1 azərbaycan-tüRKİYƏ ƏlaqəLƏRİ son 20 İLDƏ: UĞurlar və İmkanlar

41
Regional hadisələrin Türkiyə-Azərbaycan münasibətlərinə təsiri
Azərbaycan  mətbuatı  1974-cü  il  Kipr  Sülh  Əməliyyatı  haqqında 
Moskvanın icazə verdiyi məlumatlar çərçivəsində yaza bilib. Lakin 1988-
ci  ildən  etibarən  Azərbaycanda  xalq  hərəkatı  ŞKTR-in  Qərb  tərəfindən 
tanınmamasını qınayaraq bu məsələyə həssaslığını ifadə edib. Bu tarixdən 
etibarən Azərbaycan mətbuatı ŞKTR məsələsini davamlı olaraq gündəliyə 
gətirir.  Müstəqilliyin  yenidən  bərpasından  sonra  Azərbaycandakı  bütün 
iqtidarlar ŞKTR məsələsində addım atmaq məcburiyyətini hiss edib. 
1991-ci il noyabrın 11-də ŞKTR Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyıb
55
 
və  1991-ci  ilin  dekabrında  ŞKTR  Prezidenti  müşaviri  Əhməd  Qazioğlu 
Azərbaycana səfər edib.
56
 Heydər Əliyevin Naxçıvan Muxtar Respublikası 
Ali Məclisinin Sədri olduğu dövrdə Naxçıvan Məclisi ŞKTR-i tanıyan qərar 
verib, lakin bu qərar Azərbaycan dövləti adına heç bir hüquqi məsuliyyət 
daşımır. Azərbaycanın ŞKTR-də diplomatik nümayəndəliyi yoxdur, lakin 
ŞKTR-in  Azərbaycanda  Ticarət  Nümayəndəliyi  və  2005-ci  ildə  qurulan 
Turizm və Tanıtım Koordinatorluğu var.
57
Azərbaycanla ŞKTR arasında sıx mədəni və sosial əlaqələr mövcuddur. 
ŞKTR-də keçirilən konfranslarda Azərbaycandan çoxlu sayda heyət iştirak 
etdiyi kimi, Azərbaycanda keçirilən tədbirlərdə də ŞKTR-dan nümayəndə 
heyətləri qatılır. Hətta 2007-ci ildə Bakıda keçirilən XI Dostluq, Qardaşlıq 
və  Əməkdaşlıq  Qurultayına  ŞKTR  Prezidenti  Məhmət  Əli  Tələt
58
 
Yunanıstan  və  Kiprin  yunan  icmasının  təzyiqlərinə  baxmayaraq  dəvət 
olunub.  Qurultayda  Məhmət  Əli  Tələt  çıxış  edərək  Kipr  adasındakı  son 
vəziyyət haqqında iştirakçıları məlumatlandırıb və ŞKTR-in izolyasiyadan 
çıxarılması yolları qurultayda müzakirə olunub.
59
 
2004-cü il  aprelin 24-də Kipr məsələsinin həllinə dair BMT-nin Baş katibi 
Kofi Annan tərəfindən hazırlanan “Annan planı”
60
 üçün keçirilən səsvermədə 
türk tərəfi 64.9% səslə bu plana “hə” deyib, yunan tərəfi isə 75.8% səslə “yox” 
bildirib. Səsvermənin bu nəticəsindən sonra türk tərəfi düşünürdi ki, ŞKTR 
tanınmasa belə Avropanın ona qarşı iqtisadi embarqosu ortadan qalxacaq. 
Lakin referendumdan sonra tam əks proses başladı və Kiprin yunan tərəfi 
2004-cü il mayın 1-də bütün adanın təmsilçisi kimi Avropa İttifaqına üzv 
55   Turgut Turhan, “ Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti-Azerbaycan İlişkileri”, Ankara Universiteti Hukuk 
Fakultesi Dergisi, No 60, Sayı 1. 2011. (175-196), s. 196. 
56   Sebahattin Şimşir, “Azerbaycan Kamuoyunda Kıbrıs”, http://www.orkun.com.tr/asp/
orkun.asp?Tip=Makale&Makale_Nu=!P*R/YYLPYDIWDUHLOKYSJAOYHGUH*/E/
DRLHBQGALVEEO*F-C/B,OQEA.JS/EOAA/WATDU!
57   Turgut Turhan, göstərilən əsəri, s. 196.
58   Mustafa Ünal, “Bir Haftada İki Kez Bakü”, Zaman. 10 Kasım 2007. 
59   Trend, 13 noyabr 2007.
60   Annan planı, http://www.abbulteni.org/pdf/ANNANPLANItrOZET.pdf

---