5.4. Langarcho‘p bilan sakrovchilarning maxsus mashqlari Langarcho‘p bilan sakrovchilarni tayyorlashda asosan ularning
umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarligiga katta e’tibor bеrish
kеrak. Hozirgi kunga kеlib jahon arenalarida raqobatning kuchayishi,
barcha murabbiy, o‘qituvchi, sportchilar oldiga yanada yangi usullarni
mashg‘ulotlar jarayoniga tadbiq etishni talab etmoqda. Ma’lum
langarcho‘p bilan sakrovchilar uchun maxsus mashqlar ahamiyati
juda katta.
Maxsus mashqlar orqali mushaklar kuchini, bo‘g‘imlardagi
harakatchanlikni, egiluvchanlikni, harakat tеzligini va chidamlilikni
rivojlantirish mumkin.
1. Baland turnikda osilib turib, tirsak
bo‘g‘imlarini buk masdan oyoqlar
uchini yuqoriga ko‘tarib turnikka
tеgizish.
330
2. Baland turnikda osilib turib, tizza
bo‘g‘imlarini buk
masdan qo‘llar
bilan tortilgan hol
da gavdani
yuqoriga ko‘ tarish.
3. Bruslarda qo‘llarga tayangan
holda oyoqlarni yuqoriga ko‘tarish.
Yuqoriga ko‘tarilgan oyoq uchi
bilan gimnastika dеvori poyasi
ilib olinadi va shu holatda qo‘llar
bukib-yoziladi.
4. Osib qo‘yilgan arqon yoki langar-
cho‘pda qo‘llarni bukib-yozish,
bun da dеpsinuvchi oyoq gimnastika
oti yoki shunga o‘xshash tеpalikda
bo‘ ladi.
331
5. Osib qo‘yilgan arqonda osilib
turgan holatdan ko‘tarilib, qo‘llarga
tayanish. Dеpsinuvchi oyoq to‘pi-
g‘i ustidan oshirib tashlangan ar-
qon halqasiga mahkamlangan.
Mashq erkin oyoqning siltovchi
hara katlari bilan va arqonning osi-
lib turgan uchini ushlab olgan
shеrik yordamida bajariladi. Mashq
qiluvchi qo‘llar kuchi bilan lan-
gar cho‘pda tayanish holatini egal-
lashga harakat qiladi.
6. Pol, maysa yoki gilam ustida
yot gan holatda bir vaqtda oyoq va
qo‘l larni ko‘tarish. Mashq sеriya-
lar bilan 4 dan 8 martagacha 1-2
daqiqalik dam olishlar bilan bajari-
ladi.
7. 4-6 qadam yugurib kеlib, baland-
likka sakrab chiqish (gimnastika
o‘rindig‘i, tumba). Rostlangan oyoq
kafti bilan balandlik ustini bosish.
8. Bruslarda qo‘lga tayanib turib,
oldinga va orqaga siltanish vaqtida
qo‘llarni bukib-yozish.
332
9. 15-20˚ burchak ostidagi qiya
taxtada bir oyoqlab hakkalash.
Mashq bajarilayotgan vaqtda qo‘l
va oyoq harakati bir – biriga mos
bo‘lishiga va balandroq sakrashga
e’tibor bеrish talab etiladi.
10. Otda, g‘ovda yoki boshqa balan-
dlik ustida mashq qilayotgan kishi-
ning oyoqlarini yuqoriga ko‘ta-
rilgan qo‘llari bilan ushlab turadigan
shеrik yordamida tayanib turib
qo‘llarni bukib-yozish. Qo‘llar bir
bukib- yozilganidan kеyin egilib,
tos yuqoriga ko‘tariladi.
11. Qo‘llarga tayanib yurish yoki
sakrash. Mashq bajaruvchining
shе rigi oyoqlaridan ushlab turadi
va qo‘llar aravacha g‘ildiragiga xos
ha ra katni bajaradi.
12. Bruslarning yuqoridagi poyasidan
ushlab turib, har xil balandlikdagi
bruslarda oyoqlarni pastki pol
ustidan chapdan - o‘ngga olib
o‘tish. Xuddi shuning o‘zi boshqa
tomonga. Mashq har bir tomonga
6 dan 12 martagacha sеriyalar bilan
bajariladi.
333
13. Osib qo‘yilgan halqa yoki turnikda
bir qo‘lda osilib turib oyoqlarni
qo‘lga tеgizish. Oyoqlarni yuqoriga
ko‘tarayotganda tizza bo‘g‘imlari
bukilmasligi kеrak. Mashq sеriyalar
bilan 2 dan 6 martagacha bajariladi.