Yaşil iNKİŞAF: enerji SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ alternativ məNBƏLƏR 2 yaşil iNKİŞAF

1.5. Yaşıl iqtisadiyyat və məşğulluq
Rio+20 zirvəsi müəyyən etdi ki, yaşıl iqtisadiyyatın inkişafı ilə 
məşğulluğun artımı arasında düz mütənasiblik mövcuddur. Beləki, ya-
şıl iqtisadiyyat multiplikator rolunu oynayaraq altı sahənin, yəni kənd 
təsərrüfatı, balıqçılıq, meşə təsərrüfatı, emal sənayesi (məsələn, yüngül 
və yeyinti sənayesi), bərpa olunan enerji təsərrüfatı və turizmin inkişafını 
zəruri edir ki, bu da yeni iş yerlərinin açılması üçün imkanlar yaradır. Bu 
sektorların inkişafı diversifikasiyalaşdırılmış iqtisadi siyasət yürütməyə 
də imkan verir. Məsələn, Azərbaycanda turizmin inkişafı üçün  ölkənin 
iqtisadi gücü və coğrafi mövqeyi baxımından böyük imkanları vardır. 
Turizmin inkişafı isə dalğa effekti yaradaraq sadalanan sahələrdə işgüzar 
canlanma yaradır və məşğulluğu artırır. Sahələrin bir-birilə əlaqəli inkişafı 
onların defolta uğrama risklərini zəiflədir. Təsadüfi deyildir ki, məhz, Rio 
+20 zirvəsi də iqtisadiyyatın bu altı sektorunu yaşıl iqtisadiyyat üçün açar 
səhələr hesab etmişdir. 

---

- 27 -
YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR
Rio+20 hesabatına görə hazırda yaşıl iqtisadiyyatda çalışanların sayı 
10 milyon nəfərdir və onun 5 milyonu bərpa olunan enerji  sektorunda 
çalışır.  Aşağıdakı qrafikdə  Avropada yalnız külək enerjisi sektorunda ça-
lışanların sayı göstərilmişdir: 2010-cu ildə bu rəqəm 238 min 135 nəfər 
olmuşdur və 2030-cu il üçün hədəf bu göstəricini 794 min 79 nəfərə çat-
dırmaqdır.
Ümumiyyətlə, belə bir sual ortaya çıxır: yaşıl iqtisadiyyat əgər ətrafa zi-
yan vurmayan yeni iş yerləri vəd edirsə onda bunlar hansılardır? Cavab üçün 
sahələri belə qruplaşdırmaq olar: yüksək səviyyəli biliyə və intellektə sahib 
olan şəxslər, həmçinin müəyyən peşə-ixtisas sahibləri və kənd təsərrüfatı 
istehsalçıları. Martinez Fernandez və başqaları (13) birbaşa və dolayı ola-
raq insan fəaliyyətinin ətraf mühit üzərindəki mənfi təsirlərini azaltmağa 
istiqamətlənən hər hansı bir işi yaşıl iş olaraq qəbul edirlər
13
. Xüsusilə, son 
zamanlar qlobal iqlim dəyişikliyinin qarşısını almaq üçün yaşıl sektorlarda 
çalışanları “yaşıl boyunluqlular” (green-collar workers) adlandırmağa baş-
ladılar.