1. marketing va uni rivojlanishining asosiy bosqichlari ulgurji savdo

Marketing bo‘linmalarida marketing xizmatini tashkil etishda bosqichma-bosqich yondashish 
Marketingning 
funksiyalari 
Faoliyat turi 
Bozorni kompleks 
tadqiq qilish 
Bozorning asosiy ko‘rsatkichlarini aniqlash. Bozorning rivojlanish 
istiqbollari. Iste’molchilarni o‘rganish (iste’molchilarning tovarga 
munosabati, xarid qilish sabablari, xarid qilish usullari). Raqobatchilar 
pozitsiyalarining va faoliyat amaliyotining tahlili. Bozorni segmentlash. 
«Muvaffaqiyatning hal qiluvchi omillari»ni aniqlash. 

---

Tovar assortimentini 
rejalashtirish 
Ishlab chiqarishning assortiment tarkibini ishlab chiqish. Tovarning 
rivojlanish an’analari. Tovarning iste’mol va texnik ko‘rsatkichlari 
o‘rtasida o‘zaro aloqani o‘rnatish. Yangilik kiritish siyosati. Tovar 
raqobatbardoshligini baholash. Baho siyosati. 
Talabni 
shakllantirish va 
sotishni 
rag‘batlantirish 
Aloqalar o‘rnatishni rivojlantirish. Reklama. Sotishda ishlovchilarni 
ixtisoslashtirish. Korxona imijini shakllantirish. 
Savdo sotish 
faoliyatini 
rejalashtirish va 
tashkil etish 
Sotish va tovar harakati kanallarini tanlash. Tovar aylanishi, assortiment 
pozitsiyalari bo‘yicha rejalashtirish. Mahsulotni sotishning optimal 
sharoitlarini aniqlash. Sotishni bashoratlash. 
Marketingning hozirgi zamon konsepsiyasi quyidagicha: -bozorni kompleks o‘rganish; 
-tovar navlarini rejalashtirish; 
-talabni shakllantirish va sotishni rag‘batlantirish; -savdo-sotiq faoliyatini rejalashtirish va tashkil 
qilish. 
Marketingning asosiy vazifalari bo‘linmalarning xizmat vazifalarini taqqoslash yo‘li bilan 
aniqlanadi. Bir tomondan mahsulotlar turlarining keskin yetishmasligi, boshqa tomondan ishlab 
chiqarilgan lekin sotilmay qolgan tovarlar mavjud bo‘lgan vaziyatda iste’molchilar talablari va 
ishlab chiqarish dasturlari o‘rtasida epchilroq va tezkor o‘zaro aloqalarni ta’minlash uchun 
marketingdan foydalanish zarurati tug‘iladi. 
4.3-jadval Marketing xizmat bo‘limlari faoliyatining asosiy turlari