Ziyoda masharipova

v a ’z aytib, minbarda o ‘z
ash’orin o‘qub, yig‘lab vajdu hoi qilur erdi”2.
To‘g ‘ri, yuzaki qaraganda, ko‘pchilik oldida o ‘z hissiyotlarini 
jilovlay olmaslik, asar voqealaridan ta’sirlanib, hatto yig‘lash daraja- 
sigacha borib yetish erish tuyulishi mumkindir. Lekin shunday asar­
lar ham borki, bu asarlarda inson qalbini junbushga keltiradigan ayrim 
voqealami, ta’sirli lavhalami, hissiyotsiz yoki ko‘zga yosh olmasdan 
o ‘qish aslo mumkin emas. Yuqorida ta ’kidlaganimizdek, Layli va Maj- 
nunning o ‘limi bilan bog‘liq lavhalami, yoki “Shohnoma” dostonida 
Rustamning bilmasdan o ‘z o ‘g ‘lini oMdirib qo‘yib, boshiga tuproq 
sochib yig‘lashi bilan bog‘liq epizodlami larzaga tushmasdan o ‘qib 
boMmaydi. Ushbu asarlar qanchalik san'atkorlik va mahorat bilan yara- 
tilgan bo‘lsa, uning o ‘qilishi, og‘zaki ijrochiligi ham san’atkorlik va 
•mahoratni talab qiladi. Aks holda, 
“Eng ajib fikr ham, agar yomon
ifodalansa, o(z qimmatini yo‘qotadi, agar takrorlanaversa, odamni
diqqinafas qiladi” 
(F.Volter).
Binobarin, mavlono Riyoziy nutq paytida ko‘z yoshi qilish daraja- 
siga yetib borar ekan, uning nutqida yoki she’rlarida bunga asosli sabab 
bo‘lgan. 0 ‘z nutqidan o ‘zi shunchalik ta’sirlanishi va boshqalami ham 
shunchalik havaionga solishi, ishontirishi va hamdardlik tuyg‘usini
1 Sitseron. Notiqlik san’ati haqida ikki risola (Urfon Otajon taijimasi). - Т.: Yangi asr avlodi,
2007, 195-bet.
2 Alisher Navoiy. Maolis un-nafois. Asarlar. 0 ‘n besh tomlik. 12-to‘m. 101-bet.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

uyg‘ota olishi mavlono Riyoziyning chinakam notiq, yuksak mahorat 
egasi ekanligidan dalolat beradi.
So‘zlovchi o ‘zining gapirish ohangi, ko‘z qarashlari, yoqimli xatti- 
harakati, xullas, butun qiyofasi bilan eshituvchilami o ‘ziga maftun etishi 
lozim. Zero, ba’zan aytilayotgan fikrlarga mos