‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti


-jadval Aktiv asosiy vositalarning holat ko‘rsatkichlari tahlili



Yüklə 7,18 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə117/146
tarix27.08.2023
ölçüsü7,18 Mb.
#140689
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   146
Iqtisodiy tahlil

4-jadval
Aktiv asosiy vositalarning holat ko‘rsatkichlari tahlili
A sosiy
B o sh lan g ‘ich
E sk irish
Q oldiq
E sk irish
Y a ro q lilik
v o sita la r
q iy m a ti
qiy m a ti
qiy m ati
d a ra ja s i
d a r a ja s i
O 'tg a n yil
168900
54890
114010
32.5
67,5
H isobot yil
187320
65780
121540
35,1
6 4 ,9
Farqi (+; - )
+18420
+10890
+7530
+2,6
- 2 ,6
Korxonada aktiv asosiy vositalarning eskirish darajasi o‘tgan yilga 
nisbatan 2,6 %ga oshgan. Unga qarama qarshi bo‘lgan ko‘rsatkich 
asosiy vositalarning yaroqlilik darajasi esa 2,6 % ga kamaygan. Biroq, 
korxonadagi aktiv asosiy vositalarning yaroqlilik darajasi 64,9 foizni 
tashkil etib ijobiy holatga ega.


Asosiy vositalaming holat ko‘rsatkichlari ulaming harakat ko‘rsat- 
kichlarini o‘rganish asosida to ‘ldiriladi. Asosiy vositlarmng harakat 
k o ‘rsatkichlariga ulaming yangilanishi va chiqib ketish koeffitsiyentlari 
kiritiladi.
Asosiy vositlaming yangilanish koeffitsiyenti joriy davrda yangidan 
kiritilgan asosiy vositalar qiymatini asosiy vositalaming yil oxiriga bo‘l- 
gan qiymatiga bo‘lish orqali topiladi. Asosiy vositalaming chiqib ketish 
koeffitsiyenti joriy davrda chiqib ketgan asosiy vositalar qiymatini ular- 
ning yil boshiga bo‘lgan qiymatiga bo‘lish asosida aniqlanadi.
Bu tarkiblashni asosiy vositalaming jam i qatori va har bir tarkibi 
b o ‘yicha berib o‘tish mumkin.
7.5-jadval
Asosiy vositalaming harakat ko‘rsatkichlari tahlili
Asosiy
vositalar
A sosiy 
vositalar yil 
boshiga 
qoldigi
Yangidan 
qabul qilingan 
asosiy vositalar
Chiqim
qilingan
asosiy
vositalar
A sosiy vositalar 
yil oxiriga 
qoldigi
Y angila­
nish
koeff.
Chiqib
ketish
koeff.
O 'tg a n yil
155690
14500
1290
168900
8,6
0,8
H iso b o t yili
168900
22380
3960
187320
11,9
2,3
F arq i (+; - )
+13210
+7880
+2670
+18420
+3,3
+ 1,5
Korxonada asosiy vositalaming harakat ko‘rsatkichlarining o ‘zgari- 
shi tahlili shuni ko‘rsatadiki joriy davrda asosiy vositalaming yangila­
nish darajasi oldingi yilga nisbatan 3,3 %ga o‘sgan. Hisobdan chiqa- 
rilgan asosiy vositalaming o‘tgan yilga nisbatan o‘zgarishi esa +1,5 %ga 
ortgan. Ular orasidagi nisbat 2.2 ga (3.3 / 1.5) teng bo‘lgan.
Tahlilda asosiy vositalaming yangilanish va chiqib ketish sababla- 
rig a ham muhim e’tibor beriladi.
Mahsulot ishlab chiqarish samaradorligi nafaqat asosiy vositalar- 
nm g texnik holat va harakat ko‘rsatkichlariga, balki ular bilan ta’minlan- 
ganlik darajasiga ham bog‘liq. Korxonaning asosiy vositalar bilan ta ’- 
minlanganlik yoki qurollanganlik darajasi ishlab chiqarishdagi mehnat 
vositalari me’yor darajasida mavjud yoki mavjud emasligini tavsiflab 
beradi.
Avvalo, korxonaning mehnat vositalari bilan ta’minlanganligida qu- 
yidagi jihatlarini farqlash lozim:
- o‘ziga tegishli bo‘lgan mehnat vositalari hisobiga ta’minlash;
- ijaraga olmgan mehnat vositalari hisobiga ta’minlash.


Demak, korxona har ikki holatda ham asosiy vositalar bilan t a ’min- 
langanlikning m e’yor ko‘rsatkichlariga ega bo‘lishi mumkin.
Asosiy vositalar bilan ta’minlanganlik tahlilida korxonada asosiy 
vositalaming rejaga va o‘tgan yillarga nisbatan mutlaq va nisbiv o ‘zga- 
rishlariga baho beriladi.
Asosiy vositalar bilan qurollanganlik ko‘rsatkichlari sifatida b ir ish- 
chiga to‘g ‘ri keladigan mehnat vositalari, ish o ‘mi, maydonining asosiy 
vositalar bilan qurollanganlik darajasi aniqlanadi. Asosiy vositalar bilan 
qurollanganlik darajasi ulaming samaradorlik ko‘rsatkichlarini o‘rganish 
asosida to ‘ldiriladi. Y a’ni korxona faoliyatiga faqat miqdor k o ‘rsat- 
kichlar orqaligina emas, balki sifat ko‘rsatkichlarini ham o‘rganish aso­
sida baho beriladi.
7.

Yüklə 7,18 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   146




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin