Research papers

 
СПОСОБЫ РЕГУЛИРОВАНИЯ МЕЖУЧЕНИЧЕСКИХ ОТНОШЕНИЙ В 
ИНКЛЮЗИВНОМ ОБРАЗОВАНИИ 
 
Aysel Ali Khalilova
 
doctorial student in the program of doctor of philosophy 
Baku State University 
 
WAYS TO REGULATE INTERSTUDENT RELATIONS IN INCLUSIVE EDUCATION 
Xülasə.
Məqalədə inkluziv təhsildə şagirdlərarası münasibətlər probleminə nəzər salınır. Qeyd olunur 
ki, sağlamlıq imkanları məhdud olan uşaqlar, adətən, yalnız ailə üzvləri ilə ünsiyyətə daxil olduqları üçün, 
onların kommunikativ bacarıqları zəif inkişaf edir. Kommunikativ bacarıqların zəif inkişaf etməsi onların 
inkluziv təhsilə cəlb olunanda sinif yoldaşları ilə münasibətlərə daxil olmasında çətinliklər yaradır. Müəllif 
sağlamlıq imkanları məhdud olan uşaqların valideynlərinin pedaqoji savadının artırılmasını və onların müəl-
limlərlə, məktəb psixoloqu və digər valideynlərlə əməkdaşlığını inklüziv təhsildə şagirdlərarası münasibətlə-
rin tənzimlənməsi yolları kimi dəyərləndirir. 
Açar sözlər:
inkluziv təhsil, sağlamlıq imkanları məhdud olan şagirdlər, pedaqoji maarifləndirmə, 
əməkdaşlıq, ünsiyyət tələbatı, şagirdlərarası münasibətlər 
 
Резюме.
В статье рассматривается проблема межученических отношений в инклюзивном обра-
зовании. Отмечено, что у детей с ограниченными физическими возможностями обычно слабо разви-
вается коммуникативные навыки, поскольку они общаются только с членами семьи. Слабое развитие 
коммуникативных навыков в условиях инклюзивного образования затрудняет для них общение с од-
ноклассниками. Автор исследует способы регулирования межученических отношений в инклюзив-
ном образовании. Это, прежде всего, повышение педагогической грамотности родителей детей с ог-
раниченными физическими возможностями, их сотрудничество с педагогами, школьными психолога-
ми и другими родителями. 
Ключевые слова:
инклюзивное образование, учащиеся с ограниченными физическими 
возможностями, педагогическое образование, сотрудничество, коммуникативные потребности, 
межученические отношения 
 
Summary
. The article deals with the problem of interstudent relations in inclusive education. It is noted 
that children with physical disabilities usually develop poor communication skills, since they communicate only 
with family members. Poor development of communication skills in the context of inclusive education makes it 
difficult for them to communicate with classmates. The author explores ways to regulate interstudent relations in 
inclusive education. This is, first of all, improving the pedagogical education of parents of children with 
disabilities, their cooperation with teachers, school psychologists and other parents. 
Key words:
inclusive education, students with disabilities, pedagogical education, cooperation, 
communication needs, interstudent relations 

---