― pul va banklar

Mustaqillikka qarshi dalillar
FRTning prezident yoki Kongressga bo‗ysunishining tarafdorlari ma‘lum 
qilishicha, agarda monetar siyosat, hech kimga bo‗ysunmaydigan, tanlangan 
odamlar guruhi amalga oshirsa, bu demokratik hisoblanmas ekan. 
Jamiyat hisoblashicha, prezident va Kongress mamlakatning iqtisodiy gullab-
yashnashi uchun javob beradilar, ammo ularga iqtisodiy rivojlanishga ehtimol juda 
jiddiy ta‘sir ko‗rsatib turgan davlat idorasini nazorat qilishlari etishmay turibdi.
Markaziy bank mustaqilligiga qarshi yana bir dalil mustaqil markaziy bank 
xar doim ham erkinligini muvaffaqqiyatli foydalanmaydi. Misol tariqasida, Buyuk 
Depressiya davrida FZT so‗nggi kreditor sifatidagi rolini bajara olmadi. 1960-1970 
yillarda bu mustaqillik yalpi ekspansion monetar siyosat yuritishdan to‗xtatib 
qololmadi va ushbu davrda Inflatsiyani tezda o‗sishiga olib keldi.
Markaziy banklarning mustaqilligi va boshqa davlatlardagi makroiqtisodiy 
ko‗rsatkichlar. Markaziy banklarning mustaqil faoliyat ko‗rsatishlarining 
tarafdorlari shunga ishonadiki, ularga yanada ko‗proq mustaqillik berilishi 

---

5 
natijasida makroiqtisodiy ko‗rsatkichlar ham yaxshilanadi. Yaqinda o‗tkazilgan 
tadqiqodlar bu xulosani tasdiqlaydi. Markaziy banklarni, ularning mustaqillik 
darajasi bo‗yicha ajratsa (eng kichigidan eng kattasigacha), markaziy banklar 
maksimal darajada mustaqil bo‗lgan davlatlarda Inflatsiyaning eng yaxshi 
ko‗rsatkichlari mavjud ekanligi aniqlandi. Markaziy banklar uchun mustaqil holat 
xarakterli bo‗lgan davlatlardagi Inflatsiyaning pastroq templari ishsizlik yoki 
chiqarish ko‗rsatkichlarini yomonlashtirishi aniqlanmagan. Markaziy banklar 
mustaqil bo‗lgan davlatlarda ishsizlik darajasi, tobe markaziy banklar mavjud 
bo‗lgan davlatlardagiga nisbatan uncha yuqori emas.
128