1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

4.5-rasm. Keskich yeyilishining (u) keskich o‘tgan yo‘liga (L) bog‘liqligi. 
Birinchi davrda (I) keskich qirqish tig‘ini “prirabotka”si o‘tadi. Bu davrda 
ishlangan yuza g‘adir-budirligi kamayadi. Dastlabki yeyilish kattaligi (L
n
) va uning 
umri keskich bilan zagotovkani qiyshiq jarayonidagi qirqish rejimiga bog‘liq. 
Odatda, I zona davom etish vaqti keskich bosib o‘tgan yo‘l bilan ifodalanadi. 
Ko‘pincha u 500-2000 m.ga yetadi va charxlash sifatiga bog‘liq; 500 m yaxshi 
charxlanib silliqlangan keskich uchun; 2000 m - yaxshi charxlanmagan keskich 
uchun. 
Ikkinchi davrda keskich mo‘tadil yeyiladi va yeyilish keskich o‘tgan yo‘lga 
to‘g‘ri proporsional. Bu davrda keskichni yeyilish darajasini tezligi nisbiy yeyilish 
(u
0
) kattaligi bilan aniqlanadi. 
(4.4) 
Bu yerda, 
u
2
- qirqish davrida yeyilish o‘lchami kattaligi, mkm. 
l
2
-normal 
yeyilish zonasidagi qirqish uzunligi (keskich o‘tgan yo‘l), km. 

---

79 
Keskich materiali T15K6 bo‘lgan II-davr uchun qirqish uzunligi 
l
2
= 
40 50000 m.ga teng. 
Uchinchi davrda keskich yeyilishi ancha tez bo‘ladi, keskich katastrofik 
yeyiladi. Bu davrda keskich tig‘lari uqalanadi, sinadi. 
Ishlash aniqligiga ta’sir qiluvchi yeyilish kattaligi, odatda normal yeyilish 
zonasi, II-zona sharoiti uchun olib boriladi. 
(4.5) 
bu yerda, 
u
0
-keskich asbobining yeyilish o‘lchami, mkm da; 
L
-qirqish yo‘li uzunligi, m da (keskich o‘tgan yo‘l) 
Tokarlik stanogida yo‘nib ishlash uchun qirqish yo‘li uzunligi 
(4.6) 
bu yerda, 
D
- ishlanayotgan detal diametri (mm), 
l
- ishlanayotgan detal uzunligi 
(ishlash uzunligi, mm), 
s
- surish tezligi (mm/ayl). 
Keskich asbobining nisbiy yeyilishi (
u
0
) ko‘proq, keskich materiali va 
qirqish rejimiga, hamda ishlanayotgan mahsulot materialiga, stanok-moslama-
asbob-detal (SMAD) tizimi bikirligiga (“jestkost”) bog‘liq.