1-laboratoriya ishi

Kerakli asboblar va ashyolar 
1 G’ilofga ega Dyuar idishli kalorimetr
1 O’quv laboratoriya torozisi 610 Tare, 
610 g 1 Termometr, -10° dan + 110 °C gacha
1 NiCr-Ni tipli temperatura datchigi
1 Raqamli termometr
1 Bug’ generatori, 550 W/230 V
1 Suvni ajratgich 1 Ichki diametri 7 x 1.5 mm, 1 m bo’lgan silicon trubkalar 
1 Mustahkam shishadan tayyorlangan, hajmi 400 ml bo’lgan menzurka 
1V shaklidagi shtativ asosi 
1 uzunligi 47 sm bo’lgan shtativ ustun
2 multi qisgichlar Leybold 
2 diametri 0÷80 mm bo’lgan universal qisgichlar 
Tajriba qurilmasi 
Tajriba qurilmasi 1-rasmda keltirilgan. Tajriba o’tkazish vaqtida Dyuar idishi
o’quv laboratoriya torozisining pallasida joylashgan bo’lishi kerak.
- termometrni yoki NiCr-Ni tipli temperatura datchigini o’rnating;
- 2 sm balandlikgacha bug’ generatoriga distillangan suv soling va qopqoqni 
berkiting. Shundan so’ng qism vositani tartib va ehtiyotlik bilan mahkamlang.
- Bug’ trubkasining kirishini suv ajratgichga shundaysiljitingki, pastki stoporgacha 
bo’lgan masofa yuqorigi stoporgacha bo’lgan masofadan katta bo’lsin. Bug’ 
trubkasining chiqishini u yuqorigi stoporgacha yetmaguncha siljiting. 
- Silikon quvurlardan bug’ trubkasini chiqishi bilan bug’ generatorini va bug’
trubkasining kirishi bilan suv ajratuvchi separatorni biriktirish uchun
foydalaning. Hozircha suv ajratgichni o’rnatmang. 
Tajribalarni o’tkazish 
Dyuar idishini sovuq suv bilan to’ldirish: 
- Bo’sh Dyuar idishining massasini o’lchang. 
- Dyuar idishiga taxminan 150 gramm distillangasuv soling va uning
massasini m
2
hamda temperaturasini v
2
o’lchang. 
- Suv ajratgichni shunday o’rnatingki, bug’ trubkasining chiqishi Dyuar idishi 
tubining o’rtasidan 1 sm yuqorida joylashsin. Zaruriyat tug’ilganda uni silikon 
quvur qisqa bo’lagi bilan tortish mumkin.
- Qurilmaning umumiy massasini aniqlang. 

---

Bug’ni quvur orqali idishga uzatish: 
- Suv ajratgichni menzurkaga joylashtiring va silicon quvurlar yaxshi 
qotirilganiga amin bo’ling.
- Bug’ generatorini elektr tarmoqqa ulang va bug’ chiqishini kuting.
- Suv ajratgichni Dyuar idishining tepasiga o’rnating va yana bir bor to’liq
massaning ortishini va temperaturaning ko’tarilishini kuzating.
To’liq massa taxminan 20 g. ortgandan keyin, bug’ generatori o’chiriladi va tezda 
aralashmaning temperaturasi υ
M
aniqlanadi.