Boshqaruv modellari. B oshqarish fanida m avjud boMadigan
aniq m odellarning soni shunday k o ‘pki, ular muam molarni yech ish
uchun qoMlanadigan alohida m odellar soniga teng. Quyida b a ’zi b ir
keng tarqalgan modellarning tiplarini k o ‘rib o ‘tamiz.
O'yinlar nazariyasi. Tashkilot m uvaffaqiyati ju d a b o g ‘liq
boMgan m uhim bir omillardan biri raqobatbardoshlik hisoblanadi.
Darhaqiqat, raqobatchining harakatlarini bashoratlash qobiliyati h a r
qaysi tashkilot uchun qulay vaziyat hisoblanadi.
0 ‘yinlar nazariyasi — qabul qilingan qarorning raqobatchi-
larga ta ’sirini baholash modelidir. B iznesda o ‘yin modellari raq o -
batchilarning narx o ‘zgarishlariga, q o ‘shim cha tovar va xizm at ish
lab chiqarishga, yangi mahsulotni o ‘zlashtirishga boMgan reaksiy a-
sini bashorat qilish uchun qoMlaniladi.
Hozirgi davrda o ‘yinlar nazariyasi unchalik ham k o ‘p
qoMlanilmaydi, chunki real hayotning holatlari ju d a m urakkab v a tez
o ‘zgaruvchandir va bu firma taktikasining o ‘zgarishigaraqobatchilar
qanday harakat qilishlarini aniq bashorat qilishga yoM q o ‘ym aydi.
Navbatlar nazariyasi modeli yoki optimal xizmat ко ‘rsatish modeli. Bu m odel iste’molga nisbatan optim al xizm at k o ‘rsatish
kanallari sonini aniqlash uchun qoMlaniladi. M asalan, o dam lam ing
aviakom paniyaga samolyot uchun ch ip ta buyurishi va axborot o lish
to ‘g ‘risidagi q o ‘nqiroqlari, om borda yukni tushirishni kutib turgan
yuk m ashinalari, bekatda navbat kutib turgan yoMovchilar b un ing
yorqin misolidir. Agar mijoz ko ‘p kutib turishiga to ‘g ‘ri kelsa, u n d a
ular boshqa kom paniyaga m urojaat qilishlari mumkin. S hunday
qilib, prinsipial muammo shundan iboratki, qo ‘shim cha x iz m a t
qilish kanallari xarajatlam i va m ijozlar boshqa kom paniyaga o ‘tib
ketganda olinadigan zararlami tenglashtirish.
