‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

О ‘quvchiiarning bilish faoliyatini tashkil qilish
-
0 ‘quvchilarni samarali faoliyat yuritishi va fikrlashi uchun 
zarur bo‘lgan choralarni aniqlash:
- О‘quvchiiarning obyekt va holatlami qabul qilish va fikrlash 
yoilarini rejalashtirish;
- Ishontirish, uqtirish shakllarini qo‘llash;
- 0 ‘quvchilaming diqqatinijamlash sharoitlarini rejalashtirish;
- О‘quvchiiarning yangi bilimlarini o‘zlashtirishlari uchun 
zarur bo‘lgan ilgari egailagan bilim, ko‘nikma va malakalaridan 
foydalanish (suhbat, yakka so‘rov, o‘tilgan mavzular yuzasidan 
mashqlar)
- Yangi bilim va ko‘nikmalami shakllantirishda o‘quvchilarga 
sharoit yaratish:
- 0 ‘quvchilaming bilim va ko‘nikmalari darajasini aniqlash;
- Tushuncha, tasawur, tushunish, yangi fikrlarni qabul qilish 
darajalarini aniqlash;
- О‘quvchiiarning faolligini oshirish uchun ish usullarini reja­
lashtirish;
- 0 ‘quvchilar faoliyatida turli xildagi ijodiy ishlardan foyda- 
lanish (ishning maqsadini tushunish, uni bajarish shartlari, 
materialni tanlash va tizimga solish, hamda natijani aytish);
Ishning natijalarini mustahkamlash:
-
Mashqlar asosida;
- Ilgari o‘zlashtirilgan bilimlardan keyinchalik ish faoliyatida 
foydalanishda.
О ‘quvchiiarning individualligi:
-
0 ‘quvchilar o‘zlarining bilimini rivojiantirish va aqliy 
faoliyatini mustahkamlashi uchun zarur omil sifatida qarashi;
- 0 ‘quvchilarni o‘zlashtirish darajasiga qarab guruhlash, 
ularga beriladigan individual topshiriqlami e’tiborga olish.
0 ‘quvchiiarning yosh xususiyatlarini hisobga olish.
138

---

- Dars jarayonini o‘quvchilaming individual va yosh xusu- 
siyatlarini hisobga olgan holda tashkil etish;
- Dars jarayonini tashkil etishda o‘zlashtira olmaydigan 
o‘quvchilami hisobga olish va ularga individual yondashish;
HI. Darsga qo ‘yilgan gigiyenik talablar:
- Havoning fizik va kimyoviy holati (shamollatishning zarur- 
ligi);
- Toliqish va charehashning oldini olish;
- Faoliyat turlarining almashinuvi (nazariyaning amaliy mash- 
g‘ulotlar bilan almashinuvi)
- Jismoniy daqiqalami o‘z vaqtida hamda talab darajasida 
bajarilishi;
- 0 ‘quvchining dars mobaynida qabul qilish va o‘zini 
tutishiga e’tibor berish;
IV Darsni tashkil etish texnikasiga qo ‘yilgan talablar:
- Dars o'quvchilarda bilimga ishtiyoq va intilish uyg'otishi.
- 0 ‘quvchi va o‘qituvchi faoliyati tugallangan boiishi, 
darsning davomiyligi optimal bo‘lishi;
- Darsda pedagogik takt va pedagogik optimizm bo‘lishi, 
o‘qituvchi va o‘quvchilaming to iiq hamkorligida amalga oshiri- 
lishi zarur:
- Faol ijodiy mehnat va ixtiyoriy faoliyat yuritish holatini 
ta’minlanishi;
- Imkoniyat darajasida o‘quvchilar bilan olib boriladigan 
faoliyat turlarini almashtirish;
- Maktabning kun tartibini saqlashga harakat qilish;
- Har bir o‘quvchining faol bo‘lishiga erishish.
V. Dars bosqichlarini rejalashtirish:
-
Mavzu yoki boiim yuzasidan dars tizimini ishlab chiqish.
- Dastur, metodik qo‘l!anma, rnaktab darsligi va qo‘shimcha 
adabiyotlarda berilgan tarbiyaviy, rivojlantiruvchi maqsadlami 
aniqlash.
- Dars materialining zaruriy mazmunini saralash, ulaming 
didaktik xususiyatlariga qarab tanlash;
139

---

- 0 ‘quvchi dars jarayonida eslab qolishi zarur bo‘lgan 
materialni ajratish;
-D arsning tuzilishi, tipini, samarali metodlarmi aniqlash 
asosidadarsni-tashkil etish.
- O' quvchilami yangi bilim va malakaiarini shakllantirish 
jarayonida mazkur materialning yoki axborotning mazmunini 
awalgi va keyingi material mazmuni bilan bogiash.
- 0 ‘qituvchi va o‘quvchi faoliyatming barcha bosqichlarini 
rejalashtirish.
- Darsning didaktik vositalarmi tanlash.
- Ta'limning texnik vositalarini tanlash.
- 0 ‘quvchilami mustaqil fikrlashga xizmat qiluvchi mustaqil 
ishlaming shakl va hajmini aniqlash.
- O'quvchilar o‘zlashtirgan bilimlarmi mustahkamlash yoila- 
rini bilish.
- Uyga vazifa berish yo‘llarini o‘y!ash.
- Darsni yakunlash shakllarini o‘ylash.
- Dars rejasi va borishini talablar asosida yozib borish.