5-6.Menecment əsas prinsipləri və nəzəri əsasları (Menecmentin mahiyyəti) “Menecment” sözü ingilis dilindən götürülüb, mənası idarəetmə, təşkiletmə deməkdir.Menecmentin predmetini idarəetmə münasibətləri təşkil edir. Menecmentin obyektibazar münasibətləri şəraitində istehsal, ticarət, xidmət, nəqliyyat, tikinti və s. fəaliyyət sahələri ilə məşğul olan müəssisə və təşkilatlardır. Menecmentin subyektləridedikdə isə, idarə edən və idarə olunan sistemlər başa düşülür. İdarəetmənin formaları aşağıdakılardır:
1.Canlı aləmin idarə edilməsi.
2.Cansız aləmin idarə edilməsi.
İdarəetmə özü bir sistemdir. Bu sistem üç səviyyədən ibarətdir:
1. Ali səviyyə
2. Orta səviyyə
3. Aşağı səviyyə
Hər üç səviyyədə idarəetmə fəaliyyəti menecmentdir.
7.Menecmentin prinsipləri Menecment (ingilis sözü, manaqement - idarəetmə mənasını verir).
«Menecment» sözünə dörd məna vermək olar: insanlarla davranış üsulu (manerası), idarəetmə ustalığı; spesifik qabiliyyətlər və inzibati vərdişlər; idarəetmə orqanı; inzibatçılıq vahid
A.Fayol müəssisədə aparılan bütün əməliyyatları altı qrupa bölür:
1) Texniki, 2) Kommersiya, 3) Maliyyə, 4) Mülkiyyətin və şəxsin mühafizəsi, 5) Uçot, 6) İnzibati.
Sistemlilik prinsipi. Sistemlilik prinsipi idarəetməyə sistem kimi baxmağı nəzərdətutur.
Elmilik prinsipi-yerinə yetirilən fəaliyyət elmi cəhətdən əsaslandırılmalıdır.
Hüquq və məsuliyyət prinsipi-hər bir şəxs öz üzərinə düşən vəzifələri yerinə yetirməlidir.
Tabeçilik prinsipi. Tabeçilik prinsipi idarəetmənin yuxarı və aşağı pillələrinin bir-birindən asılılığını təmin edir.
Müstəqillik prinsipi. Müstəqillik prinsipi hər bir işçiyə əmək fəaliyyətində azadlıq və sərbəstlik verilməsi ilə əlaqədardır.
Vahid rəhbərlik prinsipi-müəssisə rəhbəri onun səlahiyyətlərinə daxil olan məsələləri təkbaşına həll etmək hüququna malikdir.
