voqeani bilish,
his qilish, bu hodisa va voqeaning qanday sodir
bo‘lishi unga ayon bo‘ladi. Kishilar biron ishni qilmoqchi bo‘lsalar,
bu ishning natijasi haqida oldindan „shunday bo‘lishi kerak, bunga
men q at’iy ishonam an“ , „shunday b o ‘ladi, deb o ‘ylaym an“ yoki
„oldindan yuragim sezgandi“ , „oyog'im tortm agandi“ , „negadir
ko‘nglim g‘ash“ degan fikr-m ulohazalarni aytishadi.
G ‘oyibona bilishning hozircha mexanizmi fanga m a’lum emas.
Shu sababli, ko'pincha, g‘oyibona bilishni kishilar ilohiylashtirib,
bunday
bilish faqat aziz-avliyolarga, alohida, g‘ayritabiiy xususi-
yatlarga ega kishilarga xos, deb qarab kelishmoqda.
Inson bilishini ijtimoiy hodisalar bilan bog‘lanishiga ko‘ra:
mifologik, diniy, fa lsa fiy, b a d iiy-estetik
bilishlarga ajratish ham
mumkin, ular bilish sohalarining turli tom onlarini tashkil qiladi.
3 -§ . Bilishning asosiy bosqichlari: hissiy va mantiqiy bilish
Inson bilishi hissiy bilishdan — aqliy bilishga,
jonli m usho-
hadalardan — abstrakt tafakkurga tom on va,
aksincha, yo'nalish-
lardan iborat dialektik jarayon hisoblanadi. Bundagi hissiy va aqliy
bilish bir-birlari bilan chambarchas bog'liq ikki: ,,quyi“ va ,,yuqori“
bosqichlaridir.
H issiy bilish —
inson bilishining
dastlabki birinchi bosqichi
b o ‘lib, inson bilish jaray o n i ayni shu bilishdan boshlanadi.
Natijada, miyada predm et va hodisalarning belgilari, signallari va
hissiy obrazlari hosil b o ‘ladi.
Hissiy bilish bosqichi:
sezgi, idrok va tasavvur
kabi shakllarda
sodir b o ‘ladi.
Dostları ilə paylaş: