1-mavzu. Marketingning nazariy asoslari

20-chizma. Talabning har xil holatlarida qo’llanadigan marketing tiplari 
M
ar
kе
ti
ng t
ipl
ar
i 
Ўzgaruvchi 
Talab salbiy, uni yaratish kеrak 
Rag’batlantiruvchi 
Talab yo’q, uni paydo qilish kеrak 
Rivojlantiruvchi 
Talab mavjud, uni haqiqiy qilish kеrak 
Rеmarkеting 
Talab pasaymoqda, uni tiklash kеrak 
Dеmarkеting 
Talab haddan tashqari ko’p, uni kamaytirish kеrak 
Sinxromarkеting 
Talab tеbranib turadi, uni barqarorlashtirish kеrak 
Qo’llab-quvvatlovchi 
Talab imkoniyatlarga mos kеladi, uni barqarorlashtirish kеrak 
Qarshi (aks) ta'sir ko’rsatuvchi markеting 
Irratsional talab shakllanadi, uni nolga tushirish, ya'ni yo’q qilish kеrak 

---

O’zgartiruvchi (konversion) marketing - salbiy talabning mavjudligiga bog’liq, bunda 
bozorning katta qismi mazkur tovar yoki xizmatni inkor qiladi. Shuning uchun mazkur holda 
o’zgartiruvchi marketingning vazifasi bo’lib qandaydir mahsulotga nisbatan iste'molchilarning 
salbiy munosabatini ijobiy munosabatga yo’naltirish, narxni pasaytirish va uni samaraliroq 
siljitish yo’li bilan o’zgartirish hisoblanadi. Xorijiy amaliyotda o’zgartiruvchi marketingni 
tamaki firmalari qo’llaydilar, bunda davlatning sog’liqni saqlash, ijtimoiy sug’urta idoralari va 
jamoatchilikning faol xatti-harakatlari natijasida chekuvchilarning soni keskin kamaymoqda. 
Mazkur holda marketingning vazifasi bo’lib talabning paydo bo’lishi va uni mahsulot taklifi 
darajasigacha ko’tarishga yordam beradigan rejani ishlab chiqish hisoblanadi. Tamaki 
firmalariga kelganda esa, ular yo’qotgan vaziyatlarini tiklash maqsadida tarkibida kantserogen 
moddalar kam bo’lgan sigaretalarning maxsus markalarini ishlab chiqish va chiqarish, bir 
vaqtning o’zida siljitish tizimini kuchaytirish bo’yicha ishlarni olib boradilar.