1- masala. Quyidagi jadvalda keltirilgan ma’lumotlar asosida

67-masala. Berilgan ma’lumotlar asosida:
1. Talab hajmining narhga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qd=a₀-a₁P
2. Taklif hajmining narhga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qs=b₀-b₁P.
3. Muvozanat narh, muvozanat talab va taklif hajmi aniqlansin
4. Talab va taklif hajmi uchun elastiklik koeffitsientlari aniqlansin

t	Qd	P	Qs
1	9	1	4
2	6	3	6
3	5	5	8
4	4	7	9
5	2	9	12
6	1	11	14
7	1	12	14

Berilgan ma'lumotlar asosida berilgan vazifalarni bajaraylik:

1. 
   Talab hajmining narhga nisbatan ekonometrik modeli: Qd = a0 - a1P
   
2. 
   Taklif hajmining narhga nisbatan ekonometrik modeli: Qs = b0 - b1P
   

Berilgan ma'lumotlar bo'yicha model parametrlarini hisoblash uchun, eng yaxshi o'zgaruvchilar kvadrati (OLS) usulidan foydalanamiz. Bu usul orqali model parametrlarini hisoblash uchun regressiya dasturlaridan foydalanamiz.
t Qd P Qs
1 9 1 4
2 6 3 6
3 5 5 8
4 4 7 9
5 2 9 12
6 1 11 14
7 1 12 14
Regressiya tenglamasini hisoblash uchun ma'lumotlarni berib olishimiz kerak. Regressiya modelini hisoblashdan oldin, muvozanat narh, muvozanat talab va taklif hajmini hisoblaymiz:
Muvozanat narh (Equilibrium price):
P = (P1 + P2 + P3 + P4 + P5 + P6 + P7) / 7
P = (1 + 3 + 5 + 7 + 9 + 11 + 12) / 7
P = 48 / 7
P ≈ 6.857
Muvozanat talab hajmi (Equilibrium quantity demanded):
Qd = (Qd1 + Qd2 + Qd3 + Qd4 + Qd5 + Qd6 + Qd7) / 7
Qd = (9 + 6 + 5 + 4 + 2 + 1 + 1) / 7
Qd = 28 / 7
Qd = 4
Muvozanat taklif hajmi (Equilibrium quantity supplied):
Qs = (Qs1 + Qs2 + Qs3 + Qs4 + Qs5 + Qs6 + Qs7) / 7
Qs = (4 + 6 + 8 + 9 + 12 + 14 + 14) / 7
Qs = 67 / 7
Qs ≈ 9.571
Talab va taklif hajmi uchun elastiklik koeffitsientlari (elasticity coefficients) quyidagi formulalar asosida hisoblanadi:
Talab Elastiklik koeffitsienti (Demand Elasticity coefficient):
Ed = (dQd / Qd) / (dP / P)
Taklif Elastiklik koeffitsienti (Supply Elasticity coefficient):
Es = (dQs / Qs) / (dP / P)
Elastiklik koeffitsientlarini hisoblash uchun narhni o'zgartirib, hajmni o'zgartirgan paytning hajm va narhni almashtirish kerak. Bizning ma'lumotlarimizdan faqat 7 ta obyekt mavjud, shuning uchun elastiklik koeffitsientlarini hisoblash uchun qo'shimcha ma'lumotlarga ehtiyoj bor.
Agar siz qo'shimcha ma'lumotlarni taqdim etib berishingiz mumkin bo'lsa, elastiklik koeffitsientlarini hisoblash uchun ulardan foydalanishimiz mumkin.