15.3. Rivojlangan davlatlarning xalqaro moliyaviy inqirozga qarshi choralarining ustuvor yo‘nalishlari. nqiroz AQSHning yirik moliyaviy muassasalari Citigroup, Vank of America, JP Morgan Chase, Wells Fargo va boshqalarni qamrab ola boshladi. Bank tizimidagi likvidlilik muammolari, o‗z navbatida, xo‗jalik sub‘ektlari va aholining bank tizimiga bulgan ishonchi pasayishiga, kredit risklarining ortishiga va iqtisodiy qiyinchiliklarga sabab buldi. Inqiroz banklarning kreditlash sohasidan ishlab chikarish sohasiga ko‗chdi: bozorda taklifning talabdan oshishi kuzatildi va bu holat AQSH avtosanoatidagi yoppasiga ishdan bushatishning kuchayishi bilan yakunlandi. AQSHning inqirozga karshi siyosati bozordagi talabni rag‗batlantirish, yirik biznesga yirik banklar va korporatsiyalarga etarlicha ko‗mak berishga yunaltirildi. Ishlab chiqarishning tushib ketishi bank kreditlarining qiskarishi, real ishlab chikarish risklarining ortishi bilan birga kechdi. Ishlab chiqarishning pasayishi va risklarning ortishi, o‗z navbatida, investitsiyalarni, shuningdek, import tovarlariga bulgan talabning kamayishiga olib keldi. AQSH Prezidenti B.Obamaning 2009 - I
67
yilning fevral oyida tasdiklangan inqirozga karshi choralar Dasturi Amerikani tiklash va kayta investitsiyalash Rejasi (American Recovery and Reinvestment Act) nomi bilan ham yuritilib, 3 yil muddatga, ya‘ni 2011- yilgacha ishlab chiqilgan. (3-jadval) 15.3-jadval