XII BOB. MENEJMENTDA NAZORAT VA MOTIVATSIYA
12.1.Nazorat funksiyasi va jarayoni
N azorat
— tashkilotning o ‘z m aqsadlariga erishishni ta ’m in lab
turish jarayoni. Rahbar maqsad v a vazifalarni ishlab chiqqandan
keyin nazorat funksiyalarini am ald a q o ‘llashi lozim. N azo ratsiz
o ‘zboshim chalik boshlanadi. N azo rat jaray o ni quyidagilardan iborat:
standartlarni belgilash, haqiqiy erishilgan natijalarni o ‘lchash va
agar belgilangan standartlar va haqiqiy erishilgan natijalar orasidagi
farq sezilarli b o ‘lsa ularni tartibga solish.
Nazorat funksiyasi
— inqiroz holatiga keltirishi m u m k in
b o ‘lgan m uam m olarning oldini olish m aqsadida tashkilot faoliy atini
tartibga soladigan boshqaruv xarakteristikasi. Tashkilot va un dag i
barcha vaziyatlar nazoratdan chiqm asligi kerak. N azorat ta sh k ilo t
faoliyatining muvaffaqiyatini ta ’m inlashi va saqlab qolishi m um kin ,
chunki nazorat orqali tashkilotdagi xavf-xatarlarni aniqlash va
natijalarni taqqoslash mumkin. N azo rat barcha jab h a lard a o ‘z
ifodasini topishi kerak, u faqat m enejer va uning yordam chilari
tom onidan q o ‘llanilmasligi kerak. N azoratning uch turi m av ju d va
ular faqat am alga oshirish vaqti bilan farqlanishadi
(12.1-chizma).
1
Vaqt
1
12.2-chizma. Nazoratning asosiy turlarini amalga oshirish vaqti.
Dastlabki nazorat
ishni belgilashdan oldin q o ‘llaniladi. Bu
asosan m ehnat, moddiy va m oliyaviy resurslarga qaratilgan b o ‘ladi.
M ehnat resurslariga xodimning professional va ishchanlik sifatlarini
tahlil qilish kiritiladi.
M oddiy resurslar— sifat darajasini saqlash uchun standartlarni
ishlab chiqish va talab etiladigan h am da olib kelinadigan m ateriallar
nisbati nazorat qilinadi. M oliyaviy resurslar — xarajatlar chegarasini
aniqlaydigan budjetni belgilash.
Dostları ilə paylaş: 
