Sək.35: Əliəşrəf bəy və qızı Popuş x.
Qazıyev Əliəşrəf Mirzə Cabbar oğlu hüquqşünas təhsili
almışdır və İrəvanda məhkəmədə işləyıb. O, Xədicə xanım
Kəngərli ilə ailə həyatı qurmuşdu. Bu haqda mənə Rəna
xanım Kəngərli danışıbdı. Rəna xanım İbrahim bəy və
Günəş xanımın gızıdır. Xədicə xanım Günəş xanımın xalası
idi. Əliəşrəf bəyin oğlu Əli bəy və qızı Zərintilə xanım əkiz
olublar. Əli bəy həkim idi, Naxçıvanda rəhmətə gedib.
Əliəşrəf bəy Qazıyev haqqında mənə Sənubər xanım Sul
-
tanova (Kəngərli), Arifə xanım Qazıyeva və Rəna xanım
Kəngərli bu hadisəni danışıblar: “Yerevanda məhkəmədə bir
çox ağır dolaşıq işləri düzgün açdığı və haqlı qərar verdiyinə
görə şəhər sakinləri onu məhkəmədən çıxanda əlləri üstünə
alaraq evinə kimi aparmışdılar”.
28 B İbrahim Qazıyev
Sək.32: İbrahim bəy və Fatma x.
Qazıyevlər
Sək.64: Matan Qazıyevanın ölümü haqqında şəhadətnamə
Qazıyev İbrahim Mirzə Cabbar oğlu 1865
-
ci ildə İrəvan
şəhərində anadan olub, 1936
-
cı ildə orada da vəfat edib.
İrəvan şəhər notariusunda xəzinədar və məhkəmədə
57
işləyibdir. Rus, türk dillərini bilirmiş. Bunları onun qızı Zərli
xanıma yazdığı məktublardan bilmək olar.Məktublar
indiyənədək ailədə saxlanılır. Qazıyev İbrahimin həyat
yoldaşı Sultanova Matan xanım (Fatma xanım) Hacı
Məmməd Ağa Abdulla Sultan qızı olub (1882
-
1967). İbrahim
bəy öz qardaşı Hüseyn Qaziyev,qaynatası Məmməd ağa
Sultanov və başqaları ilə birlikdə İrəvana icməli suyun
cəkilməsində iştirak edibdir.Birinci Cahan müharibəsi
illərində,İbrahim bəy öz kəndinin əhalisi acından məhv
olmasın deyə 1918
-
ci ildə səkkiz qızıl kəmər satıb,vaqonla
un alıb,öz kəndlərinə paylamışdır.Bu əhvalatı İbrahim bəyin
nəvələri Arifə xanım və Ramiz Qazıyevdən eşitmişəm. O,
cox qohumcanlı olubdur və uşaqlarına deyərmiş: ”Qohum
qohumun evinə gələndə, həyətdəki it gərək hürüməsin”.
İbrahim bəy gənc nəsilə belə bir tövsiyyə vermişdir: “İnsan
heç zaman işsiz oturmamalıdır. Heç olmasa daşı daş üstə
qoymalıdır”. İbrahim bəy Qaziyev Türkiyədə təhsil alıb və ora
ilə işgüzar əlaqələri olubdur. İbrahim bəyin beş övladı olub:
Zərli xanım, Zibəndə xanım, Əhməd bəy, Cəmşid bəy və
Nimtac xanım. Qazıyev Əhməd İbrahim oğlu haqqında
ZDŞİ
-
nin verdiyi məlumat:
Əhməd bəy Qazıyev 1909
-
cu ildə İrəvanda anadan
olmuşdur. 7 illik məktəbi 1927
-ci
ildə, rabfakı (istehsalatda
çalışanlar ücün ali məktəbə hazırlıq bölməsi) 1929
-
cu ildə
bitirmişdir. Həmin il Yerevan zoobaytarlıq İnstitutuna daxil
olubdur. Tələbələrdən biri onun bəy nəcabətli olduğunu
rektorluğa xəbər verir, bu səbəbdən Əhməd bəyi
institutut-
dan xaric edirlər.
1930-
cu ildə Əhməd bəy ikinci dəfə Yerevan zoobaytarlıq
58
institutuna qəbul olunur və çalışır ki, bunu tanış və
qonşulardan heç kəs bilməsin. 3
-
cü kursda oxuyarkən
onu həmkarlar ittifaqının sədrinin yanına çağırırlar və
burada ona bir məktub göstərirlər. Məktubda bildirilirdi ki,
Əhməd bəy sosializmə yad olan “bəy nəslindəndir.”
Həmkarlar sədri Əhməd bəyi çalışqan və yaxşı oxuyan
tələbələr sırasında olduğunu bilirdi və belə bir su
al verir:
“İndi nə edək?” Əhməd bəy cavabında deyir: “Necə
məsləhətdir”. Görünür bu cavab həmkarlar sədrinin
ürəyində ona qarşı yumşaqlıq yaradır, məktubu cırır atır
və dərsləri davam etməyi məsləhət görür.
Bundan sonra Əhməd bəy dəftərləri pencəyinin qol
unda
gizlədir və qalan iki ildə çalışır ki, onu evdən kitab dəftərlə
çıxan görməsinlər. 1935
-
ci ildə institutu bitirdikdən sonra o,
1937-1941-
ci illərdə Yerevan şəhər Şaumyan rayonu baş
baytar həkimi işləyir. 1941
-
ci ildə orduya çağırılır, 23 iyun
-
dan 1942-
cı ilin yanvarın 1
-
dək 31
-
ci diviziyanın 75
-
ci atıcı
alayında kiçik baytar həkim kimi qulluğ edir. 16.06.1942
-
20.06.1943-
cü il müddətində 32
-
ci artilleriya alayının böyük
baytar həkimi, daha sonra isə, müharlbənin so
-
nuna qədər,
rəis olmuşdur. Müharibədən sonra Moskvada baytar
həkimlərinin təkmilləşdirmə kursunda oxuyubdur. Bu illərdə
baytarlıq cərrahiyyə təchizatları üzrə şöbə müdiri işləmişdir.
Baytarlıq idarəsində şöbə rəisi, 1948
-
ci ildən Yerevanda
Azərbaycan kənd təsərrüfatı texnikumunda işləyibdir.
1950-
1970-
ci illərdə tədris işləri üzrə direktor müavini vəzifəsində
çalışıb. 1970
-
ci ildə təqaüdə çıxıb, Bakıya köçüb və 1979
-cu
ildə vəfat edib.
Əhməd Qazıyev “Qırmızı Ulduz” ordeni, “Qafqazın
müdafiəsi uğrunda” medalı, “Almaniya üzərində qələbə”
medalı Ali komandanlıq tərəfindən çoxlu təşəkkürnamələr
ilə təltif olunub. Əhməd Qaziyevin və Lida xanımın
uşaqları:
59
1.
Qazıyev İbrahim Əhməd oğlu 1948
-
ci ildə Yerevan
şəhərində anadan olub. AR MEA Geologiya ins
titutunda
mühəndis işləyir.
2.
Qazıyev Ramiz Əhməd oğlu 1950
-
ci ildə Yerevan
-
da anadan olub. AzPİ
-
nu bitiribdir, mühəndisdir.
3.
Qazıyev Mübariz Əhməd oğlu 1952
-
ci ildə
Yerevan-
da anadan olub. Avtonəqliyyat sistemində işləyir.
4.
Qazıyev Vasif Əhməd oğlu 1954
-
cü ildə Yerevanda
anadan olub. Donetsk Dövlət Universitetini bitirib. Statis
-tika
İdarəsində işləyirdi. 2009
-
cu ildə vəfat edibdir.zƏhməd bəyin
uşaqları hamısı evlidirərbaycanlıların
İbrahim bəy Mirzə Cabbar oğlunun qızı Zərli xanım
Qazıyeva İrəvanda anadan olmuşdur. Zərli xanım pe
-
doqoji təhsil almışdı və ömrünün sonuna kimi müəllimə
işləmişdir. Həyat yoldaşı Əsəd bəy İsmayılbəyov Peter
-
burq Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsini bitirdikdən
sonra İrəvana qayıdıb. Əsəd bəy xəstələnir, ona
Həkimyan adlı erməni həkimi baxır və dərman verir. Bir
çay qaşığı dərmandan qəbul etdikdən sonra Əsəd bəy
vəfat edir. Sonra məlum olmuşdur ki, Həkimyandan
parlaq gələcəyi olan azərbaycanlıların siyahısı tapılıbdır,
onların çoxunu zəhərləyib öldürmüşdü. Hadisə 1922
-ci
ildə baş vermişdi, bu zaman Əsəd bəy Qurani
-
Kərimin
Azərbaycan dilinə tərcüməsi ilə məşğul idi.
Əsəd bəy və Zərli xanımın qızı Arifə xanım 1920
-
ci ildə
Yerevanda anadan olub. 7 illik məktəbi bitirəndən son
-ra
Bakıda mamalıq
tibb texnikumunu bitirib və Yerevana
qayıdıb. 1948
-
ci ildə pedaqoji institutu bitirir. 1948
-1958-ci
illərdə ağır eşitmə qabiliyyəti olan uşaqlar üçün məktəbdə
işləyib. Həyat yoldaşı Ramazanov Yusif Məmməd Hüseyn
oğlu 1921
-
ci ildə Yerevanda anadan olub, or
ada orta
məktəbi bitirib. 1947
-
ci ildə pedaqoji institutu (Yerevan)
bitirmişdir, filologiya elmlər namizədi idi. Yerevan pedaqoji
60
İnstitutunda dərs deyib, Kirov (Əzizbəyov) adına məktəbin
direktoru olubdur. 17
il müəllim işləyib. Kalinino rayonunun
İlməzli kənd orta məktəbində direktor, 35 il Nizami adına
muzeydə baş elmi işçi işləyib. 2002
-
ci ildə Bakıda vəfat edib.
Arifə xanım 2003
-
cü ildə Bakıda vəfat edib.
Onların dörd qızı var: Elmira xanım ədəbiyyatşünas,
Zemfira xanım rəssam, Rəna xanım müəllimə, Məlahət
xanım kimya elmləri namizədi.
Qazıyeva Nimtac İbrahim qızı 1924
-
cü ildə Yerevan
-da
anadan olub. Ümumtəhsil məktəbini bitirdikdən sonra
məktəbəqədər müəllim ixtisasına yiyələnmişdir. Yerevanda
yeganə azərbaycan şöbəsi olan uşaq baxçasında tərbiyəçi
işləmişdir. Həyat yoldaşı Mustafayev Əli Yerevan Kənd
Təsərrüfatı texnikumunda müəllim işləyirdi. 1979
-1980-
ci illərdə
ailəliklə Bakıya köçmüşdülər. Əli bəyin atası Abbas Əli bəy,
anası Nazənin Bəyim idi.Nimtac xanım və Əli bəyin övladları:
Fəridə xanım, İlham bəy, Abbas bəy. Mustafayeva Fəridə1942
-
ci ildə Yerevanda anadan olub kardioloqdur. Mus
-
tafayev İlham
1951-
ci ildə Yerevanda anadan olub
-
İnşaatçı
-
mühəndisdir,
Mustafayev Abbas 1952-
ci ildə Yerevanda ana
-da
n olub, “Qızıl
qələm”
mükafatı
laureatı,
ABŞ
-
ın
Nyu
-
York
Elmlər
Akademiyasının həqiqi üzvü, professor, xeyriyyəçidir. Bakıda, 6
mkr-
da İmam Əli məsçidini tikdirmişdir.
Qazıyev Cəmşid İbrahim oğlu 1925
-
ci ildə İrəvanda
ana-dan olub. 1958-
ci ildə orada vəfat edib. Həyat yoldaşı
Ceyran xanım, övladları: Rəşid bəy, Ulduz xanım, Rəfiq
bəy, Gülarə xanım, Vaqif bəy və Zakir bəy.
Qazıyeva Zibəndə İbrahim qızı İrəvanda anadan olub.
Həyat yoldaşı Abbasov Nağı Hüseyn oğlu. Qızları: Validə
xanım, Xalidə xanım, Alidə xanım. Ali savadlı, və elmi
dərəcəlidilər, ailəlidilər.
Professional dəzgah boyakarlığının banisi Bəhruz bəy
Kəngərlinin (1892
-
1922) ənənələini, mövzu və janrlarını
davam etdirməklə bərabər həm də istedadlı teatr rəssamı
61
kimi tanınan Şamil bəy Həsən oğlu Qazıyev 1908
-ci il
mart ayının 30
-
da qədim Azərbaycan şəhəri İrəvanda
ziyalı ailəsində dünyaya gəlmişdir. Rəssamın atası Həsən
Xəlil oğlu Qazıyev İrəvan quberniyası və Naxçıvan
qəzasında maarif və mədəniyyətin inkişafında böyük
xidmətlər göstərmişdir. Uzun illər Naxçıvan qəzasının
şəhər və kəndlərində müəllimlik edən, məktəblərdə
müxtəlif vəzifələrdə işləyən Həsən Qazıyev erməni təzyiqi
ilə üzləşərək işdən azad olmuş işsiz qalmışdır. 1921
-ci
ildə ailəsi ilə birlikdə Naxçıvan şəhərinə köçmüşdür.
Sək.16: Həsən Qazıyev
Sək.17: Həsən Qazıyev və Bülbül xanım,
oğulları Cavad və Şamil
Sək.18: Molla Xəlil Qazı
Sək.19: Vaqif Qazıyev
Sək.20: Arif Qazıyev
Sək.21: Şamil Qazıyev
Sək.22: Tərlan xanım
Sək.23: Taliyə xanım
Sək.24: Firəngiz x., Natella x., Samir, İlahə;
oturublar –
Arif Qazıyev və nəvəsi Mikayıl
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Həsən Qazıyevin atası
Xəlil Qazıyev (1815
-
1889) İrəvan quberniyasının
62
qazısı idi. Balaca ikən Şamil Qazıyev Bəhruz Kəngərlinin
Naxçıvanda təşkil etdiyi sərgi ilə tanışlıq onun rəssamlıq
sənətini seçməsinə səbəb olmuşdur. Bakı Rəssamlıq
Məktəbinin teatr tərtibatı şöbəsinə daxil olan Şamil 1929
-
cu ildə məktəbi bitirib Naxçıvan teatrında işə düzələ
bilməsə də Naxçıvan Pedaqoji Texnikumunda rəsm
müəllimi işləyir. Onu da qeyd etmək istərdim ki, 1927
-ci
ildə hələ tələbə olarkən pərdə üzərində dənizi əks
etmişdir və bu işi Naxçıvan teatrının görkəmli simaları Əli
Xəlilov və Səməd Mövləvi bəyənmişdilər.
Ş.Qazıyev xalq rəssamı Əzim Əzimzadənin məsləhəti
ilə 1932
-1934-
cu illərdə Bakı şəhərində ”Kommunist”
qəzetində rəssam kimi də çalışmış. 1934
-
cü ildə yenidən
Naxçıvana qayıdaraq ”Şərg qapısı” qəzetində baş rəssam
və eyni zamanda C.Məmmədquluzadə adına Naxcıvan
Musigili Dram Teatrında baş rəssam işləmişdir. Görkəmlı
sənətkar Sidqi Ruhullanın dəvəti ilə, Naxçıvan teatrında
çalişan rəssam, burada Naxçıvan səhnəsinin böyük
sənətkarları ilə yaxından tanış olur, müxtəlif rejissor
-larla
müxtəlif tamaşalara orijinal tərtibat verir. Ş.Qazıyev
Naxçıvan teatrının səhnəsində 120
-
dən çox tamaşanın
bədii tərtibatını vermişdir
-
“Şeyx Sənan”(H.Cavid, 1933),
”Hamlet” (V.Şekspir, 1935), “Sevil” (C.Cabbarlı, 1935),
”Nizami” (M.Hüseyn, 1943), ”Vaqif” (S.Vurqun, 1939) və
s. Ş.Qazıyev 1940
-1941-
ci illərdə Naxçıvanda fəaliyyət
göstərən Rəssamlıq Məktəbinin direktoru olmuşdur.Yeni
rəssam kadrları yetişənə qədər Ş.Qazıyev Naxçıvanı tərk
etməyib, gənc rəssamlara qayğı göstərmiş və onlara
təsviri sənətin sirlərini öyrətmişdir. Ş.Qazıyevin “Çoban”
portreti Moskvada Tretyakov qalereyasında saxlanılır. Bu
şəkil 1931
-
ci ildə Tiflisdə keçirilən səyyar sərgidə nümayiş
olmuşdur.Bir məsələni də nəzərə almaq lazımdır ki teat
r
rəssamının işindən adətən çox az danışılır. Amma onun
etdiyi işdən,tamaşaların rəsmlərindən,tamaşanın
63
səviyyəsi, onun cəlb olunması, rəngarəngliyi, effekti elə
rəssamın üzərinə qoyulan ağır işlərdən və tamaşanın
müvəfəgiyyətlə kecməsinin vacib səbəblərindən biridir.
Ş.Qazıyev,onun sənət yolunu seçən oğlanları Arif və
Vagifə görə Bakıya gəldi.
”Azərbaycan gəncləri” qəzetində 40 il rəssam oldu.
Ş.Qazıyevin çəkdiyi şəkillərin bir hissəsi Naxçıvan Dövlət
Tarix
muzeyində saxlanılır. Onun çəkdiyi bəzi şəkillərində
B.Kənqərlinin əsərləri ilə mövzuda və ad baxımından
oxşarlıq tapmaq olar. Ş.Qazıyevin “Şəlalə”, ”Qızlar bulağı”,
”Gaçgınlar”, “Köhnə İmamzadə” tabloları B.Kənqərlinin
“İmamzadə”, ”Gaçgınlar”, “Kəndə gedən yol”, “İlanlı dağ”
əsərlərini xatırladır. “Lavaş yapanlar”, ”Naxçıvan hamamı”,
”Örtülü bazar” və s. rəng koloriti və düzgün cizgilərlə çəkilmiş
insan obrazları ilə Ş.Qazıyevin sənəti maraq doğurur.
Natürmort, məişət, qrafika, peyzaj, tarix, portret janrı
nda
yaradan rəssamın dolgun kolleksiyasını goruy
-anlardan
biridə onun ailəsidir. Şamil bəy Qazıyevin həyat yoldaşı
-
Tərlan Süleymanbəyova (1916
-
1995) İrəvanda anadan
olmuşdur, tibb texnikumunun mamalıq fakültəsini
bitirmişdir.
Onların uşaqları Arif bə
y, Vaqif b
ə
y, Natella
xanım, Tailə
xanım. Şə
kil -
portretl
ə
r
T
ə
rlan
xanımın atası
Hümb
ə
t
Süleymanb
ə
yov,
anası isə
Bülbül İsmixanova olmuşlar.
T
ərlan xanımın
bacı
-
qardaşları Süleyman bəy, Nazəni xanım, Atif bəy,
Məhəmməd bəy, Faiq bəy.
Süleyman bəy Süleymanov (Süleymanbəyov)
-
Mərkəzi
Komitənin inzibati şöbəsinin müdır muavini, Azərbaycan
Respublikasının Prokuror müavini, Sovet İttifagının fərdi
təqaüdçüsü, 1971 ildə vəfat etmişdir. Həyat yoldaşı
-Polina
Qriqoryevna. Uşaqları: Tamilla, Nöfəl. Tamilla xanım 1
-
cı
leçkomissiyada həkim
-
nevropatoloq işləyir. Həyat yoldaşı
Fərhad Əlizadə İrəvanda anadan olub, Azərbaycan Ped
-
agoji İnstitutunu bitirib. AZ.KP 26 Bakı Komissarı rayo
-
64
nunun şöbə müdiri, Az.Həmkarlar İttifagında şöbə müdiri
vəzifələrində işləmişdir. hal
-
hazırda təqayüddədir. Nöfəl bəy
Süleymanbəyov bioloq, həyat yoldaşı
-
Valentina
igtisadcıdır, Russiyaya köçüb. Uşaqları: Lalə, Təranə. Lalə
xanım həkim
-
terapevt, Təranə xanım həkim
-loqopeddir.
Atif Süle
ymanbəyov İrəvanda anadan olub, Bakıda
Universiteti bitirib. Dərbəntdə konserv zavodunda baş
mühəndis işləyib. 2
-
ci Dünya Müharibəsi zamanı Qlafira
adlı krım
-
yunan xanımı ilə ailə qurmuşdur. Qlafira xanım
riyaziyatçı idi, Dərbəndtdə yaşayırdılar. Uşaqları
- Liliya
və Əli. Liliya xanım Kostromadadır, həyat yoldaşı Niko
-lay
musiqiçidir. Əli bəy Dərbəndtdə yaşayır, energetika
mütəxəssisıdır, Cənub
-
dağ
-
enerqonun rəisi. Həyat
yoldaşı Elena xanım Russiyanın əməkdar həkimidir,
xəstəxanada baş həkim işləyir. Uşaqları
- Murad, Alyona.
Murad bəy ali təhsillidir, hərbçidir. Alyona xanım
Maxaçqala Universitetini bitirib. Evlidilər.
Nazəni xanım İrəvanda anadan olub, Azərbaycan Tibb
İnstitutunu bitirib, həkim
-
terapevt idi, həyat yoldaşı
Kazımov Kərim bəy 1953
-
cü ilə qədər Sovnarxozun mu
-
hasibi olub.
Məhəmməd bəy Süleymanbəyov İrəvanda anadan
olub, texniki fənn üzrə müəllimdir. Həyat yoldaşı Nəcibə
xanım da İrəvan şəhərində anadan olub, azərbaycan dili
üzrə filoloqdur. Uşaqları
- Zaur, Rafael, Namiq.
Zaur bəy İrəvanda anadan olub, Bakı Politexnik institu
-
tunu bitirib, tikinti üzrə mütəxəssisdir. Həyat yoldaşı Leyla
xanım İrəvanda anadan olub, bədii gimnastika üzrə idman
ustasıdır, sağlamlıq mərkəzinin direktorudur. Uşaqları
-
Aytən xanım və Azər bəy. İkisidə dillər in
stitutunu
bitiriblər, ixtisasları
-alman dilidir.
Rafael bəy memarlıq fakültəsini bitirib. Həyat yoldaşı
Tahirə xanım. Uşaqları
-
Afaq xanım, Suheyla xanım. Xar
-
ici dillər universitetini bitiriblər. Namik bəy azərbaycan dili
65
üzrə filoloqdur, həyat yoldaşı tibb bacısıdır.
Faiq bəy Süleymanbəyov İravan şəhərində anadan olub,
milis mayoru idi. Həyat yoldaşı Püstə xanım Şuşa şəhərində
anadan olub. Püstə xanım Bakıda hüquq, filolo
-qiya
fakültələrini bitirib və ikiillik Bakı müəllimlər institutun
-un
diplomunu əldə edib. Uşaqları
-
Ceyhun bəy və Kəmalə
xanım. Ceyhun bəy iqtisadçıdır. Kəmalə xanım tarixcidir,
həyat yoldaşı
-
Vahid bəy DİN mayorudur. Uşaqları Gü
-nel
xanim həkim, Vüsalə xanim filoloq (rus dili və r
us
ədəbiyyati), Aytən xanim pedaqoji institutda oxuyur.
Şamil Qazıyevin bacısı Şəfəq xanım. Uşaqları
-
Cəmilə
və Afaq. Cəmilə xanım
-
tibb texnikumunu bitirib. Afaq bəy
hərbcidir. İkisi də evlidilər.
Qazıyev Arif bəy Şamil oğlu 1937
-
ci ildə yanvarın ikisində
İrəvan
şəhərində anadan olmuşdur, heykəltəraşdır.
Ə.Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbini (indiki
rəssamlıq Akademiyasını, 1958) və Moskvada V.Surikov
adına Rəssamlıq Akademiyasını (1965) bitirmişdir. Bakı
Rəssamlıq Universitetində müəllim işləyir. Müxtəlif janrlarda
və mövzularda yaradılmış “Babək”, “Hüseyn Cavidin büstü”
(H.Cavidin Naxçıvanda ev
-
muzeyi), ”Qırat bizi gözləyir”,
”Qafqaz qartalları”, ”Cəngi”, “Canlı gala”, “Dəhşət”, ”Soyug”,
”İki bumeranq” və s. əsərlərin müəllifidir. 1957 ildən
respublika, ümu-
mittifaq və beynəlxalg sərgilərdə iştirak
etmişdir. Əsərləri müxtəlif muzeylərdə (“Bakılı qız”,
”Məhəmməd Nəsirəddin Tusi”
-
R.Mustafayev adına
Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi, ”Tarla gözəli”
-
Şərg
Sənətləri Muzeyi (Moskva) və s.), habelə ABŞ, Almaniya,
Avstriya və Türkiyədəki şəxsi kolleksiyalarda saxlanılır. Arif
Qazıyevin həyat yoldaşı Firəngiz xanım Abbas qızı 1944
-ci
ildə Bakıda anadan olub. Uşaqları Emin bəy və Samir bəy
heykəltəraşdırlar, İlahə xanım isə rəssam
-dizaynerdir,
evlidilər.
Qazıyev Vaqif Şamil oğlu 1939
-
cu ildə İrəvanda ana
-
66
dan olub Ə.Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbini və
Moskva Surikov adına Rəssamlıq Akademiyasını bitirib,
heykəltəraşdır. Həyat yoldaşı
- Tatyana Timofeyevna
Moskva şəhəri Səhiyyə Nazirliyinin 4 sayli baş idarəsinin
poliklinikasında işləyir, tibb bacısıdır. Uşaqları: Aleksey,
Mədinə, Nərgiz. Aleksey
-
aviasiyada calışır. Mədinə
xanım Moskvanın ”Bolşoy Teatrında” rəssamdır. Nərgiz
xanım isə Moskvanın 4 saylı
poliklinikada işləyir, tibb
bacısıdır, ailəlidir.
Natella Şamil qızı Qazıyeva 1947
-
ci ildə Naxçıvan
şəhərində anadan olub. Natella xanım Bakı Dövlət
Universitetinin biologiya fakültəsini bitirib, biologiya elmləri
namizədidir.
Azərbaycan
Resbublikasi
Elmlər
Akademiyasının Zoologiya institutunda işləyir.
Tailə Şamil qızı Qazıyeva. Həyat yoldaşı Rauf
Rəhimzadə təqayüddə olan polkovnik
-
leytenantdır.
Uşaqları: Elçin, Nigar, Rüfət. Elçin bəy toksikoloqdur,
Nigar xanın hüquqşünas, Rüfət bəy Bədən Tərbiyyəsi
və
İdman İnstitutunu bitirib.
Şamil bəy Qazıyevin qardaşı Aqil bəy Qazıyev İrəvan
şəhərində anadan olub, həkim idi. Uşagları ali təhsilli,
evlidilər. Bacısı Şöylə xanım Qazıyeva İrəvan şəhərində
anadan olub, ibtidai sinif müəllimi idi, həyat yoldaşı
-
Talıb
bəy Babayev iqtisadçı idi. Uşaqları: Tofiq, Ramiz, Nazirə,
Ağaməmməd, Fikrət. Tofiq bəy Naxçıvanda anadan olub,
BDU-nun mexanika-
riyaziyyat fakultəsini bitirib, riyyazi
-
yyat müəllimidir. Ramiz bəy Naxçıvanda anadan olub,
Azərbaycan Politexnik Universitetini bitirib, mühəndisdir.
Nazirə xanım tibb texnikumunu bitirib, tibb bacısıdır.
Aqaməmməd bəy və Fikrət bəy də Azərbaycan Politexnik
Universitetini bitiriblər, mühəndisdilər. Hamısı evlidilər.
Şamil Qazıyevin digər qardaşı Cavad bəy Qazıyev
İrəvan şəhərində anadan olmuşdur,muhasib işləmişdir.
67
Həyat yoldaşı Zəhra xanım Naxçıvanda anadan olmuşdur.
Uşaqları
-
Rüfət, Rövşən, Bülbül, Möhtərəm, Səlim, Zəminə.
Rüfət bəy Naxçıvanda anadan olub,muhasib işləyirdi.
Rövşən bəyin ixtisası rus dili müəllimidir. Bulbül xanım
Naxçıvanda müəllim idi. Həyat yoldaşı Yunis bəy Xəlilov
olub. Onların oğlu Fərman Xəlilovdur. Fərman bəy Naxçıvan
şəhərində yaşayır, filologiya elmlər namizədıdır. Möhtərəm
xanım Naxçıvanda oxuyub və
işləyib, iqtisadçı idi. Səlim bəy
dərzi ustasıdır. Zəminə xanım riyaziyyatçıdır.
Əkbər Zeynalovun “İrəvan ziyalıları kitabında “ aşağıdakı
siyahıya rast gəlirik: 1) İrəvan Quberniyasında məhkəmə
iclasçısı
-
Mallı bəy Qazıyev; 2) İrəvan Quberniyasında 2
-ci
müdir–
Mirzə Bağır Qaziyev; 3) İrəvan Quberniya dini
məclisinin üzvü
-
Axund Mirzə Abdulla Qazıyev; 4) Dini işlər
üzrə icraçı
-
Ağabəy Qazıyev; 5) Uluxanlı məktəbinin müdiri
–
Məmməd bəy Lütfəli bəy Qazıyev.
68
Sultanovlar
Hacı Məmməd Ağa Abdulla Sultan oğlu Sultanov bir neçə
dəfə İrəvan şəhər dumasına üzv seçilib. Bu haqda
məlumatlara 1904, 1908
-
ci illərin “Kavkazski kalendar”ında
rast gəlmək olar. Hacı Məmməd Ağa Abdulla Sultan oğlu
Sultanovun övladları: Zinyət xanımdan
-
Əziz bəy, İbrahim
bəy (Əbo), Cəvahir xanım, Zivər xanım, Fatma xanım
(Matan xanım), Mahmud bəy, Sadıx bəy, Abuzər (Rza) bəy;
Telli xanımdan
-
Rəhim bəy, Kərim bəy. Hacı Məmməd Ağa
qızları Zivər xanımı, Fatma xanımı (Matan) və Cəvahir
xanımı ərə verəndə hərəsinə bir kənd bağışlamışdı.
Sultanov Qəhrəman Əziz oğlunun (atamın) ata
tərəfindən babası Hacı Məmməd Ağa təqribən 1850
-ci
ildə İrəvanda anadan olmuş və 1908
-
ci ildə orada vəfat
etmişdir. Nəticəsi Mahcamal xanımın danışdıqlarına görə,
Hacı Məmməd Ağanın 60
-
a yaxın kəndi olmuşdu. Bunu o,
anası Fəxridövlətə nənəsi şahzadə Fəxrisoltan xanımın
söylədiyindən bilirdi. Mahcamal xanım deyirdi ki, uşağ
ikən evdə kəndlərin sayına görə belə bir sual verərmiş:
“Bəs niyə belə az?” və evdəkilər bu suala gülərmişlər.
Hacı Məmməd Ağanın yaşadığı ev İrəvanda Təpəbaşı
məhəlləsində, onun adını daşıyan küçədə yerləşırdi.
Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra bu küçə V.Çkalov
adını aldı. Hacı Məmməd Ağanın ikimərtəbəli evi in
-diki
kimi ya
dımdadır və ünvan artıq V.Çkalov küçəsi, 43 idi.
Xatırlayıram, küçədən həyətə Mamrı adlanan arxın
üstündəki balaca taxta körpüdən keçərdik. Ev Г
-
oxşar for
-
mada tikilmişdi. Həyətə girəndə sol tərəfdə birmərtəbəli
tikililər aşbaz Əli və başqa işçilərin ailələri üçün ayrılmışdı.
Evin pəncərələri küçəyə çıxan tərəfdə Hacı Məmməd
Ağanın, sonradan isə babam Əziz bəyin döşəməsi
xalılarla örtülmüş qəbul otağı yerləşirdi.
Otağın baş tərəfində masa qoyulmuşdu. Masanın
69
arxasındakı divarda Hacı Məmməd Ağa Sultanova rus
çarı tərəfindən zadəgan titulu verilməsi haqqında
şəhadətnamə asılmışdır. Bu məlumatları mənə atam və
onun əmisi oğlu Əbülfət Kərim oğlu Sultanov
danışmışdılar. Kəndlilər ailələri, təsərrüfatları ilə bağlı
problemlərini, şəxsi xahişlərini həll etmək üçün şəhərə
gələndə bu otaqda qəbul olunardılar. Qəbul otağı ilə
bitişik, döşəməsi xalılarla örtülmüş, divarlarındakı yük
yerindəki yorğan
-
döşək yerləşən otaq
-
da kəndlilər yol
gəldikdən sonra yemək yeyib, çay içib rahatlanırdılar.
Gecəni burada qalıb səhər kəndlərinə gedərdilər. Evin
arxa tərəfi bağa baxırdı. Bağ Zəngi çayının sıldırımlı
qayalarına söykənmişdi. Bu Hacı Məmməd Ağaya məxsus
olan Kələntər bağlarının bir hissəsi idi. Bağın bir hissəsi
Sovet hökuməti qurulanda müsadirə olunmuş və ərazisində
vərəm dispanseri tikilmişdi. Evin həyətə baxan ikinci
mərtəbəsinin pəncərələri eyvana çıxırdı. Eyvana aparan
pilləkənlərin məhəccərləri gözəl oyma ornamentlərlə
bəzədilmişdir. İkinci mərtəbədə ziyafət və qonaqlar üç
ün
tavanı fiqurlu güzgülərlə bəzədilmiş zal yerləşirdi.
Bu zal haqqında Nazlı xanım Sultanovanın xatirəsi: «Əziz
bəyin evində,divarda xalının üstünə onun həyat yoldaşı
Şahzadə Fəxrisoltan babası Şahzadə Bəhman Mirzə
Qacarın şəkilini vurmuşdur. (1834
-cü il
də Bəhmən Mirzəyə
Tehranın idarəçiliyi tapşırılır və ona feldmarşal rütbəsi
verilir.) [31] Otaqda rəflərdəki kitabların tozunu Fəxrisoltan
xanım quş lələkləri ilə silərdi. Balaca komodun üstündə
qrammafon qoyulmuşdu”. Kiçik Nazlı qramma
-
fon dinləməyi
xoşlayarmış. Otağın bir küncündə masanın üstündə
nənəmin “Zinger” tikiş maşını qoyulmuşdur. Erməni
emmiqrantları Yerevana köçürüləndən sonra Fəxrisoltan
xanıma birinci mərtəbədəki bu kiçik otağ ayrıldı. Şahzadə
Fəxrisoltan xanım azərbaycan, fars, fransız və erməni
dillərini bilirdi. Əziz bəyin və Fəxrisoltan xanımın evindəki,
70
ailəmizə məxsus olan kitabxana müharibə illərində
ermənilər tərəfindən oğurlanmışdır.Oğlu Qəhraman
müharibədən qayıdanda Fəxrisoltan xanım artıq rəhmətə
getmişdir.
Dostları ilə paylaş: |