‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Bilimingizni sinab ko ‘ring
1. C H A ES halokati va uning oqibatlari haqida nim alarni bilasiz?
2. C H A E S o q ib atlarin i b a rta ra f etish d a q atn ash g a n fuqarolarga 
qanday kafolatlar berish ko‘zda tutilgan?
3. C H A E S o q ibatlarini b a rta ra f etishda qatnash g an shaxslam ing 
qanday toifalarini bilasiz?
4. C H A E S o q ib atlarin i b a rta ra f etish d a q atn ash g an fuqarolarga 
yoshga doir pensiyaga chiqishda qanday im tiyozlar belgilangan?
5. C H A E S halokatini b arta raf etish tufayli nogiron bo 'lib qolgan 
fitqarolarga nogironlik pensiyasi tayinlashning o ‘ziga xos xusu- 
siyatlari qanday?
6. C H A E S d a yuz bergan h alo k at o q ib a tid a vafot etg an la rn in g
m eh n atg a yaroqsiz oila a'z o la rig a pensiya tayinlash shartlari 
qanday?
74
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

I X B O B .
D A V LA T P E N S IY A S I N I T A Y IN L A S H
9 .1 . Davlat pensiyasini tayiniovchi organlar
va ularning vakolatlari
Pensiya olishga haqli b o ‘lgan fuqarolarga pensiyani to'g‘ri va
o ‘z vaqtida tayinlash, qonunchilik talablariga qat'iy rioya etilishini
ta 'minlash qonuniylik va ijtimoiy adolat qaror toptirilishining
muhim shartlaridan sanaladi.
Amaldagi qonunchilikda pensiya tayinlash vakolati berilgan
davlat organtari, ularning vazifalari va pensiyalam i tayinlash,
hisoblash va tojashning qat'iy qoidalari belgilab berilgandir.
Davlat pensiyalarini tayinlash pensiya tayinlash vakolatiga ega 
bo‘lgan organlar tom onidan amalga oshiriladi.
Pensiya tayinlash huquqiga hozirgi paytda quyidagi organlar 
haqlidirlar:
O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Budjet- 
dan tashqari Pensiya jam g‘armasi tuman (shahar) boMimlari;
Mudofaa vazirligi, Ichki ishlar vazirligi, Favqulodda vaziyat- 
lar vazirliklari, Milliy xavfsizlik xizmati davlat qo'mitasi pensiya 
tayinlash hamda to'lash organlari.
Barcha fuqarolarga, shu jumladan, muddatli harbiy xizmat- 
dagi harbiy xizmatchilarga pensiyalar Moliya vazirligi huzuridagi 
Budjetdan tashqari Pensiya jamg'arm asi tuman (shahar) bo‘!im- 
lari tom onidan tayinlanadi.
Ofitserlar tarkibidan bo‘lgan shaxslar, praporshiklar, m ich- 
m anlar va boshqa m uddatidan tashqari xizm atni o'tayotgan 
harbiy xizmatchilar, Ichki ishlar, Milliy xavfsizlik xizmati, Fav- 
qulodda vaziyatlar vazirligi, boshliqlar ham da oddiy askarlar 
tarkibidan bo‘lgan harbiy xizmatchilaiga Mudofaa vazirligi yoki 
boshqa vazirlik, idorasining pensiya boMimlari tom onidan belgi- 
langan tartibda tayinlanadi.
Fuqarolarga pensiya tayinlash tartibi 0 ‘zbekiston Respub- 
likasi „F uqaro larn in g davlat pensiya ta 'm in o ti t o ‘g ‘risid a“gi 
qonunining 43-moddasida belgilab qo ‘yilgandir
0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar M ahkamasining 2011 yil 
8 -sen tab rd ag i 252-sonli „D av lat pensiy alarin i tay in lash va 
to ‘lash tartibini yanada takom illashtirishga yo ‘naItiriIgan nor- 
m ativ-huquqiy hujjatlarni tasdiqlash to ‘g ‘risida“gi qarori bilan
75
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

„D avlat pensiyalarini tayinlash va to 'lash tartibi to ‘g‘risida 
N izom “ tasdiqlangan boMib', mazkur Nizomga ko‘ra 
pensiya 
tayinlash to ‘g‘risidagi ariza oxirgi ish joyidagi korxona, muas- 
sasa, tashkilot m a'm uriyati, fermer xo'jaligi boshlig‘i yoki qish- 
loq xo‘jaligi kooperativi (shirkat xo‘jaligi) boshqaruvi orqali 
beriladi.
lsh vaqtlarini hisobga olib bo'lmaydigan shaxslarga va ular- 
ning oila a'zolariga pensiya tayinlash haqidagi ariza, arizachining 
bevosita yashash joyidagi tum an (shahar) ijtim oiy ta 'm in o t 
boMimiga beriladi.
Pensiya tayinlanadigan shaxs balog‘atga yetmagan yoki huqu- 
qiy muomalaga layoqatsiz bo'lgan taqdirda, ariza uning ota-onasi 
yoki vasiysi tom onidan ulaming yashash joylari orqali beriladi.
Pensiya tayinlash yoki to'xtatib qo'yilgan pensiyani tiklash 
uchun pensiya olish huquqi paydo bo ‘lgan kundan boshlab 
istalgan vaqtda, biror muddat bilan cheklanmagan holda muro- 
jaat etish mumkin.