‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

Ma'muriy harakatlar.
Rahbar vaqti-vaqti bilan o ‘z xodimlari 
bilan bevosita alo q ada boMishi kerak, m asalan, yangi rejalar, 
strategiyalar v ariantlari, maqsadlarni ham da moMjallarni aniqlab 
olish va m uhokam a qilish uchun alohida suhbatdan tashqari um um iy 
m ajlis o ‘tkazish.
3. 
Teskari aloqa tizimi.
Teskari aloqa tizim laridan biri — bu aniq 
m asalalam i m uhokam a qilish maqsadida odam larni tashkilotning bir 
qism idan boshqa qism iga o ‘tkazish.
4. Takliflami to ‘plash tizimi.
K o‘pincha bu tizim takliflar uchun 
m o‘ljallangan yashiklar variantida am alga oshiriladi, unda firma 
ishlovchilari o ‘z takliflarini anonim tarzda berishadi. Bundan 
tashqari telefon tarmogMni ham o ‘tkazish m um kinki, u orqali 
ishlovchilar anonim tarzda telefon qilib, lavozimni tayiniash 
to ‘g ‘risidagi savollarni berish imkoniyatini oladilar. Liniyada esa 
berilgan savollarga tezda javob bera oladigan m enejerlar ishlashlari 
mumkin.
5. 
Informatsion byulletenlar
(nashriyotlar, videotasm alar).
6. 
Zamonaviy axborot texnologiyalari.
A xborot texnologiyalari 
sohasidagi oxirgi y u tu q lar ham tashkilotlarda axborot alm ashinuvini 
takom illashtirishga yordam berishi m um kin, y a ’ni koputerlar, 
elektron pochta, telefon orqali bir vaqtning o ‘zida bir necha kishiga 
axborot uzatish, videokonferensiyalar va hokazo.
144

---

A xborot, y a ’ni mavjud barcha bilim larm am lakatbuyukligining 
asosiy ko ‘rsa tk ic h ib o ‘lib qoladi. 1990-yilboshlaridaA Q S hhukum ati 
h aryili 1 m lrd. x aty o zish uchun 1 m lrd. d o llarg ay aqin xarajat qilgan; 
2,6 mln. betli hujjatlar chiqargan; boshqaruv idora xodim lariga 1500 
m lrd. dollar sarflangan edi. 2 m ingta xodim ishlaydigan firma orqali 
1991-yil m obaynida 45 tonna kirish v a 48 tonna chiqish hujjatlari 
o ‘tgan, bu esa har bir ishchi hisobiga 25 kg q o g ‘oz to ‘g ‘ri keladi 
deyishdir. A xborotni bu xildagi boshi berk k o ‘chadan olib chiquvchi 
y o ‘l zam onaviy hisoblash texnikasi bilan b o g ‘Iiqdir. Bu vosita orqali 
yil sayin axborotni jadal qayta ishlash tezligi oshib bormoqda. A g ar 
oxirgi yuz yil m obaynida axborot harakat tezligi 10 m arta oshgan 
b o ‘lsa, aloqa tezligi 107 marta, axborotni qayta ishlash tizim i 
106 m arta oshib ketdi. Axborot texnologiyalari sohasidagi oxirgi 
yutuqlar tashkilotda axborot almashinuvini takomillashtirish imkonini 
beradi Zamonaviy komputerlami rahbarlar, yordamchi xodimlar va 
ishchilar yuboradigan va qabul qilib oladigan axborotlarga bo‘lgan 
ta’siri juda katta. Elektron pochta tashkilotdagi har qanday xodimga 
yozma ma’lumot yuborish imkonini beradi. elektron pochta — boshqa 
bo‘limlarda, boshqa shaharda va hatto boshqa shtat yoki mamlakatda 
bo‘lgan odamlar o ‘rtasidagi samarali aloqa vositasi hisoblanadi. 
Telefon aloqalari tizimidagi oxirgi yangiliklar bir vaqtning o ‘zida 
bir kishi tomonidan ko‘pchilikka m a’lum ot yuborish, shuningdek, 
qo‘ng‘iroq qilish va yuborgan m a’lumotlariga javob olish imkonini 
beradi. Videokonferensiya orqali turli joylarda yoki turli mamlakatlarda 
bo‘lgan odamlar har qanday muammolami bemalol bir-birlariga qarab 
muhokama qilishlari mumkin.