Yoshli bolalarda o’qish ca yozishga o’rgatish usullari

Kirish
I bob Maktabgacha ta’limda nutq o’stirish mashg’ulotlari orqali bolalarning mustaqil fikrlash qobiliyatlarini shakllantirishning samarali usullari
1.1 Maktabgacha ta’limda nutq o’stirish mashg’ulotlari orqali bolalarning mustaqil fikrlash qobiliyatlarini shakllantirishning samarali usullari
1.2 5-6 yoshli bolalarda o’qish ca yozishga o’rgatish usullari
II bob 5-6 yoshli bolalarda nutq, muloqot, o’qish va yozish malakalariga o’rgatish texnologiyalarini loyihalashtirish
2.1 BOLALARNI MAKTABGA TAYYORLASHNING YOZISHGA O’RGATISH BOSQICHIDA PSIXOFIZIOLOGIK XUSUSIYATLARINI INOBATGA OLISH MASALASI
2.2 Og'zaki muloqotning funktsiyalari va shakllarini rivojlantirish. Nutq tezligi va ovoz sifatini shakllantirish
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish

Mavzuning dolzarbligi: O’zbekistonning milliy mustaqillikka erishishi va hozirgi kunda ma’naviy o’zgarishlar jamiyatimiz ijtimoiy hayotida tub burilishlarni boshlab berdi va ular o’zbek xalqining bundan keyingi taqdirini belgilab berishda muhim rol o’ynaydi. Mustaqillikning dastlabki kunlaridan boshlab barkamol avlod tarbiyasiga alohida e’tibor berib kelinmoqda. Mamlakatimizda ta’lim sohasini isloh qilishga yo’naltirilgan bir qator chora-tadbirlar amalga oshirilgan. Jumladan, O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi Qonuni qabul qilindi.
Shuningdek, Prezidentimizning “Yoshlarimizning mustaqil fikrlaydigan,yuksak intellektual va ma’naviy salohiyatga ega bo’lib, dunyo miqyosida o’z tengdoshlariga hech qaysi sohada bo’sh kelmaydigan insonlar bo’lib kamol topishi,baxtli bo’lishi uchun davlatimiz va jamiyatimizning bor kuch va imkoniyatlarini safarbar etamiz” mazmundagi fikrlaridan yoshlarga oid davlat siyosatining naqadar ustuvor ekanligini ko’rishimiz mumkin. O’zbekiston Respublikasining Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning “Ma’lumki, yosh avlod tarbiyasi hamma zamonlarda ham muhim va dolzarb ahamiyatga ega bo’lib kelgan. Ammo biz yashayotgan XXI asrda bu masala haqiqatan ham hayot-mamot masalasiga aylanib bormoqda. “Tarbiya qancha mukammal bo’lsa, xalq shuncha baxtli yashaydi”, deydi donishmandlar. Tarbiya mukammal bo’lishi uchun esa bumasalada bo’shliq paydo bo’lishiga mutlaqo yo’l qo’yib bo’lmaydi.” degan fikrlari tadqiqot ishimizning dolzarbligini o’zida ifodalaydi. Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ta’lim siyosatining muhim maqsadlaridan biri yosh avlodni har tomonlama barkamol insonlar qilib tarbiyalashdir.
Kurs ishining maqsadi. Savod o'rgatishning asosiy vazifasi bolalarda so'zlarni ovozli tahlil qilish qobiliyatini rivojlantirishdir. Tovush tahlili deganda so'zdagi tovushlar tartibini o'rnatish qobiliyati tushuniladi. Trening muayyan vositalar yordamida amalga oshiriladi: so'zda intonatsion tovush izolyatsiyasi; tovushli so'z sxemalari; chiplar.
Tovush xususiyatiga qarab undagi bir tovush boshqalarga qaraganda uzunroq va balandroq talaffuz qilinadigan soʻzning alohida talaffuzi intonatsion tovush tanlashdir. Masalan, so'zda saraton Agar siz talaffuz qilsangiz [r] tovushini farqlash mumkin uzoqroq boshqa tovushlar (rrak), lekin so'zda uy [d] tovushini ta'kidlash uchun siz uni talaffuz qilishingiz kerak barcha tovushlardan balandroq (D ohm). Bolalar so'zdagi tovushning intonatsion izolyatsiyasini faqat o'qituvchi tomonidan berilgan namuna asosida o'zlashtiradilar. Shunday ekan, bu mahoratni o‘qituvchining o‘zi egallashi muhim. Bolalarni o'rgatishda siz quyidagi qoidani bilishingiz va qat'iy rioya qilishingiz kerak: har qanday tovushni tanlash, uning so'zdagi joylashuvidan qat'i nazar, so'zning uzluksiz talaffuzi fonida amalga oshirilishi kerak. Misol uchun: ss ani, ma ss lo, lekin ss yoki K dan, mu K a, lu K . So'zning bunday talaffuzi ko'pincha bolalar uchun qiyinchiliklarga olib keladi. Buning sababi, bola o'z e'tiborini so'zning semantik tomonidan tovush tomoniga o'tkazishi va artikulyatsiyasini boshqarishni o'rganishi kerak. Shuning uchun u talaffuz naqshini qayta-qayta eshitishi, uni tinglashi va o'qituvchidan keyin takrorlashi kerak. Shundan keyingina bola so'zdagi tovushni mustaqil ravishda intonatsion ravishda ajratib ko'rsatishi mumkin. Ba'zan bolalar noto'g'ri tovushlarni umumiy (el, em, en va boshqalar) deb atashadi va bu vaqtda so'zdagi tovushning o'ziga xos tovushiga e'tibor berish muhimdir. Masalan, o'qituvchi o'yinchoqlarni ochib beradi: mashina, tulki, bo'ri, uyali qo'g'irchoq, to'p.