Asosiy vositalaming holat ko‘rsatkichlari ulaming harakat ko‘rsat-
kichlarini o‘rganish asosida to ‘ldiriladi.
Asosiy vositlarmng harakat
k o ‘rsatkichlariga ulaming yangilanishi va chiqib ketish koeffitsiyentlari
kiritiladi.
Asosiy vositlaming yangilanish koeffitsiyenti joriy
davrda yangidan
kiritilgan asosiy vositalar qiymatini asosiy vositalaming yil oxiriga bo‘l-
gan qiymatiga bo‘lish orqali topiladi. Asosiy vositalaming chiqib ketish
koeffitsiyenti joriy davrda chiqib ketgan asosiy
vositalar qiymatini ular-
ning yil boshiga bo‘lgan qiymatiga bo‘lish asosida aniqlanadi.
Bu tarkiblashni asosiy vositalaming jam i qatori va har bir tarkibi
b o ‘yicha berib o‘tish mumkin.
7.5-jadval
Asosiy vositalaming harakat ko‘rsatkichlari tahlili
Asosiy
vositalar
A sosiy
vositalar yil
boshiga
qoldigi
Yangidan
qabul
qilingan
asosiy vositalar
Chiqim
qilingan
asosiy
vositalar
A sosiy vositalar
yil oxiriga
qoldigi
Y angila
nish
koeff.
Chiqib
ketish
koeff.
O 'tg a n yil
155690
14500
1290
168900
8,6
0,8
H iso b o t yili
168900
22380
3960
187320
11,9
2,3
F arq i (+; - )
+13210
+7880
+2670
+18420
+3,3
+ 1,5
Korxonada asosiy vositalaming harakat ko‘rsatkichlarining o ‘zgari-
shi tahlili shuni ko‘rsatadiki joriy davrda asosiy vositalaming yangila
nish darajasi oldingi yilga nisbatan 3,3 %ga o‘sgan. Hisobdan chiqa-
rilgan asosiy vositalaming o‘tgan yilga nisbatan o‘zgarishi esa +1,5 %ga
ortgan. Ular orasidagi nisbat 2.2 ga (3.3 / 1.5) teng bo‘lgan.
Tahlilda asosiy vositalaming yangilanish
va chiqib ketish sababla-
rig a ham muhim e’tibor beriladi.
Mahsulot ishlab chiqarish samaradorligi nafaqat asosiy vositalar-
nm g texnik holat va harakat ko‘rsatkichlariga, balki ular bilan ta’minlan-
ganlik darajasiga ham bog‘liq. Korxonaning asosiy vositalar bilan ta ’-
minlanganlik yoki qurollanganlik darajasi
ishlab chiqarishdagi mehnat
vositalari me’yor darajasida mavjud yoki mavjud emasligini tavsiflab
beradi.
Avvalo, korxonaning mehnat vositalari bilan ta’minlanganligida qu-
yidagi jihatlarini farqlash lozim:
- o‘ziga tegishli bo‘lgan mehnat vositalari hisobiga ta’minlash;
- ijaraga olmgan mehnat vositalari hisobiga ta’minlash.
Demak, korxona har ikki holatda ham asosiy vositalar bilan t a ’min-
langanlikning m e’yor ko‘rsatkichlariga ega bo‘lishi mumkin.
Asosiy vositalar bilan ta’minlanganlik
tahlilida korxonada asosiy
vositalaming rejaga va o‘tgan yillarga nisbatan mutlaq va nisbiv o ‘zga-
rishlariga baho beriladi.
Asosiy vositalar bilan qurollanganlik ko‘rsatkichlari sifatida b ir ish-
chiga to‘g ‘ri
keladigan mehnat vositalari, ish o ‘mi, maydonining asosiy
vositalar bilan qurollanganlik darajasi aniqlanadi.
Asosiy vositalar bilan
qurollanganlik darajasi ulaming samaradorlik ko‘rsatkichlarini o‘rganish
asosida to ‘ldiriladi. Y a’ni korxona faoliyatiga faqat miqdor k o ‘rsat-
kichlar orqaligina emas, balki sifat ko‘rsatkichlarini ham o‘rganish aso
sida baho beriladi.
7.
Dostları ilə paylaş: