Yaşil iNKİŞAF: enerji SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ alternativ məNBƏLƏR 2 yaşil iNKİŞAF

Enerji səmərəliliyi: İnstitutsional aspektlər
Dünyanın inkişaf etmiş ölkələri ənənəvi enerji mənbələrinin tükənməsi 
və istifadə zamanı ətraf mühitə vurulan külli miqdarda ziyanı nəzərə ala-
raq, ekoloji cəhətdən təmiz alternativ enerji mənbələrindən geniş istifadə 
edirlər. Bu ölkələr sırasında ABŞ, Kanada, Almaniya, Finlandiya, Norveç, 
Danimarka, İspaniya, Yaponiya və Çin daha qabaqcıl mövqe tuturlar. Bu 
kimi ölkələrdə bərpa olunan enerji mənbələrinin payına ümumi istehsal 
olunan enerjinin 13,5 %-i düşür. 
Azərbaycanda ekoloji cəhətdən təmiz alternativ (bərpa olunan) enerji 
mənbələrindən geniş istifadə potensialı var. Buna ölkəmizin əlverişli coğ-
rafi mövqeyi və iqlim şəraiti imkan verir. Bu sahədə aparılacaq işlər böyük 
miqdarda yanacağa qənaət etməklə yanaşı, eyni zamanda ətraf mühitə atılan 
zərərli tullantıların miqdarını da azaldar. 
“Azərbaycan - 2020: Gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasına görə alter-
nativ (bərpa olunan) enerji mənbələrindən istifadənin sürətləndirilməsi 
məqsədilə stimullaşdırıcı tədbirlərin həyata keçirilməsi, institusional mühi-
tin inkişaf etdirilməsi, elmi-texniki potensialın gücləndirilməsi, mütəxəssis 
hazırlığının davam etdirilməsi və enerji istehlakçılarının maarifləndirilməsi 
istiqamətində işlərin aparılması planlaşdırılır. Bu sahədə dövlət tərəfindən 
həyata keçirilən layihələrlə yanaşı,özəl sektorun da bu prosesdə yaxından 
iştirakı təşviq ediləcək, alternativ enerji tariflərinin çevik tənzimlənməsi 
təmin ediləcəkdir. Enerji səmərəliliyinin təmin olunması institutsional isla-
hatların həyata keçirilməsini, idarəetmə sistemlərinin müasirləşdirilməsini 
və yeni keyfiyyət mərhələsinə qaldırılmasını tələb edir. Səmərəli dövlət 
tənzimlənməsi , enerjidən səmərəli istifadə edən və yüksək əlavə dəyər yara-
dan ixrac yönümlü iqtisadiyyata transformasiya və sosial-iqtisadi sahələrin 
kompleks inkişafına şərait yaradacaqdır.
Dünya təcrübəsindən istifadə edərək, alternativ və bərpa olunan enerji 
mənbələri hesabına yeni enerji güclərinin yaradılması məqsədi ilə 2004-cü 
il 21 Oktyabrında 462 N-li sərəncam ilə “Azərbaycan Respublikasında alter-
nativ və bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə olunması üzrə Dövlət 
Proqramı” təsdiqlənmişdir. 

---

- 137 -