Didaktikaning asosiy kategoriyalari quyidagilardan iborat: So’nggi paytlarda asosiy didaktik kategoriyalar sirasiga ta’limning didaktik tizimi va ta’lim texnologiyasi kabi tushunchalarni ham kiritish taklifi ilgari surilmoqda.
1) bilim–shaxsning ongida tushunchalar, sxemalar, ma’lum obrazlar ko’rinishida aks etuvchi borliq haqidagi tizimlashtirilgan ilmiy ma’lumotlar majmui;
2) bilim olish–idrok etish, o’rganish, mashq qilish va muayyan tajriba asosida xulq-atvor hamda faoliyat ko’nikma, malakalarining mustahkamlanib, mavjud bilimlarning takomillashib, boyib borish jarayoni;
3) ko’nikma –olingan bilimlarga asoslanib qoyilgan vazifalar va shartlarga binoan bajariladigan harakatlar yigindisi;
4) malaka –ongli xatti-harakatning avtomatlashtirilgan tarkibiy qismi;
5) ta’lim–oquvchilarga nazariy bilimlarni berish asosida ularda amaliy ko’nikma va malakalarni shakllantirish, ularning bilish qobiliyatlarini ostirish va dunyoqarashlarini tarbiyalashga yo’naltirilgan jarayon;
6) ta’lim metodlari–ta’lim jarayonida qo’llanilib, uning samarasini ta’minlovchi usullar majmui;
7) ta’lim mazmuni–shaxsning aqliy va jismoniy qobiliyatini har tomonlama rivojlantirish, dunyoqarashi, odobi, xulqi, ijtimoiy hayot va mehnatga tayyorlik darajasini shakllantirish jarayonining mohiyati;
8) ta’lim vositalari –ta’lim samaradorligini ta’minlovchi ob’ektiv (darslik, oquv qollanmalari, oquv qurollari, xarita, diagramma, plakat, rasm, chizma, dioproektor, magnitafon, videomagnitafon, uskuna, televizor, radio, kompyuter va boshqalar) va sub’ektiv (oqituvchining nutqi, namunasi, muayyan shaxs hayoti va faoliyatiga oid misollar va hokazolar) omillar;
9) ta’lim jarayoni–oqituvchi va oquvchilar ortasida tashkil etiluvchi hamda ilmiy bilimlarni ozlashtirishga yonaltirilgan pedagogik jarayon;
10) ta’lim mazmuni–davlat ta’lim standartlari asosida belgilab berilgan hamda ma’lum sharoitda muayyan fanlar boycha ozlashtirilishi nazarda tutilgan ilmiy bilimlar mohiyati;
11) ta’lim maqsadi (o’qish, bilim olish maqsadi) – ta’limning aniq yo’nalishini belgilab beruvchi yetakchi g’oya;
12) ta’lim natijasi (ta’lim mahsuli) – ta’lim yakunining mohiyatini qayd etuvchi tushuncha; o’quv jarayonining oqibati; belgilangan maqsadni amalga oshirish darajasi;
13) ta’limni boshqarish–ta’lim muassasalarining faoliyatini yolga qoyish, boshqarish, nazorat qilish hamda istiqbollarini belgilash;
14) ta’lim tizimi–yosh avlodga ta’lim-tarbiya berish yo’lida davlat tamoyillari asosida faoliyat yuritayotgan barcha turdagi o’quv-tarbiya muassasalari majmui;
TA’LIM TURLARI.
Talim turlari quyidagilardan iborat:
maktabgacha talim va tarbiya;
umumiy orta va orta maxsus talim;
professional talim;
oliy talim;
oliy talimdan keyingi talim;
kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish;
maktabdan tashqari talim.