¤збекистон республикаси олий ва ¤рта

Igna halqasiga moki burunchasini kirish jarayoni

Bu jarayonni bajarishdan maqsad, hosil bo’lgan halqani o’z vaqtida ignadan olish va igna matodan qaytib chiqayotganda ipni matoda ushlab qolishdan iborat.
Igna halqasini shakli va o’lchamlari bir qator faktorlarga bog`liqligi aytib o’tilgan.
Moki burunchasini igna halqasiga aniq kiritilishida, halqani o’lchamlari, shaklini saqlash xususiyatlari va to’g`ri joylashishi ijobiy ta’sir ko’rsatishi kerak.
Normal o’lchamlarga ega bo’lgan halqani hosil qilish uchun, mokili mashinalarida, igna matodan qaytib chiqish vaqtida, matoning zichligi va qalinligiga qarab, 2 mm dan 4 mm o’lchamdagi oraliqda xarkat qiladi. Ingichka matolarni tikishda, ignaning xarakati ko’proq bo’ladi va shuning uchun pastga ko’proq tushadi.
Ignaning shu xarakati davomida, mokining burunchasi unga yaqin kelishga ulgurishi va igna bilan ip orasidagi oraliqqa, ya’ni halqaga kirishi kerak. Mokining burunchasi igna ko’zchasidan 1,5 – 2 mm yuqoridan o’tishi lozim. Shuning uchun qalin matolarga ishlov berishda moki ignaga oldinroq etib kelishi kerak, ingichka matolarga ishlov berishda esa keyinroq etib kelishi kerak.
Rasm 5.2.4. igna 1 bilan moki burunchasi 2 o’zaro joylashishish keltirilgan bo’lib, igna halqasi 3 mokiga o’tish laxzasi tasvirlangan. Moki burunchasi 0,1 mm masofada ignaning yonidan o’tadi.

2

1-igna, 2- moki burunchasi, 3- igna halqasi. 4-ip tortish moslamasi
Rasm. 5.2.4. Igna halqasiga moki burunchasini kirish jarayoni
Mashinaga boshqa nomerli ignalar qo’yilganda, moki bilan ignani o’zaro joylashishini sozlash ishlarini kamaytirish hamda moki burunchasini igna halqasiga aniq kiritilishini ta’minlash maqsadida ignaning chuqur o’yilgan tomonidan kichkina o’yiqcha qilingan. Moki burunchasi xar doim chuqur qismidan o’tadi.
Halqali bahya mashinalarga qaraganda mokili mashinalarning sozlanishini avzalligi shundaki, moki xar doim ignaga nisbatan aniq bir masofada o’tadai. Agar bu masofa baxya hosil etish jarayoni-ni aniq bajarilishini ta’minlamasa, mokini ko’ndalang yo’nalishda surish mumkin, ya’ni ignaga yaqinlashtirish yoki ignadan uzoqlashti-rish mumkin. Halqa bahyali mashinalarda halqagichning burunchasini xarakatlanish troektoriyasini yaqinlashtirish esa, igna bilan halqagich orasidagi
masofani kattalashtirib yuboradi, bu esa halqagich halqasini ignaga olishda bahyalarni tashlab ketilishiga olib keladi. Halqali bahya mashinalari kabi, mokili mashinalarda xam ignani balandligi bo’yicha o’rnatilishi farqini aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanish mumkin:
S_f = S_m V_b / V_i ;

Bu formuladan ma’lum bo’ladiki, ignani balandligi bo’yicha o’ranatilish farqi S_f, ular orasidagi masofaga S_m, moki buruncha-sini V_b tezligiga va ignaning harakatlanish V_i tezligiga bog`liq.

5.