MAVZU: ABBOSIYLAR DAVRI ICHKI SIYOSIY ZIDDIYATLAR VA GALAYONLAR (QOHIRA DAVRI)
Bajardi: 5120300 Tarix (Sharq mamlakatlari
va mintaqalari boyicha) talim yonalishi
4-bosqich arab-ingliz guruhi talabasi
Ibodullayeva Latofat Olmasbek qizi
______________________________
Ilmiy rahbar: Sharq mamlakatlari tarixi va
antropologiyasi kafedrasi dotsenti v.b.,
t.f.n., Abdullayev U.A.
______________________________
TOSHKENT 2023 Bitiruv malakaviy ishi himoyaga tavsiya etildi Sharq sivilizatsiyasi va tarix fakulteti Sharq mamlakatlari tarixi va dekani Qodirov Z.M. antropologiyasi kafedrasi
mudiri Ikromov Sh. I. _________________________ ____________________________
_________________2023-yil ____________________2023-yil
MUNDARIJA KIRISH .4 I bob. ABBOSIYLARNING BAGDOD DAVRIDA OLIB BORGAN SIYOSATI 8 1.1. Abbosiylarning hokimiyat tepasiga kelishi .8 1.2. Abbosiylar davlatida ijtimoiy,siyosiy va madaniy hayot .13 1.3. Bag'dod xalifaligi inqirozi, ichki ziddiyatlar va tanazzul davri. ...............25 II bob. ABBOSIYLARNING QOHIRA DAVRIDAGI AHAMIYATI .29 2.1. Qohiradagi abbosiylar hokimiyatining oziga xosligi . ...............29 2.2. Abbosiy xalifalar va Misrdagi mamluk sultonlari o'rtasidagi o'zaro munosabatlar......................45 XULOSA ........................55 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ROYXATI .56
KIRISH Mavzuning dolzarbligi. Hozirgi kunda Islom dini kengayib, rivojlanib borayotgan bir paytda afsuski, bundan o'zlarining g'arazli maqsadlarini amalga oshirishda foydalanayotgan din dushmanlari yo'q emas, shu boisdan tarixchilarimiz tamonidan islom tarixini o'rganish uning ilmiy asoslarini va obyektini atroflicha yoritish eng dolzarb masalalardan biri hisoblanadi.Ajdodlarimiz tarixini o'rganish va uni kelajak avlodlarga qoldirish eng muhim yo'nalishlardan biridir. Abbosiylar Abbosiylar xalifaligi davrida islom saltanati yuksak qudrat va shon-shuhratga ko‘tarildi, barcha qoʻzgʻolonlarga chek qoʻyildi, davlat asoslari mustahkamlandi. Xalifalik poytaxti Bag‘dodga ko‘chirildi. Shu sababdan Bag‘dod madaniy, adabiy, ilmiy jihatdan rivojlanib, ilm-fan va boshqa sohalar taraqqiyotining markaziga aylanadi. Bu holat o‘rta asrlarga qadar davom etib, xalifalar, ayniqsa, Horun Rashid shoir va yozuvchilarga homiylik qilgan, olimlarni rag‘batlantirgan holda mashhur bo‘lgan paytgacha davom etdi.Keyinchalik xalifa Moʻtasim davrida uning farmoyishlari bilan “Somarro” tashkil etilib, poytaxt u yerga koʻchirilgan. Somarro xalifa Mutamid poytaxtni Bag‘dodga ko‘chirguniga qadar Abbosiylar markaziga aylandi.Hijriy 247/milodiy 861-yilda Mutavakkilning xoinlarcha o‘ldirilishidan so‘ng turkiy hukmdorlarning xalifani uzoq vaqt boshqarib turishi natijasida Abbosiylar davlati zaiflashib, Halabda Tuluniylar, Ixshidiylar, Fotimiylar davlati kuchsizlanadi. (334 hijriy/945 milodiy) Bag‘dod Buvayhilar hukmronligi ostida edi va xalifa ularning xizmatkori bo‘ldi. (447-hij/1055-yil) Tug‘rulbek Saljuqiy Bag‘dodga bostirib kirib, Buvayhilar sulolasini vayron qildi. Oxirgi xalifa Musta’sim mo‘g‘ul Hulaku tomonidan o‘ldirilgach Abbosiylar hukmronligiga barham berildi.Islom dinining tarqalish hududlari kengayib, arablardan boshqa qadimiy madaniyatlar tashuvchisi boʻlgan forslar, rimliklar va hindlar oʻlkalariga yetib bordi. Shuning uchun musulmonlar ba'zi odamlardan shariat ko'rsatmalariga zid bo'lmagan narsalarni keltiradilar. Abbosiylar davlatida davlat boshqaruv tizimi Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam davrlarida mavjud bo‘lgan ko‘plab oddiy va murakkab bo‘lmagan unsurlarni yo‘qotdi. Bitiruv malakaviy ishining maqsadi. Tadqiqot ishida abbosiylar hukmronligining Qohira davrida yuz bergan voqealar abbosiylsrning undan avvalgi Bag'dod davrida amalga oshirgan ishlari, xalifalikning inqiroziga sabab bo'lgan omillar, inqirozning oqibatlari ilmiy izchillikda yoritib berishga harakat qilindi.
