İqtisadi tədqiqat metodları

Qərar qəbuletmə məsələlərin həllində oyun nəzəriyyəsi aparatından istifadə

• 
  Magistrant: Anar Səfərov
  
• 
  Müəllim: Sevda Bədəlova
  
• 
  Fənn: Qərar qəbuletmə nəzəriyyəsi və üsülları
  
• 
  Mövzu: Qərar qəbuletmə məsələlərin həllində oyun nəzəriyyəsi aparatından istifadə
  

Bakı-2021

Plan

1. 
   Giriş
   
2. 
   Oyunlar nəzəriyyəsinin tarixi
   
3. 
   Oyun nəzəriyyəsi real həytda əksi və tətbiqləri
   
4. 
   Oyunlar nəzəriyyəsinin növləri
   
5. 
   Məhkum dilemması
   
6. 
   Oyunların təsvir üsülları
   
7. 
   Matrisli oyun həlli
   

1. 
   Giriş
   

Oyun nəzəriyyəsi digərlərinin verə biləcəyi qərarları nəzərə alaraq qərar verilməsindən bəhs edir. O, rasional qərar verənlər arasında fikir birliyi və fikir ayrılığının riyazi modelini öyrənir.

Bu “oyun”da “oyunçular” özləri üçün maksimum yaxşı nəticəni əldə edəcək formada qərar verən fərdlərdir. Meydana çıxacaq yekun (ortaq) nəticə ayrı-ayrı oyunçuların fərdi qərarlarının məhsulu olur. Oyunçuların heç biri yekun nəticəni tək başına müəyyən etmək gücünə malik deyil. Odur ki, oyunçular öz qərarlarını verərkən digər oyunçuların verə biləcəyi qərarları da nəzərə alaraq – yəni, strateji olaraq – qərar verirlər. Burada oyunçular təkcə fərdlər yox, hər hansı məqsədi olan insanlar, şirkətlər, ölkələr və sair ola bilər.

Oyun nəzəriyyəsi – Münaqişə vəziyyətlərinin həlli üçün riyazi metodların birləşməsi (maraqların toqquşması). Oyunlar nəzəriyyəsində oyun deyilir Münaqişə vəziyyətinin riyazi modeli. Oyun nəzəriyyəsinin xüsusi marağı mövzusu, qeyri-müəyyənlik şəraitində oyun iştirakçıları üçün qərar qəbul etmə strategiyalarının öyrənilməsidir. Qeyri-müəyyənlik, iki və ad aha çox tərəfin əks məqsədlərin davam etməsi və hər hissənin hər hansı bir hərəkətinin nəticələri ortağın hərəkətlərindən asılıdır. Eyni zamanda, tərəflərin hər biri ən böyük dərəcədə qaldırılan hədəfləri həyata keçirən optimal həllər hazırlamağa çalışır.

Ən ardıcıl oyun nəzəriyyəsi, Mübarizə vəziyyətlərinin, məsələn, tədarükçü və istehlakçı, alıcı və satıcı, bank və müştəri arasındakı münasibətlərdə tətbiq olunan iqtisadiyyatda tətbiq olunur. Oyun nəzəriyyəsinin istifadəsi siyasət, sosiologiya, biologiya, hərbi sənətdə rast gəlmək olar.

2.