1 Mavzu. Mantiq ilmining predmeti va axamiyati. Reja Tafakkur mantiq ilmining o‘rganish ob’ekti


Birlashtiruvchi (kon’yunktiv) xukmlar



Yüklə 372,06 Kb.
səhifə28/59
tarix20.11.2023
ölçüsü372,06 Kb.
#164051
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   59
,,

Birlashtiruvchi (kon’yunktiv) xukmlar deb ikki va undan ortiq odsiy xukmlarning «va», «xdm», «hamda» kabi manti- qiy boklovchilar vositasida o‘zaro birikishidan hosil bo‘lgan hukmlarga aytsh1adi. Masalan, 1.«Ko‘ng‘iroq chalindi va dars boshlandi». 2,«A. Navoiy shoir va davlat arbobi bo‘lgan».

  1. «Muhammad Xorazmiy va Axmad Fargoniylar matematika fanining rivojlanishiga katta xissa qo‘shganlar».

Birinchi birlashtiruvchi hukm ikki mustaqil oddiy hukmning bog‘lanishidan hosil bo‘lgan. Ikkinchi hukmda bir xil sub’ektga ega bo‘lgan ikki oddiy hukm o‘zaro bog‘langan. Uchinchi birlashtiruvchi hukmda esa bir xil predikatga eta bo‘lgan ikki oddiy hukm o‘zaro bog‘lan- gan. O‘zbek tilida birlashtiruvchi hukmlar «ammo», «le- kin», «biroq» kabi bog‘lamalar va (,) vositasida ham tuziladi. Mantiqiy bog‘lamalar kon’yunksiya belgisi «l»orqali ifodalanadi. Kon’yunktiv (birlashtiruvchi) hukm tarkibidagi od- diy hukmlarni «r» va «ch» shartli belgilari bilan bel- gilasak, unda bu xukm rlch formulasi orqali ifodalanadi. Kon’yunktiv hukm tarkibidagi oddiy hukmlar chin yoki xato bo‘lishi mumkin. Tarkibidagi hamma oddiy hukmlar chin bo‘lganda, birlashtiruvchi xukm chin bo‘ladi. Boshqa hamma holatlarda esa xato bo‘ladi. Masalan, «YOlg‘on gapirish va o‘g‘irlik qilish jinoyatdir» hukmidagi birinchi oddiy gap «YOlg‘on gapirish jinoyatdir» chin bo‘lmaganligi uchun bu hukm chin bo‘lmaydi.

r

ch

R L ch

chin


Yüklə 372,06 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   59




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin