doim
tadqiqotning muayyan
shartlari va predmetidan kelib chiqib
amalga
oshiriladi.
Xulosalar. Metodologiya muayyan bir, hatto, «eng muhim metod»ga ham
bog‘liq bo‘lmaydi. «Olim hech qachon faqat bitta ta’limotga tayanib qolmasligi,
hech qachon o‘z tafakkur metodlarini faqat bitta falsafa bilan cheklab qo‘ymasligi
kerak»
7
.
7
Гейзенберг В. Физика и философия. Часть и целое. -М., 1989.-С.85.
Metodologiya alohida metodlaming oddiy yig‘indisi, ulaming «mexanik
birligi» ham emas. Metodologiya - turli darajadagi usul va tamoyillaming faoliyat
sohalari, yo‘nalishlari, evristik imkoniyatlar, mazmunlar, tuzilmalar va
hokazolaming murakkab, yaxlit hamda muvofiqlashtirilgan tizimi.
Ilmiy bilishda turli darajalarda, faoliyat sohalarida va yo‘nalishlarda turli-
tuman metodlaming murakkab, dinamik va muvofiqlashtirilgan tizimi faoliyat
ko‘rsatadi. Mazkur metodlar har doim tadqiqotning muayyan shartlari va
predmetidan kelib chiqib amalga oshiriladi.
Savol va topshiriqlar:
1.
Ilmiy maktab nima, uningmetod bilan farqi va aloqasini ta’riflang.
2.
Hozirgi zamon metodologiyasiga ta’rif bering.
3.
Ilmiy metodning uch jihatliligini asoslang?
4.
Dmiy metodning o‘ziga xos belgilari nimalarda namoyon bo‘ladi?
5.
Ilmiy bilishning barcha metodlarini umumiyligi va qo‘llanish
darajasiga qarab guruhlarga bo‘linganligini tushuntiring.
6.
Muvofiqlik va to‘Idiruvchanlik tamoyilining o‘zaro farqi nimada
namoyon bo‘ladi?
7.
Reduksiya va yaxlitlik tamoyilining o‘zaro farqini ko‘rsating.
8.
Kontrreduksiya tamoyilining o‘ziga xosligini tushuntiring.
9.
Ayni bir obektni har xil darajada ko‘rish imkonini beruvchi reduksiya,
yaxlitlik va kontrreduksiya tamoyillarini aytib bering.
10.
Ilmiy tadqiqot metodlarining o‘zaro aloqadorligi qanday namoyon
bo‘ladi?
11.
Metod va metodologiyaning o‘zaro mutanosibligini asoslang.
Adabiyotlar:
1.
Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash
- yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. - Toshkent: O‘zbekistan, 2017. -
48 b
2.
Mirahmedov M., Tohirov M. Ilmiy tadqiqotlar metodologiyasi -
Toshkent: Temir yo‘llari instituti nashriyoti. 2012. 456 b
3.
Shermuhamedova N.A. Ilmiy tadqiqot metodologiyasi.-Toshkent:
Noshir, 2020. - 480 b.
|
