqlığından 
qalmırdı. 
-Məhrəm də deyiləm ki, əlindən tutam. Burda maşın 
tapılmaz. Küçənin başına kimi piyada getməyə məcburuq. 
Bizim yol getməyimiz, rəftarımız eynilə təzə nişanlılara 
bənzəyirdi. Qəzvin kimi şəhərdə yol gedib qohum-əqrəba 
və ya dost-tanışla rastlaşmamaq mümkün deyildi. Xüsusilə 
də Həmidi şəhərdə çoxları tanıyırdı. 
Səkinin yanında oturmuşdum. Həmidin idmançı 
şagirdlərindən bir neçəsi bizi gördü. Onlar uzaqdan bizi 
bir-birlərinə göstərib nəsə pıçıldaşırdılar. Uşaqlardan biri 
ucadan dedi: “Müəllim, yoldaşınızdır? Allah mübarək 
eləsin!” 
Həmidi gözaltı süzdüm. Utandığından alnından tər 
axırdı. Sanki bədənini tikə-tikə edirdilər. Hörmətlə onlara 
əl yelləyib dedi: “Bu uşaqlar adamı biabır edərlər. Sabah 
bütün Qəzvin xəbərdar olacaq”. 
Axşam saat doqquzda evə çatdıq. Anam bizi üzərliklə 
qarşıladı. Üzük Fatiməylə anamın çox xoşuna gəldi. 


43 
Həmid şirniyyat qutusunu verib getmək istəyirdi, anamsa 
əl çəkməyib onu yuxarı dəvət edirdi. Həmid yazıq görkəm 
alıb dedi: ”Dayıdostu, indi çox gecdir, inşallah, başqa vaxt 
gələrəm”. 
Sağollaşanda üzüyü mənə vermək istədiyini görüb 
dedim: 
-Üzüyü bibiyə verin, nişan mərasimində gətirər. 
-İndi ki üzük məndə qalır, onda sənə başqa bir hədiyyə 
verəcəyəm. 
Pencəyinin cibindən bir qutu çıxarıb mənə uzatdı. 
Duruxub qaldım. Bu, onun mənə ilk hədiyyəsi idi. Qutunu 
yavaş-yavaş açdım ki, cırılmasın. Gözəl qoxusu olan 
Lacoste ətri idi. Bizim nişanlılıq dövrümüz bu ətirlə keçdi. 
Həmid də həmişə ondan vurardı. 
*** 
2012-ci ilin oktyabr ayının 12-i, cümə günü bizim 
nişanımız oldu. Düz “Dəhvül-ərz” gününə təsadüf edirdi. 
Hər iki tərəfdən çoxlu qonaqlar dəvət edilmişdi. Kişilər 
həyətə sərilmiş xalça üzərində oturmuş, qadınlar isə evdə 
əyləşmişdilər. Bayramdan sonra tanışlardan çoxunu 
görməmişdim. Həmidin atası səhər tezdən Həsən ağa ilə 
meyvə və şirniyyatları gətirmişdilər. 
Qonaq otağı adamla dolu idi. Bəzi rəfiqələr və 
qohumlarımla otaqların birində oturmuşduq. Həmidi 
seçdiyim üçün ürəyimdə rahatlıq olsa da, nədənsə daxilən 
iztirab içindəydim. Çalışırdım ki, heç kim üzümə baxıb 
keçirdiyim gərginliyi başa düşməsin. Rəfiqələrimlə 
səmimi söhbətə məşğul ikən Həmidin bacısı Məryəm içəri 
girib dedi: “Gəlin xanım, qardaşımın səninlə işi var”. 
Gümüşü rəngli çadramı başıma salıb, qapının ağzına 
kimi getdim. Həmid əlində gözəl güllərlə dolu bir səbətlə 
qapının ağzında gözləyirdi. Başı aşağı idi, hələ məni 


44 
görmürdü. Çağıranda başını qaldırıb gülə-gülə mənə 
yaxınlaşdı. Kostyum geyinməmişdi, əynində həmişə 
geyindiyi paltar var idi: boz şalvar və üzərinə saldığı eyni 
rəngli köynək. 
Səbəti aldım, gülləri iyləyib dedim: “Minnətdaram. 
Zəhmət çəkmisiz”. Təbəssümlə dedi: “Xoşdur. Əslində, 
özün elə gülsən!” Sonra mənalı-mənalı baxıb dedi: 
“Kəbinimizi kəsəcək adam gəlib, bir neçə dəqiqədən sonra 
nikah mərasimi olacaq. Siz də hazır olun”. Baxışlarımla 
hazırlığımı bildirib otağa qayıtdım. 
Oktyabrın girməsinə baxmayaraq, evin havası həddən 
artıq isti idi. Yarım saat keçsə də, bir xəbər olmadı. 
Bilmirəm niyə mərasimə tez başlamırdılar ki, qonaqlar 
əziyyət çəkməsin. Anam otağa girəndə yavaşca soruşdum: 
“Həmid ağa demişdi ki, kəbinkəsən gəlib, bəs nəyi 
gözləyirlər?” Anam dedi: “Yəqin ki, kəbindən qabaq 
hansısa işləri həll edirlər, ona görə uzanır”. 
Qonaqların hamısı gəlmişdi, təkcə Həmid yox idi. Bir 
az sonra məlum oldu ki, Həmid şəxsiyyət vəsiqəsini 
gətirməyib. O, vəsiqəni gətirənə kimi bir saat keçdi. 
Məsələ ağızdan-ağıza dolaşaraq bütün qonaqlara çatdı. 
Hamı Həmidin vəsiqəni unudaraq gətirməməsinə zarafatla 
yanaşsa, deyib-gülsə də, mən bu unutqanlığa bir az 
əsəbiləşdim. 
Həmid qayıtdıqdan sonra böyüklər kəbinin qarşılıqlı 
öhdəliklərini yazmağa başladılar. Qərara alındı ki, cehizin 
bəzi əşyalarını Həmidin ailəsi təmin etsin. 
Nikah xütbəsi oxunan zaman Həmidlə birlikdə 
üçnəfərlik divanda oturmuşduq; mən divanın bir tərəfində, 
Həmid də o biri tərəfində. 
Əqd süfrəsi olduqca sadə, eyni zamanda çox 
mənəviyyatlı idi. Bərəkət əlaməti olaraq bir tikə çörək, bir 


45 
ədəd yaşıl boşqab, aydınlıq rəmzi olaraq, bir kasa suyun 
içində qurumuş gül ləçəkləri, bal dolu bir kasa, üzük qabı 
və qarşımızda bir güzgü var idi. Sadəliyin özü də bir 
gözəllikdir. 
Həmidin əlində tərcümə və təfsiri olan bir Quran var 
idi. O zaman Quranın beş cüzünü əzbər bilirdim. Hər 
ikimiz Quran oxuyurduq. Kəbinkəsən Quranın bir neçə 
cüzünü əzbərlədiyimi biləndə mənə bir hədiyyə verəcəyinə 
söz verdi. Sonra da kəbini oxumazdan öncə analizlərin 
cavabını istədi. 
Həmid analizlərin cavabını ona uzatdı. Kəbinkəsən 
analiz kağızını görən kimi dedi: “Bu, qohum olduğunuz 
üçündür. Bundan əlavə, Şəhid Büləndi tibb müəssisəsinə 
gedib ordan analizin cavabını almalı, sonra da kəbin üçün 
nəzərdə tutulan dərsdə iştirak etməli idiniz”. 
Həmid işi korladığını anlayandan sonra əlini saqqalına 
çəkib dedi: “Məgər bu, həmin analiz deyil?! Mən bunun 
kifayət edəcəyini düşünürdüm”. Həmid bunu deyən kimi 
qonaqlar gülməyə başladılar. Pıçıltıyla dedim: “Mən 
bilirdim ki, işimiz hardasa düyünə düşəcək. Sizə deyəndə 
ki, gedək analiz verək, buna ehtiyac olmadığını dediniz”. 
Ürəyim əsirdi. Özü də bu qədər qonaq dəvət etmişdik. 
Nə edəcəyimizi bilmirdik. Analizin cavabı gəlməyənə 
qədər isə kəbinkəsən daimi əqd oxumurdu. Böyüklərin 
məsləhətinə uyğun olaraq, qərara alındı ki, müvəqqəti 
olaraq məhrəmiyyət əqdi oxunsun, kəbin üçün nəzərdə 
tutulan dərslərdə iştirak edib analizin cavabını alandan 
sonra daimi əqdi oxutduraq. 
Kəbin oxunmağa başlayanda hamı sakit qalaraq bizə 
tamaşa edirdi. Qəribə hisslər keçirirdim. Ürəyimin 
döyüntülərimi eşidə bilirdim. Astadan Yasin surəsini 


46 
oxuyur, qəlbimdə bütün diləklərimin həyata keçməsi üçün 
dua edirdim. 
Bir anlığa aynada Həmidlə özümü gördüm. Gözlərini 
yummuşdu. Əllərini təvazökarcasına dizlərinin üstünə 
qoymuşdu və pıçıltıyla raz-niyaz edirdi. Saçı alnına 
tökülmüşdü. Qarşımda görünən bəzək-düzəksiz bu insan 
mənim gözümdə dünyanın ən yaraşıqlı kişisi idi. Bir qədər 
cəsarətlənmişdim. Gözüm Həmidə sataşan kimi ona baxıb 
təbəssüm etdim. 
Şirin anlara qərq olmuşdum. Kəbinkəsəni iki dəfə yola 
verdim. Üçüncü dəfə mənə müraciət edib: “Gəlin bacı, 
məni nikah əqdinizi oxumağa vəkil edirsiz?” – deyə 
soruşanda Bismillahla başlayıb dedim: “Ata-anamın və 
böyüklərin icazəsilə, bəli!” 
Mən “bəli” deyən kimi şam azanının “Allahu-əkbər” 
sədası ucaldı. Özümü yüksəkliklərdən yerə enən bir insan 
kimi hiss edirdim. Qəlbimi riqqətə gətirən bir təskinliyə 
qovuşmuşdum. 
Kəbin oxunduqdan sonra Həmid atamdan icazə alaraq 
üzüyü barmağıma taxdı. Həmidin üzüyü isə adət-
ənənəmizə əsasən, toy gününə qaldı. Şəkil çəkilən zaman 
da 
olduqca 
maraqlı 
keçdi. 
Bir-birimizə 
məhrəm 
olmağımıza baxmayaraq, yenə də aralı dayandıq. Bütün 
şəkillərdə hər ikimiz eyni qaydada durmuşduq, dəyişən 
şey yanımızdakı insanlar idi. 
Bəzi qonaqlar gedəndən və otaq seyrələndən sonra bir 
neçə nəfər israr etdi ki, bir-birimizin ağzına bal qoyaq. 
Həmid çox utancaq idi. Mən də Həmidin barmaqlarını 
görəndən sonra fikrimdən daşındım. Fikirləşdim ki, 
vəsiqəsini 
gətirməyə 
gedəndə 
dostlarının 
birinin 
motosikletinin xarab olub yolda dayandığını görüb. Bu 
işləri yaxşı bacardığına görə dayanıb motosikleti 


47 
düzəltməyə kömək edib. Qayıdıb gələndən sonra da 
məclisə gecikdiyinə görə macal tapıb əllərini yumayıb. 
Həmid məclisdən sonra həyətdə Əli ilə söhbət edirdi. 
Atam onun dayısı olsa da, bizim yanımıza gəlməyə utanır, 
bütün qonaqların getməsini gözləyirdi. 
Həmidin bacısı Məryəm mənə yaxınlaşıb dedi: “Allaha 
şükürlər olsun ki, məclis gözəl keçdi. Bu gün qardaşımla 
şəhərə çıxıb bir qədər gəzin. Biz ev işlərinə kömək 
edərik”. 
Süfrədəki bəzi əşyaları götürüb dedim: “Problem deyil, 
ancaq gərək atam icazə versin”. Məryəm dedi: “Həmid 
sabah Həmədana gedəcək və üç ay burda olmayacaq”. 
Təəccüblə dedim: “Üç ay?! Niyə bu qədər çox? Deyəsən, 
indidən özümü uzunmüddətli ayrılıqlara alışdırmalı 
olacam”. 
Əşyaları yerbeyer etdik və bütün qonaqlar gedəndən 
sonra atamdan icazə alıb Həmidlə evdən çıxdıq. Biz yola 
düşəndə hava tamam qaralmışdı. 
Səidin köhnə peykan maşınına mindik. Maşının özü 
süd rəngli, oturacaqları isə qəvhəyi idi. İki qardaş maşına 
elə qulluq etmişdilər ki, elə bil, zavoddan bu saat çıxmışdı. 
Özünü də Formula-1 pilotu Şumaxer hesab edirdi, maşını 
elə sürürdü ki, əldəki su tərpənməsin. 
İmamzadə İsmayıl məqbərəsinə yola düşdük. Axşam 
saat onun yarısında oraya çatdıq. Məqbərənin qadınlara 
məxsus qapısından girmək istəyəndə bir az tərəddüdlə 
dedi: “Zəhmət olmasa, telefon nömrəni ver ki, ziyarətdən 
sonra səninlə əlaqə saxlaya bilim”. O günə qədər hətta bir-
birimizin telefon nömrəsini belə bilmirdik. 
Nömrəni alandan sonra təbəssümlə dedi: “Telefonumda 
adını başqa cür yazdım, amma sənə deməyəcəm”. 


48 
Düşündüm ki, yəqin öz adımı və ya xanım sözünü yazıb. 
Çox da fikir vermədim. 
Ziyarət edib, namazımızı qıldıq. On beş dəqiqədən 
sonra mənə zəng vurdu. Çıxandan sonra imamzadənin 
həyətini axıra kimi gəzdik. Şəhid Ümidəli Keymasinin 
məzarını da ötüb keçdik. Yaxşı ki, baxdım. Gördüm ki, 
Həmid imamzadənin qəbristanlığına tərəf gedir. Çox 
təəccübləndim. Məhrəm olduğumuz ilk gündə, özü də 
gecə vaxtı restoran, kafeyə getmək yerinə, gəlib bura 
çıxmışdıq. 
İmamzadənin qəbristanlığı təpəlikdə yerləşirdi. Həmid 
məndən öndə gedirdi. Qəbirlərin bəzisi aşağıda, bəzisi 
yuxarıdaydı. Bir neçə dəfə ayağım büdrədi, özümü güclə 
saxladım. Həmidə “əlimdən tut” deməyə üzüm gəlmirdi. 
Hər yer qaranlıq olsa da, mən əsla qorxmurdum. 
Bir qədər getdikdən sonra üzünü mən tutub: “Fərzanə! 
Şadlığımızın ilk günündə bura gəlməkdə məqsəd budur ki, 
sonumuzun məzarlıq olmasını heç vaxt unutmayaq”. 
Sonra əlavə etdi: “Düşünürəm ki, mən burada dəfn 
olunmayacam”. 
-Nə demək istəyirsən? 
Üzünü göyə tutdu. 
-Mən əminəm ki, şəhidlər xiyabanında dəfn olunacam. 
Bu gün nikah əqdimiz oxunanda dua etdim ki, Allah məni 
şəhid olaraq aparsın. 
Bu sözləri eşidəndə canıma lərzə düşdü. Səs tonu qeyri-
adi idi. Bu ifadələr mənə yad deyildi, uşaqlıqdan belə 
mühitdə böyümüşdüm. Belə bir vaxtda isə ölüm və yoxluq 
barədə düşünə bilmirdim. Ən azından, hələ çox tez idi, 
müştərək həyat yoluna yenicə qədəm qoyurduq. Öz xəyal 
dünyamda gələcək həyatımız üçün nələr təsəvvür 
etmirdim! İndi bu sözlər məni incidirdi; Həmidlə uzun 


49 
illər yaşayıb ömrümü onun hər gün çiçəklənən eşqi ilə 
başa vurmaq istəyirdim. 
Ayaq üstə dayanıb söhbət etdiyimiz yerdə dəfnə bir 
cəsəd gətirdilər. Təəccübləndim, o vaxta qədər kiminsə 
gecə ikən məzarlığa gətirildiyini görməmişdim. Maraqlısı 
bu idi ki, dünyasını dəyişən şəxs bibimin qonşularından 
idi. Həmid dedi: “Sən burda qal, mən başsağlığı verib 
qayıdıram. Boynumda qonşuluq haqqı var. Nigaran qalma, 
tez qayıdacam”. 
Qəbristanlığın ortasında tək-tənha oturdum. Öz-özümə 
düşünürdüm ki, ölümə nə qədər yaxın, eyni zamanda 
ondan nə qədər uzaq olduğumuzu hiss edirik. Şəhərin və 
imamzadənin sayrışan işıqları sanki adama ümid bəxş 
edirdi. Onlara baxdıqca xoşbəxt bir həyat yaşayacağımızı 
düşünürdüm. 
Gecə saat on birdə maşına mindik. Çox acmışdım. 
Məclis işlərinə o qədər başımız qarışmışdı ki, səhərdən 
bəri doğru-düzgün yemək yeyə bilməmişdim. Gecənin o 
vaxtında imamzadənin ətrafında açıq bir yer də yox idi ki, 
oturub bir şey yeyək. 
Şəhərə tərəf getdik. Həm cümə günü, həm də gec 
olduğuna görə hansı restorana baş vururduqsa, ya bağlı idi, 
ya 
da 
yeməkləri 
qurtarmışdı. 
Sonda 
bazarın 
qurtaracağında balaca bir kababxana tapa bildik. İçəridə 
oturmağa yer yox idi. Qərara gəldik ki, yeməyi götürüb 
özümüzlə aparaq. Həmid özü üçün lüləkabab, mənə isə 
toyuq kababı sifariş verdi. Yeməyi alandan sonra dedi: 
“Yaxşı, indi harda yeyəcəyik?” Çiyinlərimi çəkdim. 
Həmin köhnə peykan bizi Baracinə apardı. Oraya qədər 
təxminən 10 kilometr məsafə vardı. Təpənin başına çıxdıq, 
bütün şəhər ayaqlarımızın altında qaldı. Həmid yerə 
sellofan sərib dedi: “Burda otur, çadran bulanmasın”. 


50 
Yeməyə başlamaq istəyəndə yağış yağmağa başladı. 
Əvvəlcə yağış altında romantik bir şam yetmək istədik. 
Bir qədər sonra isə yağış romantikadan güclü çıxdı. 
Əşyalarımızı götürüb tez maşına qaçdıq. 
Həmid diqqətimi cəlb etmək üçün soğanı alma kimi 
dişləyirdi. Ağzı alışıb yansa da, büruzə verməyib gülürdü. 
Gözlərini bağlamışdı, sanki nəfəsilə soğanın acısını 
üfürmək istəyirdi. O qədər güldüm ki, yeməyi necə yeyib 
qurtardığımı bilmədim. Hətta qayıdanda az qalmışdı qəza 
törədək. Həmin anlarda başqa bir aləmdəydik. O aləmdə 
Həmid mənim üçün, mən də Həmid üçün yaradılmışdım. 
Danışmağa söz tapa bilmirdik. Bütün bu hisslər mənə 
son dərəcə yeni, eyni zamanda möhtəşəm idi. Aramıza 
dərin sükut çökmüşdü. Həmid deyirdi: “Bir şey danış. 
Niyə dinmirsən?” Mənsə nədən danışacağımı bilmirdim. 
Həddən artıq sakit olduğumu hiss etsəm də, bu sükutun 
nədən yarandığını və onu necə poza biləcəyimi 
düşünürdüm. 
Həmid məni danışdırmaq üçün hər yoldan istifadə 
edirdi. Mən universitetdən, Həmid də iş yerindən söz açdı. 
Mövzular qısa zamanda bitdi, vaxtımızsa çox idi. Bir neçə 
dəqiqə dayanandan sonra Həmid dilləndi: 
-Axı niyə danışmırsan? Sənə bir söz deyim, balı 
dodaqlarına sürtəndə əlim dilinə dəydi. Onda başa düşdüm 
ki, yox, bu qızın dili varmış. Bəs indi niyə danışmırsan? 
-Hə, mazutlu barmağını deyirsən?! 
Bunu deyəndə hər ikimiz ürəkdən güldük. 
Saat birdə evə çatdıq. Anam əncir dərib hazırlamışdı ki, 
Həmid bibimə aparsın. Əncirləri alıb getdi. Səhər tezdən 
ezamiyyətə getməli idi; özü də nə az, nə çox, düz üç 
aylığa. Hələ getməmiş onun üçün darıxmağa başladım. 


51 
Nişanlılıq dövrümüzün ilk günü belə asanlıqla keçdi. 
Sadə, gözəl və xatirə dolu bir gün idi. 


52 

Yüklə 4,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin