‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

Ijtimoiy mas’uliyatlilik
huquqiydan farqli ravishda, tashkilot 
tomonidan ijtimoiy m uam molarga o ‘z xohishi bilan ishtirokining 
m a’lum darajasini bildiradi. B unday qatnashish qonun va tartibga 
soluvchi organlar tomonidan belgilangan talablardan tashqari yoki 
bu talablardan yuqori turadigan m unosabat b o‘yicha o ‘z o ‘m iga ega. 
M asalan, farazqilaylik, qonun b o ‘yicha tashkilot personalining 10 % ini 
nogironlar tashkil etishi kerak, y a ’ni nogironlar ham ish g a ja lb qilinishi 
kerak. Haqiqatda esa tashkilot shu 10 % li darajani ta ’m inlam adi. Bu 
tashkilot qonun bo‘yicha javob beradi. Boshka tom ondan qonunga 
rioya qilgan tashkilot hech qanday ijtimoiy m as’uliyatlilikka ega emas 
deb bo ‘lmaydi. 10 % li darajani ta ’minlagan boshqa bir tashkilotni 
m azkur muammoni yechish nuqtai nazaridan ijtimoiy m as’uliyatli deb 
hisoblash mumkin. Biroq shu tashkilotning o ‘zi yolg‘on reklam a berish 
bilan shug‘ullanishi orqali qonunni buzishi m um kin, faoliyatning 
bu sohasida tashkilot harakatini hatto huquqiy m as’uliyatli deb ham 
hisoblash mumkin emas.
89

---

Etika (axloq)
to ‘g 'ri yoki n oto‘g ‘ri xatti-harakatni aniqlab 
beruvchi prinsiplar bilan bogMiq. Biznes etikasi faqat ijtimoiy 
m a s’uliyatli 
xatti-harakat 
m uam m osiga 
bogMiq 
emas. 
U 
boshqaruvchi va boshqariluvchi harakatlarining keng koMamli 
variantlariga qaratilgan. U ning e ’tiborida m aqsad va unga erishish 
uchun qoMlanadigan vosita boMishi mumkin.
Menejment etikasi
— bu ishbilarmonlik etikasi boMib, 
to ‘g ‘rilikka, ochiqlikka, berilgan so ‘z ustidan chiqishga, amaldagi 
qonunchilikkam uvofiq sam arali harakat qilish layoqatigaasoslanadi.
Tashkilotlar rahbar va ishchilam ing harakat axloqiyligi xususi- 
yatlarini oshirish m aqsadida turli tadbirlarni amalga oshirishadi. Bu 
tad birlar jum lasiga axloqiy m e ’yorlar ishlab chiqish, axloq b o ‘yicha 
q o ‘m italar tuzish, ijtim oiy tekshiruvlar o ‘tkazish va axloqiy hara- 
katga o ‘rgatishlar kiradi.